روش‌های مختلفی برای تشخیص بیماری قلبی وجود دارد، که به نوع بیماری بستگی دارد. اما می‌توان یک روش کلی را طرح ریزی کرد که اکثر پزشکان وقتی مشکوک به وجود بیماری قلبی هستند برای رسیدن به تشخیص از آن بهره می‌گیرند.

تشخیص امراض قلبی

سابقه پزشکی

بررسی سابقه پزشکی صرفاً به این معناست که پزشک با بیمار مصاحبه می‌کند تا نوع علائم یا شکایت‌های بیمار را متوجه شده و ویژگی‌های مرتبط با این علائم را، که می‌تواند پزشک را در تشخیص علت آنها یاری دهد، کشف کند.

بسته به علائمی که بیمار توصیف می‌کند، پزشک سوالات زیادی را در ارتباط با جزئیات آن علائم از وی خواهد پرسید – چه شرایطی این علائم را تشدید می‌کند، چه زمانی علائم از بین می‌روند، چه مدت طول می‌کشد، آخرین باری که علائم بروز کرده‌اند چه زمانی بود و سوالات دیگر این چنینی.

وقتی بیمار علائم بالینی قلبی جدی مثل ــــــ درد قفسه سینه و بیهوشی دارد، بررسی دقیق سابقه پزشکی مهمترین قدم برای رسیدن به یک تشخیص دقیق است.

معاینه جسمانی

معاینه قلبی نیز اطلاعات مهمی را درباره بیماری فرد به پزشک می‌دهد از جمله وجود یا عدم وجود یک مشکل قلبی عروقی یا نوع آن مشکل. آریتمی قلبی، بیماری دریچه قلب، نارسائی احتقانی قلب، آنوریسم آئورت و سندروم سندروم تپش قلب راست ایستایی (POTS)، تنها برخی از انواع مشکلات قلبی عروقی است که با انجام معاینه جسمانی می‌توان نشانه‌های بسیار مهمی را از این بیماری‌ها دریافت و در نتیجه به یک تشخیص صحیح رسید.

تست‌های تخصصی

طیف وسیعی از تست‌های تخصصی برای تشخیص مشکلات قلبی وجود دارد. اگرچه آزمایشات قلبی و عروقی اغلب بهترین روش برای رسیدن به یک تشخیص یا تأیید تشخیص پزشک است ولی بطور کلی این آزمایشات هنگامی بیشترین تأثیر را خواهند داشت که پزشک پیش از آزمایشات با بررسی سابقه پزشکی بیمار و معاینه جسمانی به یک تشخیص نسبتاً درست رسیده باشد.

آزمایشات قلبی و عروقی گران‌قیمت، دشوار، زمان‌بر و در برخی موارد تهاجمی هستند. به همین خاطر در صورتی که نیاز به انجام تست بود باید بصورت هدفمند انجام شده و برای تأیید تشخیص پزشک صورت گیرد.

به عبارت دیگر، منبع اصلی پزشک باید اطلاعاتی باشد که در طول ارزیابی‌های پزشکی بدست آمده و با این اطلاعات تصمیم بگیرد که به دنبال چه مشکلی است، چه آزمایش یا آزمایشاتی برای تأیید آن تشخیص مناسب است و اگر به بیش از یک آزمایش نیاز بود، باید به چه ترتیبی این آزمایشات را انجام داد. به این طریق اگر شخصی دچار بیماری قلبی باشد، می‌توان در سریع‌ترین زمان ممکن و بدون قرار دادن بیمار در معرض خطر یا هزینه اضافی به پاسخ درست دست یافت.

نوار قلب (ECG)

نوار قلب یا (ECG) فعالیت‌های الکتریکی قلب را ضبط کرده و می‌تواند اطلاعاتی را درباره ریتم قلب به پزشک بدهد؛ همچنین نشانه‌های مهمی را درباره بیماری‌های ساختاری قلب فاش می‌کند (از جمله سابقه سکته قلبی یا هایپرتروفی بطن).

گرفتن نوار قلب به قدری شایع است که بسیاری از پزشکان آن را به عنوان بخشی از روال معمول چکاپ سلامتی سالانه در نظر می‌گیرند.

پایش سرپایی

برای ضبط نوار قلب به مدت چند روز یا چند هفته چندین سیستم وجود دارد، تا بتوان با استفاده از آن ریتم قلب را در یک دوره زمانی طولانی ضبط کرد. این سیستم‌ها به پزشکان اجازه می‌دهند تا آریتمی قلبی که بصورت نامتناوب و گاه و بیگاه نیز رخ داده را تشخیص دهند.

اکوی قلب یا سونوگرافی قلب 

اکوی قلب یا سونوگرافی قلب یک آزمایش غیرتهاجمی است که در آن با استفاده از امواج صوتی تصویر زنده‌ای را از قلب شخص به دست می‌دهد. اکوی قلب برای تشخیص بزرگ شدن حفره‌های قلب، بیماری دریچه قلب و مشکلات عضله قلب از جمله کاردیومیوپاتی متسع یا کاردیومیوپاتی محدود کننده کاربرد زیادی دارد.

یک آزمایش سریع و غیرتهاجمی است و نیازی به تاباندن اشعه ندارد. در نتیجه در صورتی که بیمار مشکوک به ابتلا به ناهنجاری ساختاری بوده و یا بدون بروز علائم بالینی در معرض خطر بیماری قلبی قرار داشته باشد، اکوی قلب یکی از ابزارهای تقریباً ایده‌آل برای غربالگری باشد. این آزمایش را می‌توان بصورت مکرر و در طول زمان انجام داد تا وضعیت مشکل قلبی بیمار را تحت نظر قرار داد.

سی تی اسکن قلبی

سی تی اسکن قلب همچون هر آزمایش سی تی اسکن دیگری از اشعه ایکس برای تهیه تصاویر از قلب استفاده می‌کند. از این تکنیک می‌توان برای بررسی وجود تجمع کلسیم در شریان‌های کرونر استفاده کرد، که نشانه وجود بیماری تصلب شرایین است. در سی تی اسکن میزان بسیار زیادی پرتو به بدن شخص تابانده می‌شود، به همین خاطر تنها باید در صورتی این آزمایش را انجام داد که پزشک تشخیص دهد اطلاعات بسیار مفیدی از آن به دست می‌رسد.

آزمایش MRI قلب 

در  آزمایش MRI قلب از میدان‌های مغناطیسی برای ساخت تصویری از قلب و ساختارهای پیرامون آن استفاده می‌شود. این آزمایش می‌تواند جزئیات آناتومی را با دقت تحسین برانگیزی نشان دهد و در برخی موارد می‌تواند برای تشخیص بیماری ساختاری قلب بسیار مثمر ثمر باشد.

تست‌ استرس 

تست استرس قلب کاربردهای فراوانی دارد ولی اساساً از آن برای ارزیابی احتمال تأثیرگذاری بیماری شریان کرونر بر ایسکمی قلب استفاده می‌شود، ایسکمی قلب مسئول بروز آنژین است و در صورت وجود این بیماری، با این تست می‌توان شدت بیماری را نیز ارزیابی کرد.

تست استرس در غالب موارد با اسکن تالیوم ترکیب می‌شود، در این اسکن از مقدار بسیار کمی از ماده رادیواکتیو استفاده می‌شود تا تصویری از قلب به دست آید و پزشک با بررسی این تصویر خونرسانی کافی به عضله قلب را بررسی می‌کند. تست استرس می‌تواند برای پایش اثرگذاری درمان ضد آنژین موثر باشد.

کاتتریزاسیون قلبی

برای انجام این آزمایش تهاجمی کاتترهای کوچکی به عروق خونی داخل شده و به قلب و/ یا شریان‌های کرونر قلب فرستاده می‌شوند. فشارهای درون قلب را می‌توان با این روش اندازه‌گیری کرد و می‌توان برای گرفتن عکس رادیوگرافی از جریان خون رنگ‌های مخصوصی را به داخل عروقی خونی و حفره‌های قلب وارد نمود.

آزمایش کاتتریزاسیون کاربردهای فراوانی دارد ولی بیشتر برای ایجاد یک تصویر بصری از شریان‌های کرونر در کسانی که مستعد یا مشکوک به ابتلا به بیماری شریان کرونر هستند استفاده می‍‌شود. همچنین از کاتتریزاسیون قلبی برای رساندن دارو استفاده می‌شود، در بیشتر موارد با انجام آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت برای بیماران مبتلا به انسداد شریانی.

آزمایش الکتروفیزیولوژی

این آزمایش یکی دیگر از انواع کاتتریزاسیون قلبی است ولی در این مورد کاتتر لوله‌های توخالی نیست بلکه سیم‌هایی عایق‌دار است. از این آزمایش برای بررسی سیستم الکتریکی قلب استفاده می‌شود تا وجود یا عدم وجود و همچنین مکانیسم انواع مختلف آریتمی قلبی تعیین شود. از این تکنیک برای رساندن ابلیشن تراپی به منظور درمان انواع مختلف آریتمی نیز استفاده می‌شود.

تست تیلت (سطح شیبدار)

تست تیلت یا سطح شیبدار به این صورت انجام می‌شود که شخص را روی یک تخت می‌بندند و سپس تخت را در حالت ایستاده قرار می‌دهند. اگر شخص به برخی عارضه‌های قلبی و عروقی مبتلا باشد قرار گرفتن روی سطح شیبدار برای ۲۰ دقیقه یا بیشتر باعث می‌شود که وی دچار بی‌ثباتی قلبی عروقی شود، به خصوص آن دسته از بیمارانی که مشکوک به سنکوپ هوش‌بر (وازوواگال) هستند. تست شیبدار می‌تواند به تأیید تشخیص پزشک کمک کند.