بیماری‌های دریچه‌ای قلب: درمان، علائم و علت

دریچه‌های قلب چگونه کار می‌کنند؟

چهار دهلیز قلب در محل خروجی قرار دارند و وظیفه‌ی آن‌ها تنظیم جریان خون به صورت یکطرفه است. این دریچه‌ها باعث می‌شوند که خون به طرف قلب برگشت نکند. خون از دهلیز‌های چپ و راست به بطن‌ها از طریق دریچه‌های تریکوسپید و میترال جریان پیدا می‌کند. هنگامی که بطن‌ها پر از خون می‌شوند، دریچه‌ها بسته می‌شوند تا با انقباض بطن‌ها خون به سمت دهلیز برگشت پیدا نکند. همچنین، هنگامی که بطن‌ها منقبض می‌شوند، دریچه‌های ریوی و آئورت باز می‌شوند تا خون به سمت بیرون پمپاژ شود. خون داخل بطن راست از طریق دریچه‌ی ریوی و شریان ریوی جریان پیدا کرده و خون داخل بطن چپ از طریق دریچه‌ی آئورت به رگ اصلی آئورت جریان پیدا کرده و سپس به کل بدن منتقل می‌شود.

وقتی بطن‌ها از حالت انقباض خارج شدند، دریچه‌های ریوی و آئورت بسته می‌شوند که باعث می‌شوند خون داخل شریان‌ها، به داخل بطن‌ها برنگردد. سپس دوباره دریچه‌ها ی میترال و تریکوسپید باز می‌شوند و خون وارد دهلیز‌ها می‌شود و این چرخه با هر بار تپش قلب ادامه پیدا می‌کند و باعث جریان یافتن خون در قلب، ریه‌ها و تمام بدن می‌شود.

بیماری‌های دریچه‌ای قلب

دریچه‌های قلب ممکن است به طور کلی دچار سه مشکل شوند:

• گشاد شدن دریچه ‌قلب یا رگورژیتاسیون که باعث برگشت خون به عقب و به درون قلب می‌شود. این حالت زمانی ایجاد می‌شود که دریچه کامل بسته نمی‌شود. بسته نشدن کامل دریچه باعث می‌شود خون به جای وارد شدن به قلب یا به جای جریان پیدا کردن از قلب به داخل شریان‌ها، به سمت داخل قلب برگشت پیدا کند. برگشت خون اکثرا بر اثر پرولاپس یا افتادگی دریچه ایجاد می‌شود.
• پرولاپس یا افتادگی دریچه، زمانی ایجاد می‌شود که لت‌های دریچه در هنگام بسته شدن برآمدگی پیدا کنند. معمولا پرولاپس جزء نارسایی دریچه میترال می باشد.
• تنگی دریچه میترال قلب: تنگی دریچه زمانی ایجاد می‌شود که بافت لت‌ها ی دریچه‌ی قلب ضخیم شوند یا دچار گرفتگی یا چسبندگی شوند که این موضوع باعث می‌شود دریچه‌ی قلب به طور کامل باز نشود و در نتیجه خون به اندازه کافی از طریق دریچه جریان پیدا نکند. برخی از دریچه‌ها ی قلب ممکن است همزمان مشکل تنگی و مشکل بازگشت خون را داشته باشند. تنگی دریچه آئورت غالباً از طریق اکوکاردیوگرام یا نوار قلب تشخیص داده می‌شود.
• انسداد دریچه قلب: در این حالت دریچه‌ی قلب کاملا بسته می‌شود و راهی برای عبور خون از دریچه نیست.

علائم بیماری‌های دریچه‌ای قلب

• کوتاهی و تنگی نفس و حبس شدن نفس در سینه: این حالت بیشتر بعد از انجام فعالیت جسمانی و در هنگامی‌که دراز کشیده اید، پیش می‌آید و در هنگام خواب نیاز دارید با پشتی، بالاتنه خود را بالا نگه دارید تا بتوانید به راحتی نفس بکشید.
• ضعف و سرگیجه: ممکن است احساس کنید حتی برای انجام کارهای عادی و روزمره ضعف دارید. همچنین ممکن است گاهی سرگیجه داشته باشید و گاها غش کنید.
• احساس درد و ناراحتی در قفسه سینه: هنگام انجام فعالیت‌های بدنی یا هنگام قرار گرفتن در هوای سرد، ممکن است احساس کنید وزنه‌ی سنگینی روی قفسه سینه شما گذاشته شده و در این ناحیه احساس فشار کنید.
• تپش قلب: تپش قلب ممکن است به صورت تپیدن بسیار تند قلب یا ضربان نامنظم قلب یا جا افتادن یک نبض در هنگام تپیدن قلب باشد.
• ورم اندام تحتانی از جمله مچ پا و پا و شکم: به این حالت اِدِم گفته می‌شود. ورم ممکن است در شکم شما باشد و باعث شود احساس پری و سنگینی کنید. اضافه وزن ناگهانی در این حالت ممکن است ظرف یک روز بین 1 تا 1.5 کیلوگرم وزن اضافه کنید

علت ها و دلایل ابتلا به بیماری‌های دریچه‌ای قلب

مشکلات قلبی و سایر بیماری‌ها

• فشار خون بسیار بالا و نارسایی قلبی
• تصلب شرایین در رگ دریچه آئورت
• آسیب به قلب و تشکیل بافت ناسالم در قلب بر اثر ایجاد زخم در بافت قلبی یا حمله قلبی

تب روماتیسمی

در صورتی که شخص به گلودرد استرپتوکوک یا دیگر انواع عفونت‌های باکتریایی استرپتوکوک مبتلا شود و آن را به طور کامل درمان نکند، این وضعیت منجر به بیماری‌های دریچه ای قلب می‌شود.

عفونت

بعضی از انواع میکروب‌ها که وارد خون می‌شوند و به قلب منتقل می‌شوند، می‌توانند بافت‌های سطحی قلب را عفونی کنند. این نوع عفونت بسیار نادر است، اما بیماری جدی و خطرناکی است که اصطلاحاً به آن اندوکاردیت عفونی می‌گویند.

سایر بیماری‌ها و عوامل مرتبط با بیماری‌های دریچه‌ای قلب

• اختلالات سیستم ایمنی بدن، مانند لوپوس می‌تواند به دریچه‌ی آئورت و میترال آسیب بزند.
• سندرم کارسینوئید
• داروهای رژیمی
• سندرم مارفان
• اختلالات متابولیسم بدن
• پرتو درمانی

روش‌های درمان بیمارهای دریچه‌ای قلب

بسیاری از افرادی که به بیماری‌های دریچه‌ای قلب مبتلا هستند، برای مدت زمان طولانی به زندگی خود ادامه می‌دهند و هرگز نیازمند انجام عمل جراحی نمی‌شوند.

اما در صورتی که بیماری دریچه ای قلب، در قابلیت پمپاژکردن خون تاثیر منفی بگذارد به احتمال زیاد نیازمند ترمیم یا تعویض است. برنامه‌ی درمان بیماری دریچه ای قلب شامل مراحل زیر است:

• جلوی آسیب دیدن بیشتر قلب را بگیرید
• برای کنترل علائم ناشی از بیماری، دارو‌های لازم را مصرف کنید
• در صورت نیاز دریچه قلب را ترمیم کنید
• اقدامات لازم بعد از انجام درمان و مراقبت‌های عمومی‌ را انجام دهید

دارو درمانی

ممکن است برای کنترل علائم و پیشگیری از آسیب بیشتر به قلب، پزشک داروهایی را برای درمان بیماری دریچه‌ای قلب، به شما تجویز کند. این دارو‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• داروهای مدر: برای خارج کردن آب اضافی در بافت‌های بدن و جریان خون و بهبود علائم نارسایی قلب
• داروهای ضد آریتمی قلبی ، برای کنترل ریتم منظم قلب
• داروهای گشاد کننده عروق:برای کم کردم کار قلب و همچنین کمک به جریان پیدا کردن خون از سمت قلب به بدن و عدم بازگشت خون به قلب
• داروهای مهارکننده ACE: نوعی داروی گشاد کننده عروق که در درمان فشار خون بالا و نارسایی قلب موثر است
• بتابلوکرها: کنترل فشار خون و کم کردن کار قلب و کمک به آن برای تپیدن آرام تر و با فشار کم تر. این دارو در بعضی بیماران برای کنترل تپش قلب نیز استفاده می‌شود.
• داروهای ضد انعقاد خون: این داروها زمان منعقد شدن خون را افزایش می‌دهند و در صورتی که بیمار در خطر تشکیل لخته خون در قلب باشد، تجویز می‌شوند.

جراحی و دیگر اقدامات پزشکی

• ترمیم دریچه‌ی قلب: در این عمل دریچه‌ی قلب و لت‌ها ی آن برداشته نمی‌شوند و تنها ترمیم می‌شوند. این عمل گاهی به روش کم تهاجمی ‌و بسته انجام می‌شود و درموارد خاصی نیاز به انجام جراحی باز می‌باشد. ترمیم دریچه‌ی قلب، معمولا برای گشادی دریچه میترال و تریکوسپید انجام می‌شود.
• تعویض دریچه‌ی قلب: این جراحی را می‌توان به روش TAVR یا دیگر روش‌ها ی جراحی بسته قلب انجام داد. در برخی موارد برای رسیدن به نتایج بهتر و بلند مدت، نیاز به انجام جراحی باز قلب می‌باشد، مانند عمل جراحی Ross یا عمل جراحی قرار دادن بافت یا دریچه‌ی مصنوعی برای قلب.