بیماری عروق کرونر (CAD) شایعترین شکل بیماری قلبی است. این اتفاق زمانی رخ میدهد که یک یا چند شریان کرونر باریک یا مسدود شوند. به طور معمول، خون از میان رگهای خونی مانند آب از یک شلنگ عبور میکند. در بیماری عروق کرونر، عروق اصلی که خون، اکسیژن و مواد مغذی قلب را تأمین میکنند آسیب دیده یا بیمار میشوند. این آسیب باعث باریک شدن، سفت شدن یا مسدود شدن عروق میشود. این فرآیند اغلب سخت شدن رگها یا تصلب شرایین نامیده میشود. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوامل خطر، علائم و روشهای درمانی CAD ادامه مطلب را مطالعه کنید.
علل
طی سالیان متمادی، پلاک بر روی دیواره شریانها جمع میشود. پلاک مادهای چسبناک و زرد است که از مواد چربی مانند کلسترول و همچنین کلسیم و مواد زائد سلولهای شما تشکیل شده است. عروق را باریک و مسدود میکند و باعث کند شدن جریان خون میشود. به این بیماری تصلب شرایین گفته میشود که ممکن است از همان کودکی آغاز شود. ممکن است در هر نقطه از بدن رخ دهد، اما معمولاً عروق بزرگ و متوسط را درگیر میکند.
گاهی اوقات ممکن است پلاک در شریان پاره شود. سیستم ترمیم بدن یک لخته خون برای بهبود زخم ایجاد میکند. اما لخته میتواند شریان را مسدود کرده و منجر به حمله قلبی یا سکته شود.
عواملی که باعث جمع شدن پلاک میشوند:
- آسیب یا صدمه به لایه داخلی عروق کرونر
- در فرآیندی به نام تصلب شرایین یا سخت شدن شرایین، پلاک در محل آسیب جمع میشود.
انواع
سه نوع بیماری عروق کرونر وجود دارد که عبارتند از:
- انسدادی: رگهای خونی بطور قابل توجهی باریک یا مسدود شدهاند.
- غیر انسدادی: رگهای خونی باریک شدهاند زیرا به رگهای کوچکتر منشعب شدهاند یا عضلات قلب فشار بیش از حدی را به رگها وارد کردهاند.
- SCAD: تجزیه خود به خود شریان کرونر (SCAD) به پارگی رگهای خونی قلب اشاره دارد.
عوامل خطر برای CHD چیست؟
عوامل خطر برای بیماری کرونر قلب عبارتند از:
- جنس مرد
- سن
- سابقه خانوادگی
- سیگار کشیدن
- فشار خون بالا (پرفشاری خون)
- رژیم غذایی پرچرب و پر از کلسترول
- مصرف بیش از حد الکل
- چاقی
- عدم ورزش
- دیابت
علائم CHD چیست؟
شایعترین علامت بیماری عروق کرونر آنژین است. آنژین درد قفسه سینه است و همچنین میتواند به عنوان ناراحتی قفسه سینه، سنگینی، گرفتگی، فشار، درد، سوزش، بیحسی، سیری یا فشار توصیف شود. میتوان آن را با سوءهاضمه یا سوزش معده اشتباه گرفت. آنژین معمولاً در قفسه سینه احساس میشود، اما ممکن است آن را در شانه چپ، بازوها، گردن، پشت یا فک نیز احساس کنید. علائم دیگر بیماری عروق کرونر عبارتند از:
- تنگی نفس
- تپش قلب: ضربان قلب نامنظم، ضربانهای جا افتاده یا احساس “تلنگر” در سینه شما
- ضربان قلب سریعتر از حد طبیعی
- سرگیجه
- حالت تهوع
- ضعف شدید
- تعریق
همه این علائم در بسیاری از مشکلات پزشکی مشترک هستند و ممکن است نشان دهنده بیماری عروق کرونر قلب نباشد. اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید یا نگران هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
CHD چگونه تشخیص داده میشود؟
متخصصان بیماری عروق کرونر قلب با کمک آخرین فناوریهای پیشرفته تصویربرداری، ارزیابی و تشخیص تخصصی را ارائه میدهند. به منظور تشخیص و تعیین درمان CHD، ممکن است یک سابقه پزشکی کامل، یک معاینه کامل بدنی و یک یا چند آزمایش خاص تشخیصی مانند زیر انجام شود.
- کاتتریزاسیون قلب
- آنژیوگرام کرونر
- سونوگرافی قلب (اکوکاردیوگرافی)
- اشعه ایکس قفسه سینه
- الکتروکاردیوگرام
- اسکن هستهای
- تست استرس ورزش استاندارد
چه روشهای درمانی برای بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر در دسترس است؟
پزشک شما در مورد بهترین برنامه درمانی برای شما صحبت خواهد کرد. پیروی از برنامه درمانی به شما در کاهش احتمال بروز مشکلاتی مانند حمله قلبی و سکته مغزی کمک میکند.
عوامل خطر را کاهش دهید
اولین قدم در درمان بیماری عروق کرونر کاهش عوامل خطر است. این شامل ایجاد تغییر در سبک زندگی شما است.
- سیگار نکشید. اگر سیگار میکشید یا از محصولات تنباکو استفاده میکنید، آن را ترک کنید. با پزشک خود در مورد راههای کمک به شما در ترک سیگار از جمله داروها صحبت کنید.
- مشکلات سلامتی مانند کلسترول بالا، فشار خون و دیابت را مدیریت کنید.
- رژیم غذایی سالم برای قلب داشته باشید. در مورد راههای تغییر رژیم غذایی برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی با پزشک یا یک متخصص تغذیه صحبت کنید.
- سطح فعالیت خود را افزایش دهید. ورزش به شما در کاهش وزن، بهبود وضعیت جسمی و تسکین استرس کمک میکند. اکثر افراد میتوانند با انجام ۳۰ دقیقه پیادهروی ۵ بار در هفته یا راه رفتن ۱۰۰۰۰ قدم در روز، خطر حمله قلبی خود را کاهش دهند. قبل از شروع هر برنامه ورزشی با پزشک خود صحبت کنید.
داروها
ممکن است لازم باشد برای کاهش سطح کلسترول یا فشار خون یا برای درمان سایر مشکلات سلامتی که دارید، دارو مصرف کنید. مصرف همه داروها طبق دستورالعمل مهم است. اگر درمورد نوع داروها یا نحوه مصرف آنها سوالی دارید از پزشک خود بپرسید.
روشهای مداخلهای
روشهای مداخلهای، درمانهای غیرجراحی برای از بین بردن تجمع پلاک در رگها و جلوگیری از انسداد رگها است. روشهای معمول برای این کار آنژیوپلاستی با بالون (PTCA) و استنت گذاری است. این کار با یک لوله نازک و بلند به نام کاتتر انجام میشود. کاتتر از طریق یک برش کوچک به داخل رگ وارد میشود و برای پاک کردن پلاک به ناحیه مسدود شده شریان هدایت میشود. در صورت نیاز به یک روش مداخلهای، پزشک اطلاعات بیشتری به شما میدهد.
عمل جراحی بای پس عروق کرونر (CABG)
جراحی بای پس عروق کرونر (CABG) شامل ایجاد مسیر جدیدی برای جریان خون در صورت انسداد در عروق کرونر است. در بیشتر موارد، جراح رگهای خونی را از قفسه سینه، بازو یا پای بیمار خارج میکند و مسیر جدیدی را برای انتقال خون غنی از اکسیژن به قلب ایجاد میکند. در صورت نیاز به جراحی CABG، پزشک اطلاعات بیشتری به شما میدهد.
فشارنده متناوب تقویت شده خارجی (EECP)
اگر گزینههای درمانی سنتی موفقیتآمیز نباشند، پزشک ممکن است گزینههای درمانی دیگری مانند فشارنده متناوب تقویت شده خارجی (EECP) را نیز توصیه کند. بازوبندهای بادی (مانند بازوبندهای فشار خون) برای فشار دادن رگهای خونی در قسمت پایین بدن شما استفاده میشود. این امر با کمک به ایجاد بای پس طبیعی در اطراف عروق کرونر مسدود شده، به بهبود جریان خون در قلب کمک میکند. فشارنده تقویت شده خارجی یک روش درمانی احتمالی برای بیماران مبتلا به آنژین پایدار مزمن است که نمیتوانند یک عمل تهاجمی یا جراحی بای پس انجام دهند و علائم آنها با دارو برطرف نمیشود.