شاید با شنیدن اینکه شما به آنژیوگرافی نیاز دارید دچار تردید و یا ترس شده اید، مخصوصاً کسانی که در سنین جوانی یا میانسالی هستند ممکن است به خود بگویند، وای، من که سرحال و جوانم، چه شده که پزشکم به من می گوید به آنژیوگرافی نیاز دارم، واقعاً باید این کار را انجام دهم یا پزشکم موضوع را بیش از حد جدی گرفته است. ممکن است اگر انجام هم ندهم اتفاقی نیفتد. چه کار کنم؟ آیا برای انجام آنژیوگرافی هزینه کنم؟ در هر صورت، به شما توصیه میکنم مطالبی که در ادامه می آید حتماً با دقت بخوانید.
آنژیوگرافی چیست؟
آنژیوگرافی یک روش تشخیصی دقیق و مطمئن جهت بررسی گرفتگی یا انسداد عروق قلبی می باشد. آنژیوگرافی بدون بیهوشی و تنها با وارد کردن یک تیوب بسیار نازک (کاتتر) به رگ از طریق یک سوراخ کوچک در کشاله ران یا بازو انجام می شود، سخت‌تر از انجام یک آزمایش خون نیست.
آنژيوگرام، آزمايشي است که در آن تصوير اشعه ايکس از سرخرگ‌هاي کرونري و عروقي که خون را به قلب مي‌رسانند، گرفته مي‌شود. در زمان آزمايش آنژيوگرام، يک رنگ مخصوص به وسيله يک کاتتر (لوله نازک مخصوص) که درون يک رگ خوني قرار داده شده است، به داخل سرخرگ‌هاي کرونري فرستاده مي‌شود. اين رنگ باعث مي‌شود که رگ‌هاي خوني در تصوير اشعه ايکس قابل مشاهده باشند. آنژيوگرافي به پزشکان امکان مي‌دهد که چگونگي جريان يافتن خون به داخل قلب را به وضوح مشاهده کنند. به اين ترتيب امکان تشخيص کوچک‌ترين مشکلات مربوط به سرخرگ‌هاي کرونري نيز براي پزشکان فراهم مي‌شود.
آنژیوگرافی ممکن است برای بیمارانی که به آنژین صدری (درد قفسه سینه) مبتلا هستند یا افرادی که مشکوک به بیماری سرخرگ‌های کرونری هستند، تجویز شود. این آزمایش اطلاعات ارزشمندی را در مورد وضعیت سرخرگ‌های کرونر از قبیل آترواسکلروز، برگشت خون (برگشت جریان خون از طریق دریچه‌های قلب) یا انباشتگی خون در یک محفظه قلب به دلیل نقص در عملکرد یک دریچه قلبی، فراهم میکند.
تفاوت آنژیوگرافی با آنژیوپلاستی
آنژیوگرافی با آنژیوپلاستی متفاوت است، آنژیوپلاستی یک روش درمانی است برای باز کردن گرفتگی عروق قلب با استفاده از استنت (فنر) یا بالون، درحالیکه آنژیوگرافی صرفاً یک روش تشخیصی برای تعیین گرفتگی یا انسداد عروق قلبی با استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس است و روش درمانی نیست. اگر در آنژیوگرافی، پزشک گرفتگی در عروق قلب مشاهده کند، سه حالت ممکن است، یا برای شما آنژیوپلاستی تجویز کند، یا ممکن است تشخیص دهد که شما به جراحی باز عروق قلبی نیاز دارید یا ممکن است برای رفع مشکل صرفاً به تجویز دارو اکتفا کند. ممکن است هیچ مشکلی هم درآنژیوگرافی شما دیده نشود که در آن صورت پزشک با اطمینان کامل اعلام می دارد عروق قلب شما گرفتگی ندارد.
تصمیم گیری پزشک در مورد ضرورت تجویز آنژیوگرافی
تصمیم گیری در مورد ضرورت انجام آنژیوگرافی بستگی به نتایج معاینات اولیه، نوار قلب، اکو و تست ورزش دارد. پزشک شما، با توجه به این نتایج، ضرورت انجام آنژیوگرافی را تایید میکند. او معتقد است که بدون انجام معاینات اولیه، نمی‌توان به سادگی برای شما آنژیوگرافی تجویز کرد. پزشک وفادار به اخلاق پزشکی است و با توجه به نتایج معاینات و آزمایشات قبلی، شواهد کافی علمی برای تجویز آنژیوگرافی دارد. او در تجویزات خود، توجه دارد که نسبت معقولی بین افرادی که برای آنها آنژیوگرافی تجویز کرده است و افرادی که نیاز به درمان‌های بعدی مانند آنژیوپلاستی یا جراحی دارند، وجود داشته باشد.
آنژیوگرافی سرخرگ‌های کرونر برای چه کسانی لازم است؟
اگر نشانه‌ها و علائم بیماریهای سرخرگ‌های کرونری در شما دیده شود، ممکن است پزشک شما آنژیوگرافی سرخرگ‌های کرونر را برایتان تجویز کند. نشانه‌ها و علائم این بیماری عبارت است از:
- آنژین صدري. به احساس درد یا فشار بدون دلیل در ناحیه قفسه سینه، آنژین گفته میشود. این درد ممکن است در شانه‌ها، بازوها، گردن، فک یا کمر نیز احساس شود. حتی ممکن است درد ناشی از آنژین شبیه به ناراحتی‌های ناشی از سوء هاضمه باشد.
- ایست ناگهانی قلب. حالتی است که ضربان قلب به طور ناگهانی و غیر منتظره متوقف میشود.
- نتایج غیر طبیعی حاصل از آزمایش‌هایی از قبیل نوار قلب، تست ورزش یا سایر آزمایش‌ها
آنژیوگرافی رگ‌های کرونر ممکن است در موارد اورژانسی مانند زمان وقوع حمله قلبی نیز انجام شود. اگر نتایج آنژیوگرافی نشان دهد که در سرخرگ‌های کرونر شما گرفتگی وجود دارد، پزشک شما عملی به نام آنژیوپلاستی انجام خواهد داد. این عمل می‌تواند سرخرگ‌های مسدود شده را باز کند و از آسیب دیدگی بیشتر قلب جلوگیری نماید. همچنین آنژیوگرافی رگ‌های کرونر می‌تواند در برنامه ریزی برای درمان بعد از وقوع حملات قلبی، کمک مؤثری برای پزشک شما باشد، به ویژه در مواردی که آسیب دیدگی قلب شما شدید باشد یا درد قفسه سینه هنوز برطرف نشده باشد.
آنژیوگرافی عروق کرونری قلب توسط دکتر عسگرپور
قبل از آنژیوگرافی سرخرگ‌های کرونر
قبل از انجام آنژیوگرافی سرخرگ‌های کرونر با پزشک خود درباره موارد زیر صحبت کنید:
- این تست چگونه انجام میشود و چگونه باید برای انجام آن آماده شد.
- داروهایی که مصرف می‌کنید و اینکه مصرف کدام داروها باید قبل از انجام آنژیوگرافی متوقف شود.
- بیماری‌ها و ناراحتی‌هایی که به آنها مبتلا هستید و ممکن است لازم باشد که برای جلوگیری از تداخل عوارض آنها با نتایج تست آنژیوگرافی، اقداماتی در زمان تست یا بعد از آن انجام گیرد. دیابت و بیماریهای کلیه مثال‌هایی از این نوع بیماری‌ها هستند.
قبل از انجام آنژیوگرافی، پزشک به شما اطلاع می‌دهد که این تست دقیقاً به چه صورتی انجام خواهد شد. برای مثال اگر نتایج آنژیوگرافی نشان دهنده وجود یک گرفتگی در سرخرگ‌ها باشد، ممکن است پزشک شما عمل آنژیوپلاستی سرخرگ‌های کرونری را توصیه کند.
فرآیند آنژیوگرافی سرخرگ‌های کرونر
هنگام انجام آنژیوگرافی رگ‌های کرونر، شما در حالت خوابیده به پشت و هوشیار خواهید بود تا بتوانید از دستورات پزشک در زمان انجام عمل، پیروی کنید و برای کمک به آرامش و تسکین درد، به شما داروهای مسکن داده میشود که ممکن است برای شما خواب آور باشد.
پزشک ابتدا ناحیه بازو، کشاله ران یا گردن را بی حس می‌سازد و سپس با استفاده از یک سوزن، سوراخ کوچکی در محل رگ خونی ایجاد میکند. کاتتر از طریق همین سوراخ وارد رگ خونی میشود.
در مرحله بعد، پزشک کاتتر را از طریق همین رگ خونی به داخل سرخرگ‌های کرونر هدایت میکند و همزمان با حرکت کاتتر به سمت قلب، فیلم مخصوص اشعه ایکس موقعیت آن را نشان می‌دهد. وقتی کاتتر به طور صحیح در جایگاه مورد نظر قرار گرفت، پزشک یک نوع رنگ مخصوص را به داخل لوله کاتتر تزریق میکند که به درون سرخرگ‌های کرونر شما جریان پیدا میکند و این رگ‌ها را در تصویر اشعه ایکس قابل مشاهده می‌سازد که آنژیوگرام نامیده میشود.
وقتی که انجام عمل توسط پزشک به اتمام رسید، پزشک کاتتر را از بدن شما خارج میکند. سپس بریدگی ایجاد شده در رگ خونی شما بسته شده و بانداژ میشود.
ممکن است یک کیسه کوچک شن یا نوع دیگری از وزنه برای فشار وارد کردن به محل بریدگی بر روی بانداژ قرار داده شود. این فشار به جلوگیری از خونریزی این رگ کمک میکند.
بعد از آنژیوگرافی سرخرگ‌های کرونر
پس از انجام آنژیوگرافی رگ‌های کرونر، شما به بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان منتقل می‌شوید. در آنجا شما برای چند ساعت یا یک شب تا صبح تحت مراقبت کامل خواهید بود. در طی این مدت، شما باید حرکت خود را بسیار کم کنید تا از خونریزی جایگاه بریدگی محل وارد کردن کاتتر جلوگیری شود. همزمان با بهبودی و ریکاوری شما در بخش مراقبت‌های ویژه، پرستارها مرتباً ضربان قلب و فشار خون شما را کنترل میکنند. همچنین پرستاران بریدگی محل وارد کردن کاتتر را از نظر عدم خونریزی احتمالی کنترل میکنند. ممکن است در نقطه محل ورود کاتتر در بازو، کشاله ران یا گردن شما یک خون مردگی کوچک ایجاد شود. همچنین ممکن است تا حدود یک هفته در این محل احساس سوزش و جراحت داشته باشید.
اگر مشکلات و موارد زیر را مشاهده کردید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
- مقدار زیادی خونریزی در محل ورود کاتتر که با استفاده از یک بانداژ کوچک نمی‌توان آن را متوقف کرد.
- درد شدید، ورم، قرمزی یا سایر علائم عفونت در محل ورود کاتتر یا نواحی اطراف آن
ممکن است پزشک شما توصیه کند که تا مدت کوتاهی بعد از انجام آنژیوگرافی از برخی فعالیت‌ها مانند بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
مزایا
مزایای آنژیوگرافی عبارتند از:
- آنژیوگرافی رگ‌های کرونر و قلب و عروق ممکن است نیاز به جراحی را از بین ببرد. اگر عمل جراحی لازم باشد، میتوان با دقت بیشتری انجام داد.
- آنژیوگرافی رگ‌های کرونر و قلب و عروق می‌تواند باریک شدن یا انسداد رگ‌های خونی را که نیاز به درمان اصلاحی دارند را تشخیص دهد.
- آنژیوگرافی رگ‌های کرونر ممکن است جزئیات آناتومیکی دقیق تری نسبت به سایر تصویربرداری‌ها، به خصوص در رگ‌های خونی کوچک داشته باشد.
- بسیاری از بیماران برای تشخیص مشکلات عروق خونی می‌توانند تحت آنژیوگرافی قلب و عروق قرار گیرند.
- آنژیوگرافی رگ‌های کرونر و قلب و عروق سریع و غیر تهاجمی است و عوارض کمتری دارد.
- آنژیوگرافی رگ‌های کرونر یک روش مفید برای تشخیص مشکلات وریدی (مانند باریک شدن رگ‌های خونی در قلب) و بیماریهای وریدی و همچنین ناهنجاری‌های ساختاری قلب قبل از بروز علائم یا زمانی است که علائم آن به وضوح با بیماریهای عروق خونی ارتباط ندارند.
- همچنین احتمالاً ناراحتی کمتری وجود دارد زیرا مواد رنگی به رگ‌های بازو تزریق میشود.
- بعد از آنژیوگرافی رگ‌های کرونر و قلب و عروق هیچ اشعه‌ای در بدن بیمار باقی نمی‌ماند.
- پرتوهای ایکس مورد استفاده در اسکن‌های استاندارد آنژیوگرافی رگ‌های کرونر عوارض جانبی فوری ندارند.
آنژیوگرافی رگ‌های کرونر چه خطراتی دارد؟
آنژیوگرافی رگ‌های کرونر یک آزمایش پزشکی کاملاً رایج است و به ندرت ممکن است مشکلات جدی به دنبال داشته باشد. با این حال، عوارضی که ممکن است این عمل داشته باشد عبارت است از:
- خونریزی، عفونت و درد در بریدگی محل وارد کردن کاتتر
- آسیب دیدگی رگ‌های خونی. به ندرت ممکن است هنگام هدایت کردن کاتتر در داخل سرخرگ، یک خراش یا سوراخ به وسیله کاتتر در رگ خونی ایجاد شود.
- بروز واکنش حساسیت به رنگی که برای آزمایش مورد استفاده قرار گرفته است.
سایر عوارض ناشی از آنژیوگرافی که از شیوع کمتری برخوردار است، عبارت است از:
- بروز آریتمی (ضربان قلب نامنظم). این ضربان نامنظم قلب غالباً به خودی خود رفع میشود. اما اگر مدت زیادی باقی بماند ممکن است پزشک شما نسبت به درمان آن اقدام کند.
- آسیب دیدگی کلیه‌ها در اثر رنگی که در زمان آزمایش مورد استفاده قرار گرفته است.
- تشکیل لخته‌های خونی که می‌تواند باعث سکته مغزی، حمله قلبی یا دیگر مشکلات جدی شود.
- افت فشار خون
- تجمع خون یا مایعات در کیسه احاطه کننده دور قلب. این مایعات می‌تواند مانع از ضربان صحیح و منظم قلب شود.
عوارض ناشی از آنژیوگرافی، به مانند عوارض هر عمل دیگری که بر روی قلب انجام میگیرد ممکن است در برخی از موارد کشنده باشد. اما در مورد آنژیوگرافی رگ‌های کرونر این حالت بسیار به ندرت اتفاق می‌افتد.
خطرات ناشی از عوارض آنژیوگرافی در افراد مسن و افرادی که به مشکلات و بیماریهای خاصی مانند بیماری دیابت یا بیماریهای مزمن کلیه مبتلا هستند، شدیدتر است.
آنژیوگرافی تحت پوشش بیمه قرار میگیرد؟
از آنجا که آنژیوگرافی یک روش تشخیصی قلمداد می شود اکثر بیمه ها وابسته به سقف تعهداتشان این روش را تحت پوشش قرار می دهند. در ادامه مقاله می توانید اطلاعات بیشتری در مورد آنژیوگرافی، نکات قبل، حین و بعد از انجام آن کسب کنید.
آنژیوگرافی توسط دکتر عسگرپور در بیمارستان‌های زیر انجام میگیرد:
۱- آنژیوگرافی مرکز قلب تهران
مرکز قلب تهران یکی از بزرگترین مراکز انجام بای پس قلبی در ایران است و هر سال تقریباً بیش از ۳۵۰۰ عمل جراحی قلب (۳۰۰۰ مورد کرونری و ۵۰۰ مورد دریچه ای و مادر زادی) در این بیمارستان انجام می شوند.
آدرس : کارگر شمالی ، نبش بزرگراه جلال آل احمد ، مرکز قلب تهران
تلفن : ۰۲۱۸۸۰۲۹۶۰۰ – ۰۲۱۸۸۰۲۹۶۶۹
۲- آنژیوگرافی بیمارستان شهید رجایی
مرکز آموزشی، تحقیقاتی و درمانی قلب و عروق شهید رجایی (بیمارستان قلب شهید رجایی) یکی از بزرگترین بیمارستان‌های قلب در آسیا به شمار می رود.
از بخش های این بیمارستان میتوان به اتاق عمل، کاتتریسم و آنژیو گرافی، رادیولوژی، آزمایشگاه مرکزی، آزمایشگاه تحقیقات پزشکی، آزمایشگاه تحقیقات تجربی، بخش دیالیز، کتابخانه، داروخانه، فیزیوتراپی، اتوپسی و مددکاری و مدرسه بهیاری اشاره کرد.
۳- آنژیوگرافی بیمارستان تخت جمشید کرج
بیمارستان تخت جمشید کرج شامل بخش کاتتریسم قلب و آنژیوگرافی می باشد که تشخیص پیشرفته بیماریهای قلبی شامل تنگی عروق قلب و اختلالات جریانهای الکتریکی و عیوب عضله و دریچه های قلب و بازگشایی شریانهای قلب تنگ شده و … در این بخش انجام میگیرد.
آدرس : البرز ، کرج، میدان استقلال (اسبی)، بلوار شریعتی، میدان مهران
سوالات متداول
نتیجه آنژیوگرافی چیست؟
بعد از انجام آنژیوگرافی، پزشک نتیجه را چک میکند. اگر جراین خون در رگ‌ها نرمال باشد مشکلی وجود ندارد اما اگر نرمال نباشد بمعنی گرفتی در عروق و رگ‌هاست و با توجه به معاینات دیگر ، نوع درمان تجویز میشود.
آیا آنژیوگرافی همراه با بیهوشی است؟
آنژیوگرافی را تحت بی حسی موضعی و نه بیهوشی انجام میدهند و پروسه‌ی ساده و بدون نیاز به بیهوشی است.
آیا آنژیوگرافی دردناک است؟
برای انجام آنژیوگرافی محل ورود آنژیوگرام را بی حس میکنند و پروسه کمتر از یک ساعت زمان میبرد بنابراین آنژیوگرافی پروسه دردناکی نیست.
انجام تست آنژیوگرافی چقدر زمان میبرد؟
معمولاً کمتر از یک ساعت زمان صرف انجام آنژیوگرافی میشود. اگر آنژیوگرافی همراه با پروسه‌های دیگر مانند آنژیوپلاستی انجام شود بیشتر زمان میبرد. پس از انجام آنژیوگرافی ممکن است 4 ساعت در اتاق ریکاوری بمانید.
چه مدت بعد از آنژیوگرافی میتوان به خانه رفت؟
ممکن است نیاز باشد برای چند ساعت و یا شب انجام آنژیوگرافی در بیمارستان بمانید و تحت نظر باشید. پرستار شما نحوه مراقبت بعد از آنژیوگرافی در خانه را توضیح خواهد داد.
در این مقاله سعی شد اطلاعاتی در رابطه با چگونگی انجام این روش، ضرورت انجام آن، هزینه عمل آنژیوگرافی و ایمن بودن آن و آنچه بیمار لازم است قبل از مراجعه به مراکز درمانی بداند فراهم شود. در پایان جهت پیشگیری از عوامل خطر باید توجه داشت که این روش صرفا در مراکز پیشرفته و تخصصی قلب، مجهز به امکانات کامل و زیر نظر متخصصان مجرب انجام شود.
