اقدامات اولیه سکته قلبی : آسپرین ،تماس با اورژانس و عملیات احیا

سکته قلبی فوری

---

این می‌تواند مهمترین ۶۰ ثانیه از زندگی عمر یک فرد باشد بنابراین اکنون زمان آماده‌سازی خود است. به طور جدی، برای زنده ماندن از سکته قلبی باید قبل از اینکه این اتفاق بیفتد باید علائم و نحوه واکنش آنها را بدانید. در این مدت اصلا نباید نشست و منتظر ماند حتی یک دقیقه هم یک دقیقه است.

سکته قلبی زمانی ‌رخ می‌دهد که عروق کرونر مسدود شده و خون‌رسانی به قلب انجام نشود. وقتی این اتفاق بیفتد، عضله قلب رفته رفته رو به مردن می‌رود. این کار می‌تواند آسیب جدی و دائمی به قلب برساند و حتی منجر به مرگ فرد نیز شود.

سعی کنید در دوران سالمی با علائم سکته قلبی آشنا شوید و با اقدامات قبل و حین سکته قلبی آشنا شوید. هر چه سریعتر خود را به بیمارستان برسانید احتمال ترمیم جریان خون به قلب، حفظ عضلات قلب و زندگی بیشتر می‌شود.

 

علائم سکته قلبی آنی در خود و یا شخص دیگر

---

یکی از علائم، درد قفسه سینه است غالباً از وسط قفسه سینه شروع می‌شود و شاید به سمت گردن، فک، گوش، بازو و مچ حرکت کند. این درد می‌تواند بین تیغه‌های شانه، کمر یا ناحیه معده حرکت کند.

درد قفسه سینه می‌تواند بسیار شدید و یا جزئی و خفیف باشد. این درد معمولا به صورت “سنگینی قفسه سینه، سوزش، سفتی، انقباض یا احساس فشار” و یا به شکل “یک وزنه و فشار سنگین” ظاهر می‌شود. حتی ممکن است درد قفسه سینه به شکل سوء‌هاضمه یا سوزش سر دل نیز احساس شود. علائمی‌که ممکن است بیانگر احتمال بروز حمله قلبی باشد شامل موارد زیر است:

• درد در ناحیه بازو، فک، گردن، کمر و شکم که گاها از سمت قفسه سینه سرایت پیدا می‌کند.

• احساس بیماری

• عرق کردن و سردی بدن

• رنگ پریدگی

• احساس ناخوشی، بیقراری و وحشت

• تنگی نفس، خس خس یا سرفه

• تند شدن ضربان قلب

• احساس سرگیجه

گاهی ممکن است که حتی فرد مخصوصا اگر زن، سالمند و یا مبتلا به دیابت باشد هیچگونه دردی در قفسه سینه حس نکند. در چنین مواقعی بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید، دستپاچه نشید و جنجال به پا نکنید. هرچه زودتر برای درمان سکته قلبی اقدام کنید به همان اندازه احتمال زنده ماندن شما بیشتر می‌شود.

حتی اگر علائم شما با موارد فوق مطابقت نداشته باشد اما فکر می‌کنید شما یا شخص دیگری دچار حمله قلبی شده‌ است، فوراً با ۱۱۵ تماس بگیرید.

 اقدامات اولیه سکته قلبی

---

برای درمان سکته قلبی باید علائم آن را حتی اگر جدی هم بنظر نرسد بلافاصله بررسی کنید.

• بلافاصله با شماره ۱۱۵ تماس بگیرید. اپراتور ۱۱۵ممکن است برای پیشگیری از لخته شدن خون قلب توصیه به مصرف آسپیرین است. در صورت داشتن حساسیت به آسپیرین، اختلال خونرسانی یا مصرف داروهای رقیق کننده خون حتما این موضوع را به اپراتور اورژانس بگویید.

• یک آسپیرین ۳۲۵ میلی گرم بدون روکش (نه آسپرین بچه) بجوید. شاید مصرف آسپرین نتواند از سکته قلبی پیشگیری کند اما با رقیق کردن خون و شکستن لخته‌ها آسیب قلبی را کاهش می‌دهد.

• از یکی از دوستان و یا همسایه‌ها بخواهید تا در کنار شما بماند.

• به هنگام انتظار برای رسیدن آمبولانس بر روی زمین دراز بکشید و لباس‌های تنگ را درآورید.

• در خانه را باز کنید تا پرسنل اورژانس بتوانند سریعا وارد خانه شوند.

• آرامش خود را حفظ کنید. هر چند که حفظ آرامش در چنین شرایطی کار آسانی نیست اما باید بدانید که اضطراب و دلهره نیاز قلب به اکسیژن را افزایش داده و شرایط را بدتر می‌کند. در چنین شرایطی چند نفس عمیق بکشید و به خود یادآوری کنید که کمک در راه است و بزودی می‌رسد.

• در صورتی که نیتروگلیسیرین در دسترس است می‌توانید از آن استفاده کنید. نیتروگلیسیرین با باز کردن رگ‌های خونی باعث تسکین درد در قفسه سینه می‌شود و از فشار روی قلب می‌کاهد.

نکات زیر بسیار مهم هستند و سعی کنید آن‌ها را بخاطر بسپارید:

• منتظر از بین رفتن علائم نشوید و بلافاصله با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید. هر دقیقه تأخیر در درمان سکته قلبی احتمال آسیب دائمی ‌قلب و مرگ را افزایش می‌دهد.

• برای رفتن به بیمارستان خودتان رانندگی نکنید. با تماس با شماره ۱۱۵ سریعترین روش درمانی را دریافت خواهید کرد زیرا تیم‌های واکنش اضطراری به محض رسیدن به درب منزل شما شروع به درمان می‌کنند. همچنین تیم اعزامی اورژانس خودشان بهتر می‌دانند که کدام مرکز اورژانس در نزدیکی منزل شما به بهترین وجه آماده خدمات‌رسانی است. لذا نه خودتان و نه کس دیگری شما را به بیمارستان نبرد و فقط با اورژانس تماس بگیرید.

عملیات احیای تنفس در موارد اورژانسی سکته قلبی

---

برای احیای کسی که نفس نمی‌کشد و یا ضربان قلب او متوقف و دچار ایست قلبی شده است از احیاء قلبی ریوی (CPR) استفاده کنید. البته همه افرادی که دچار حمله قلبی می‌شوند به سی پی آر نیاز ندارند زیرا تمام حملات قلبی باعث ایست ضربان قلب نمی‌شوند.

اگر کسی ناگهان روی زمین بیفتد و یا بیهوش شده و قدرت پاسخ‌ دادن به شما را نداشته باشد بلافاصله و بدون فوت وقت با اورژانس تماس بگیرید و تا زمان رسیدن آنها اقدامات زیر را انجام دهید:

• اگر CPR را می‌دانید قفسه سینه را با سرعت ۱۰۰ ماساژ قلبی در دقیقه (یا ۲۵ ماساژ در ۱۵ثانیه) انجام دهید. پس از ۳۰ بار ماساژ دادن قلب به بیمار تنفس مصنوعی دهید.

• اگر CPR را نمی‌دانید باز هم کارهایی هست که می‌توانید با انجام آن به زنده‌ ماندن بیمار کمک کنید. انجمن قلب شکل ساده‌تر CPR را با نام Hands-Only CP توصیه می‌کند. در این نوع از احیای قلب باید تا زمان رسیدن کمک و یا تا زمانی که فرد شروع به تکان خوردن و یا بیدار شدن می‌کند به مرکز قفسه سینه وی با دستتان فشار زیاد و سریع وارد کنید. این نوع از سی پی آر برای افراد بزرگسال یا کودکان بالای هشت سال بی‌خطر است. هرگونه تلاش برای انجام CPR شانس زنده ماندن فرد را افزایش می‌دهد.

آموزش CPR به شما کمک می‌کند تا بتوانید بیشترین مراقبت و اقدام کمکی را برای شخصی که به زمین افتاده و نفس نمی‌کشد را فراهم کنید.

دستگاه الکتروشوک چیست : شوک خودکار قلب برای نجات جان بیمار سکته قلبی

---

اگر چنانچه دستگاه شوک خودکار دارید طبق دستورالعمل‌های مربوط به آن عمل کنید. این دستگاه برقی ایمن و قابل حمل است که بیشتر سازمان‌های بزرگ به عنوان بخشی از تجهیزات کمکهای اولیه خود آن را دارند. دفیبریلاتور شوکی را ایجاد می‌کند که ضربان قلب را طوری تنظیم می‌کند تا به ریتم طبیعی خود برگردد.

هنگامی‌که جعبه دفیبریلاتور را باز کردید، دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌‌های همراه آن دقیقاً به شما می‌گویند که چه کارهایی باید انجام ‌دهید. در بین شوک‌های وارد شده توسط دستگاه باید حتما عملیات CPR  ادامه یابد. پس از شوک الکتریکی از دستورالعمل‌های احیای پیروی کنید و  تا حد امکان  موجبات راحتی را برای فرد فراهم کنید.

پس از احیای فرد، باید وی را در موقعیت بهبودی قرار دهید و تا زمان رسیدن آمبولانس وی را تنها نگذارید.

در چه صورت بالن قلب برای بیمار سکته قلبی لازم است؟

---

یکی دیگر از روش‌های درمان سکته قلبی آنژیوپلاستی بالون است که در آن یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر که در یک انتهای آن یک بالون قرار دارد وارد قسمت مسدود شدة رگ خونی فرد می‌‌شود. پس از رسیدن به قسمت انسداد رگ، بالون باد می‌شود و لخته را بر روی دیواره‌های شریان فشار می‌دهد و جریان خون را بازیابی می‌کند. همچنین گاهی ممکن است که پزشک استنت (نوعی فنر یا یک لوله فنربندی شده) را در ناحیه انسداد قرار می‌دهد تا شریان باز شود و امکان جریان دوباره خون فراهم شود.

عواملی خطر ناگهانی ابتلا به سکته قلبی را افزایش می‌دهد؟

---

قلب انسان نیز مانند سایر بافت‌ها و اندام‌های دیگر بدن برای زنده ماندن نیاز به تأمین مداوم خون سرشار از اکسیژن دارد. اگر خون رسانی به قلب به طور ناگهانی قطع شود در این صورت ممکن است عضلات قلب آسیب جدی ببینند.

اگر این وضعیت درمان نشود عضله قلب آسیب جبران‌ناپذیری خواهد دید. عوامل خطر سکته قلبی مربوط به بیماری عروق کرونر قلب (CHD) و پیشرفت آن می‌شود.

موارد خاصی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به سکته قلبی را در افراد افزایش‌دهد.

فشار خون بالا 

اگر فشار خون شما به طور مداوم بالاتر از حد نرمال باشد به آن فشار خون بالا یا هایپرتنشن گفته می‌شود.

فشار خون بالا به خودی خود یک بیماری نیست. با این حال، می‌تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته‌های مغزی شود. با گذشت سالیان سال، فشار خون بالا باعث می‌شود رگ‌های خونی باریک‌تر و سفت‌تر شوند و آسیب ببینند. این بدان معناست که قلب شما باید بیشتر تلاش کند تا فشار خون را وارد رگ‌های خونی کند. در نتیجه فشار خون فرد بالا می‌رود و منجر به تشکیل لخته‌های خونی و رسوب چربی (آتروما )می‌گردد و رگ را مسدود می‌کند. این همان اتفاقی است که‌ در سکته‌های قلبی و سکته مغزی رخ می‌دهد.

سطح کلسترول بالا

هنگامی که سطح کلسترول در خون شما افزایش می‌یابد، چربی در دیواره‌های عروق خونی تشکیل می‌شود و این موضوع باعث ایجاد آتروما (رسوب چربی) می‌شود که می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و حمله قلبی را افزایش دهد.

بیشتر پزشکان از نمودارهای ارزیابی ریسک برای بررسی احتمال بروز مشکلات و حمله قلبی در آینده استفاده می‌کنند. سپس پزشک بر اساس بررسی سایر عوامل خطر، تصمیم خواهد گرفت که آیا سطح کلسترول شما بی‌خطر است یا نیاز به درمان دارید.

دیابت 

دیابت یکی از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به بیماری و سکته قلبی است.

افرادی که به دیابت مبتلا هستند نسبت به سایر افراد جامعه بین ۲ تا ۵ برابر بیشتر دچار بیماری و حمله قلبی می‌شوند.

دیابت کنترل نشده باعث آسیب‌دیدن رگ‌های خونی و تشکیل رسوبات چربی در شریان‌ها شده و خطر ابتلا به بیماری‌ و حمله قلبی را افزایش می‌دهد.

کشیدن سیگار  

سموم موجود در سیگار هم باعث باریک شدن شریان‌های کاروتید و هم آسیب‌دیدگی آنها می‌شود. لذا افرادی که سیگار می‌کشند در برابر بیماری عروق کرونر آسیب پذیرتر هستند. سیگار کشیدن باعث صاف شدن دیواره‌های عروق خونی زبر می‌شود. بر اثر این عارضه، آتروما یا همان ماده چربی باریک‌کننده و مسدود کننده عروق خونی تشکیل می‌شود.

کشیدن سیگار میزان فیبرینوژن (ماده انعقاد خون) در خون را افزایش داده و آن را چسبناک می‌کند. این امر احتمال تشکیل لخته خون را افزایش می‌دهد و می‌تواند باعث حمله قلبی در فرد شود.

بی‌تحرکی و نداشتن فعالیت جسمانی کافی 

ورزش کردن باعث می‌شود تا:

• آستانه تحمل ورزش کردن خود را افزایش داده و بدنتان همواره روی فرم باشد.

• سطح کلسترول شما پایین بیایید.

• میزان فشار خون شما کاهش یابد.

• وزن خود را کم کنید.

• انعطاف‌پذیری خود را حفظ کنید.

• عضلات، مفاصل و استخوان‌های خود را تقویت کنید.

• تنش و فشار روی بدن خود را کاهش داده و آرامش بیشتر و در نتیجه خواب بهتری داشته باشید.

• احساس سلامتی و اطمینان بیشتری بکنید.

• به کاهش اضطراب و افسردگی کمک می‌کند.

به یاد داشته باشید که قلب یک ماهیچه است و برای قوی نگه داشتن آن باید ورزش کنید. قلب افرادی که کم تحرک هستند و به زندگی پشت میز نشینی عادت دارند باید بیشتر از قلب افراد ورزشکار کار کند تا همان میزان خون را به اعضای بدن برساند. در واقع هر چه شما کمتر فعالیت داشته باشید توانایی قلبتان نیز به همان اندازه کاهش می‌یابد.

داشتن اضافه وزن

داشتن اضافه وزن باعث افزایش کار قلب می‌شود و فشار بیشتری به آن وارد می‌کند. در نتیجه فشار خون فرد بالا رفته و احتمالا منجر به بالا رفتن غیرطبیعی سطح چربی در خون شود. همچنین وزن زیاد ارتباط مستقیمی با ابتلا به بیماری‌هایی همچون دیابت، بیماری تنفسی، مشکلات مثانه و برخی سرطان‌ها دارد.

می‌توانید با کنترل وزن و نگه داشتن آن در سطح سالم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش داده و از بدتر شدن بیماری‌های مزمن جلوگیری کنید. همواره سعی کنید که وزن خود را تا حد ممکن در شرایط ایده نگه دارید. این امر با کنترل وزن خود از طریق برقراری تعادل در تغذیه سالم و داشتن فعالیت جسمانی به دست می‌آید.

تغذیه ناسالم

برخی از تغییرات اساسی وجود دارد که باید در تغذیه خود ایجاد کنید تا احتمال بروز سکته قلبی در شما کاهش یابد.

برخی از این تغییرات به ویژه برای افرادی که دارای عوامل تاثیرگذار مانند فشار خون و کلسترول بالا هستند اعمال می‌شود. برای داشتن یک رژیم غذایی سالم ممکن است تنها نیاز به تغییرات جزئی در وعده‌های غذایی خود شوید بطوری که شاید لازم باشد مصرف یکسری چیزها را بیشتر کنید و مصرف برخی دیگر از مواد را کاهش دهید.

یک رژیم غذایی متنوع باید شامل مواد غذاهایی از همه گروه‌های غذایی از قبیل کربوهیدرات (مانند ماکارونی، برنج، سیب زمینی، سبزیجات ریشه‌‌دار و نان)، پروتئین‌ها  (مانند گوشت قرمز، تخم مرغ، ماهی و گوشت مرغ)، لبنیات، میوه و سبزیجات باشد.

پیام کلی تغذیه سالم عبارتست از:

• حداقل روزانه ۵ وعده میوه و سبزیجات میل کنید.

• میزان مصرف مواد فیبردار را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.

• چربی‌های رژیم غذایی خود را کاهش داده و چربی‌های اشباع شده را با چربی‌ یا روغن‌های غیر اشباع شده جایگزین کنید.

• کمتر از شکر استفاده کنید.

• مصرف نمک را متعادل کنید.

• برچسب‌های مواد غذایی خریداری شده را بررسی کنید. این کار باعث می‌شود تا از مواد تشکیل‌دهنده غذایی که می‌خورید آگاه باشید.

مصرف مواد مخدر

برخی از داروهای تفریحی مانند کوکائین، آمفتامین (سرعت) و اکستازی می‌توانند باعث افزایش فشار خون در انسان شوند. در واقع می‌توان گفت که مصرف برخی از این داروها باعث بالا رفتن فشار خون شده افزایش و بسیاری از داروهای غیرقانونی و به اصطلاح “اوج قانونی” بر روی عملکرد قلب تأثیر منفی می‌گذارند.

مصرف داروهای مخدر علاوه بر افزایش فشار خون، بالا بردن و نامنظم شدن ضربان قلب آثار مخرب دیگری بر روی بدن و مغز انسان می‌گذارند. کوکائین باعث انقباض عروق کرونر، بالا رفتن فشار خون و کاهش خون‌رسانی به قلب می‌شود. در اولین ساعت پس از مصرف کوکائین، خطر حمله قلبی نزدیک به ۲۴ برابر افزایش می‌یابد. خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در بین مصرف کنندگان ترکیبی از کوکائین با سایر عوامل خطرناک از جمله کشیدن سیگار و نوشیدن الکل بسیار زیاد است و مصرف ترکیبی از این سه می‌تواند یک کشنده باشد.

سایر عوامل خطر بروز سکته قلبی

شاید شما جزء افرادی باشید که هیچکدام از عوامل ذکر شده در بالا را نداشته باشید اما با این وجود از بیماری‌های قلبی رنج می‌برید. در واقع ممکن است که شما بنا به سایر دلایل ژنتیکی (یعنی عواملی که از طریق خانواده‌ و بصورت ارثی به شما منتقل شده است) که احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را افزایش می‌دهند دچار این مشکل شده باشید. عوامل دیگری نیز وجود دارد که در ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب  نقش دارند. برخی از این موارد شامل سن و جنسیت می‌باشد.

اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده شما دچار بیماری عروق کرونر قلب است شما باید تمام تلاش خود را بکنید تا خطر ابتلا به این دسته از بیماری‌ها در شما کاهش یابد. همچنین حتما به پزشک مراجعه کنید تا تست ارزیابی خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی (CVD) را بر روی شما انجام دهد تا از این بابت خیالتان راحت شود.