کاتتریسم قلبی، یک تکنیک پزشکی برای تشخیص و درمان برخی از عوارض قلبی است. طی این روش، یک لوله نازک، بلند و انعطاف پذیر به نام کاتتر در داخل یک رگ خونی در بازو، کشاله ران (قسمت بالایی ران)، یا گردن قرار داده می‌شود. پزشک از طریق کاتتر، می‌تواند تست‌های تشخیصی و روش‌های درمانی را برای قلب شما اعمال کند. به عنوان مثال، پزشک ممکن است نوع خاصی از رنگ را در کاتتر قرار دهد، این رنگ از طریق جریان خون به قلب شما وارد می‌شود. پس از آن، پزشک تصاویر اشعه ایکس از قلب شما خواهد گرفت. به این ترتیب عروق کرونر قلب توسط این رنگ بر روی تصاویر، قابل مشاهده خواهد شد. این آزمایش تحت عنوان آنژیوگرافی نامیده می‌شود.
این رنگ می‌تواند نشان دهد که آیا یک ماده موم گرفته به نام پلاک در داخل عروق کرونر تجمع یافته است! پزشک همچنین می‌تواند در طی کاتتریسم قلبی، از سونوگرافی برای دیدن انسداد در عروق کرونر استفاده کند. (سونوگرافی، استفاده از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر دقیق از رگ‌های خونی قلب است). پزشک ممکن است در طول کاتتریسم قلبی، نمونه برداری از قلب ( از خون و عضلات ) کرده و یا یک عمل جراحی مینور قلب انجام دهد.
چه کسانی نیاز به کاتتریسم قلبی دارند؟
پزشکان ممکن است به دلایل مختلفی کاتتریسم قلبی را انجام دهند. شایع‌ترین دلیل آن ارزیابی درد قفسه سینه بیمار است. کاتتریسم قلبی می‌تواند تنگی و یا مسدود شدن عروق کرونر قلب توسط پلاک‌ها را. نشان دهد.
پزشکان همچنین می‌توانند در طی کاتتریسم قلبی، CHD را با استفاده از روشی به نام مداخله عروق کرونری از راه پوست (PCI)، (که به نام آنژیوپلاستی نیز شناخته شده) درمان کنند.
بسیاری از افرادی که حملات قلبی داشته‌اند، دارای تنگی و یا انسداد عروق کرونر قلب بوده‌اند. بنابراین، از روش کاتتریسم قلبی ممکن است به عنوان یک اقدام اورژانسی برای درمان حمله قلبی استفاده شود. انجام کاتتریسم قلبی همراه با PCI، برای پزشک امکان باز کردن انسداد عروق و جلوگیری از آسیب قلبی بیشتر را میسر می‌سازد.
بسیاری از افرادی که حمله قلبی داشته‌اند، دچار تنگی و یا انسداد عروق کرونر قلب بوده‌اند. بنابراین ممکن است روش کاتتریسم قلبی به عنوان یک اقدام اورژانسی برای درمان حمله قلبی استفاده شود. انجام کاتتریسم قلبی همراه با “پی.سی.آی” امکان بازکردن انسداد عروق و جلوگیری از آسیب قلبی بیشتر را میسر می‌سازد.
کاتتریسم قلبی همچنین می‌تواند به پزشک کمک کند که بهترین برنامه درمانی ممکن را برای شما تهیه کند، در صورتی که:
- شما به تازگی از یک حمله قلبی بهبود یافته‌اید، اما هنوز درد قفسه سینه دارید.
- شما دچار حمله قلبی شده‌اید که باعث آسیب عمده قلبی شده است.
- شما نوار قلب (الکتروکاردیوگرام)، تست ورزش و یا تست‌های دیگر انجام داده‌اید و نتایج آن حاکی از بیماری قلبی شماست.
اگر پزشک شما را به عنوان یک فردی که ممکن است دچار نقص قلبی باشید تشخیص دهد یا اگر شما در حال آماده‌سازی برای عمل جراحی قلب هستید، ممکن است به شما کاتتریسم قلبی را توصیه کند. این روش به پزشک امکان می‌دهد تا شکل کلی قلب شما و چهار حفره بزرگ داخل آن را مشاهده کند. در برخی موارد، پزشکان از کاتتریسم قلبی برای ارزیابی عملکرد صحیح قلب و دریچه‌های آن استفاده می‌کنند. با استفاده از کاتتریسم قلبی، پزشک می‌تواند جریان خون و سطح اکسیژن در بخش‌های مختلف قلب شما را اندازه‌گیری کند. همچنین، او می‌تواند عملکرد صحیح دریچه مصنوعی قلب و پمپاژ خون را بررسی کند. اگر پزشک مشکوک به عفونت قلبی یا وجود تومور است، ممکن است از طریق کاتتر، نمونه‌برداری از عضله قلب شما انجام دهد. با استفاده از کاتتریسم قلبی، پزشکان حتی می‌توانند عمل جراحی کوچکی روی قلب انجام دهند، مانند ترمیم نقص قلبی.
قبل از کاتتریسم قلبی چه کارهایی لازم است؟
قبل از کاتتریسم قلبی، موارد زیر را با پزشک خود در میان بگذارید:
- آمادگی قبلی که برای انجام این عمل لازم است.
- لیستی از تمام داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید و اینکه آیا توقف مصرف آن‌ها قبل از عمل لازم است.
- هر گونه بیماری (مانند دیابت یا بیماری کلیوی) که ممکن است نیازمند اقدامات و مراحل اضافی در طول جراحی و یا پس از آن باشد.
اگر پس از عمل، به فرد همراه برای بردن شما به منزل نیاز داشته باشید، پزشک قبلاً به شما اطلاع خواهد داد.
در طول جراحی کاتتریسم قلبی چه کارهایی انجام می‌شود؟
کاتتریسم قلبی یک روش درمانی است که در بیمارستان صورت می‌گیرد. در این روش، شما در حالی که بر روی تخت جراحی دراز کشیده‌اید، کاملاً هوشیار خواهید بود تا بتوانید دستورات پزشک را در طول عمل جراحی دنبال کنید. با تزریق داروهای آرامبخش، ممکن است احساس خواب آلودگی کنید. جراح قسمتی از بازو، کشاله ران یا گردن که کاتتر وارد رگ خونی خواهد شد، را به صورت موضعی بی‌حس می‌کند. سپس با استفاده از یک سوزن، یک سوراخ کوچک در رگ خونی ایجاد می‌شود و یک لوله مخروطی (غلاف) از طریق سوراخ وارد رگ می‌شود.
جراح یک سیم نازک و انعطاف‌پذیر را از طریق این غلاف به داخل رگ قرار می‌دهد. با استفاده از این سیم، جراح به قلب دسترسی پیدا می‌کند و آن را راهنمایی می‌کند تا کاتتر در مکان صحیح قرار گیرد. سپس جراح کاتتر را از طریق غلاف وارد عروق کرونر قلب می‌کند.
با استفاده از اشعه ایکس، فیلم‌هایی از حرکت سیم راهنما و کاتتر به سمت قلب گرفته می‌شود. این فیلم‌ها به جراح کمک می‌کنند تا محل قرار دادن نوک کاتتر را تعیین کند. وقتی کاتتر به مکان صحیح برسد، جراح از آن برای انجام آزمایش یا درمان روی قلب شما استفاده می‌کند. به عنوان مثال، جراح ممکن است مداخله عروق کرونر از طریق پوست (PCI)، آنژیوپلاستی و یا استنت گذاری را انجام دهد.
پس ازانجام کاتتریسم قلبی چه خواهد شد؟
پس از کاتتریسم قلبی، شما به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل می‌شوید و به مدت چند ساعت یا یک شب در آنجا استراحت خواهید کرد. در طی این زمان، برای جلوگیری از خونریزی محل ورود کاتتر، باید حرکات خود را محدود کنید. در حالی که شما در بخش ریکاوری به سر می‌برید، پرستاران به طور منظم وضعیت قلب، ضربان قلب و فشار خون شما را کنترل کرده و خونریزی ازمحل رگ را نیز چک می‌کنند.ممکن است اندکی کبودی در محل ورود کاتتر ایجاد شود، و برای حدود یک هفته در آن قسمت احساس درد یا حساسیت به لمس داشته باشید. در صورت داشتن مشکلات زیر به پزشک خود اطلاع دهید:
- خونریزی دائم یا شدید در محل ورود کاتترکه با یک پانسمان کوچک متوقف نمی‌شود.
- درد غیر معمول، تورم، قرمزی، یا سایر نشانه‌های عفونت در محل ورود یا نزدیک به آن.
با پزشک خود در مورد اینکه آیا تا مدت زمان کوتاهی پس از عمل باید از فعالیت‌های خاص مانند بلند کردن اجسام سنگین اجتناب کنید، مشورت کنید.
خطرات احتمالی کاتتریسم قلبی چیست؟
کاتتریسم قلبی یک روش پزشکی رایج است و به‌ندرت باعث مشکلات جدی می‌شود. با این حال، عوارض احتمالی آن عبارتند از:
- خونریزی، عفونت و درد در محل ورود کاتتر .
- آسیب به عروق خونی،.به ندرت کاتتر ممکن است باعث خراش و یا یک سوراخ عمیق در رگ خونی شود که از طریق سیم به قلب متصل شده است.
- واکنش آلرژیک به رنگ، که طی آنژیوگرافی عروق کرونر استفاده می‌شود.
سایر عوارض (کمتر شایع) عبارتند از:
- آریتمی (ضربان قلب نامنظم)، ضربان نامنظم قلب اغلب خود به خود برطرف می‌شود. در غیر این صورت، پزشک ممکن است روش‌های درمانی را برای شما توصیه کند.
- آسیب کلیوی ناشی از رنگ مورد استفاده در طی آنژیوگرافی عروق کرونر.
- لخته‌های خون که می‌تواند زمینه‌ساز سکته مغزی، سکته قلبی ، یا سایر مشکلات حاد شود.
- فشار خون پایین.
- تجمع خون یا مایع در کیسه‌ای که قلب را احاطه کرده است. این مایع می‌تواند مانع ضربان صحیح قلب شود.
همانند سایر روش‌های جراحی قلب، برخی اوقات عوارض و مشکلات آن می‌تواند کشنده باشد، هرچند در مورد کاتتریسم قلبی، امری نادر است.
خطرات ناشی از کاتتریسم قلبی در افراد مسن و افراد مبتلا به عوارض یا بیماری‌های خاص (مانند بیماری مزمن کلیوی و دیابت) بیشتر است.
