صدای آشنای ضربان قلب ناشی از بسته شدن ریتمیک دریچه‌های قلب هنگام پمپاژ خون به داخل و خارج از حفره‌های قلب است. سوفل قلب صدایی است که در اثر جریان خون درون قلب ایجاد می‌شود. ضربان قلب در این شرایط ممکن است به جای صدای “لوب دوب” صدایی اضافی مانند زوزه کشیدن، همهمه یا صدای سوهان داشته باشد. علت صدای زوزه قلب، لرزش خون در حین حرکت در قلب است که به طور معمول توسط استتوسکوپ قابل کشف نیست.
جریان غیرطبیعی خون در قلب می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله دریچه‌های معیوب، اختلالات مادرزادی قلب و کم خونی ایجاد شود. قلب “پر سر و صدا” همیشه نشانه بیماری یا نقص نیست. بسیاری از کودکان دارای سوفل قلبی “بی گناه” هستند که نیازی به درمان و مراقبت ندارند. با این حال، آزمایشات پزشکی اغلب برای تمایز بین یک سوفل خطرناک قلب و یک سوفل بی گناه لازم و ضروری هستند زیرا ممکن است از طریق استتوسکوپ هر دوی آن‌ها شبیه به هم به نظر برسند.
ساختار قلب
قلب یک پمپ دوتایی است که از چهار محفظه تشکیل شده است و هرکدام توسط دریچه هایی بسته شده اند که فقط اجازه جریان خون در یک جهت را دارند. محفظه فوقانی راست (دهلیز راست) خون دفع شده از بدن را دفع می کند و آن را در محفظه تحتانی راست (بطن راست) فشرده می کند. از آنجا خون توسط شریان به ریه ها منتقل می شود که دی اکسید کربن با اکسیژن جایگزین می شود. خون اکسیژن دار وارد اتاق فوقانی سمت چپ (دهلیز چپ) می شود. سپس در محفظه سمت چپ پایین (بطن چپ) و سپس به شریان اصلی بدن (آئورت) پمپ می شود ، جایی که دوباره سفر خود را در اطراف بدن آغاز می کند.
علت سوفل قلب
سوفل قلب معمولاً بی‌گناه است و به طور کلی به معنای وجود ناهنجاری نیست. در این شرایط ممکن است صدای زوزه شنیده شود زیرا لرزش جریان خون که از قلب عبور می‌کند بیشتر از حد معمول است، یا قلب نزدیک به قسمت جلوی قفسه سینه و استتوسکوپ است. با این وجود، سوفل قلب ممکن است ناشی از جریان خون معیوب در قلب نیز ایجاد شود. این مشکل می‌تواند در اثر طیف وسیعی از بیماری‌ها ایجاد شود از جمله:
اختلالات مادرزادی قلب
بعضی اوقات، در حین رشد جنین، قلب و رگ‌های خونی نمی‌توانند به درستی رشد کنند. ممکن است عبور خون در قلب یا عروق مسدود شود، یا خون به طور غیرطبیعی از دریچه‌های قلب عبور کند، یا حتی ممکن است خود قلب به طور کامل رشد نکرده باشد.
نارسایی دریچه میترال
دریچه میترال دهلیز چپ را از بطن چپ جدا می‌کند. نارسایی دریچه میترال به معنای بسته بودن دریچه میترال نیست و اجازه می‌دهد خون به دهلیز بازگردد. برخی از دلایل نارسایی میترال شامل بیماری روماتیسمی قلب، عفونت (اندوکاردیت) دریچه میترال، فشار خون بالا و نقایص مادرزادی قلب است.
نارسایی آئورت
دریچه آئورت، آئورت (شریان اصلی بدن) را از بطن چپ جدا می‌کند. نارسایی آئورت به این معنی است که دریچه آئورت به درستی بسته نمی‌شود و باعث می‌شود خون به داخل بطن بازگردد. برخی از دلایل این مشکل شامل نقایص مادرزادی قلب، بیماری روماتیسمی قلب، عفونت (اندوکاردیت) دریچه آئورت، سندرم مارفان و فشار خون بالا است.
تنگی دریچه میترال
دهانه دریچه میترال به طور غیر طبیعی باریک است که مانع از ورود خون به بطن چپ می‌شود.
تنگی آئورت
دهانه دریچه آئورت به طور غیر طبیعی باریک است که مانع از ورود خون به آئورت می‌شود.
آسیب دیدن عضله قلبی
آسیب دیدن عضله قلبی ممکن است بعد از حمله قلبی، عفونت قلبی (مانند اندوکاردیت یا عفونت دریچه) یا به عنوان عارضه بیماری عروق کرونر یا فشار خون بالا ایجاد شود.
کم خونی
ناتوانی خون در انتقال اکسیژن کافی به سلول‌ها کم خونی به خودی خود یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از وجود یک نقص در جایی دیگر از بدن است. قلب خون را سریع‌تر می چرخاند تا نیاز بدن به اکسیژن و مواد دیگر تأمین شود.
پرکاری تیروئید (غده تیروئید بیش فعال)
مقادیر زیاد هورمون تیروئید بر عملکرد قلب به روشی مشابه کم خونی تأثیر می‌گذارد.
استرس
استرس گاهی اوقات می‌تواند در فشار ضربان قلب اختلال ایجاد کند و جریان خون را افزایش دهد (همان شرایطی که در کم خونی و پرکاری تیروئید اتفاق می‌افتد).
علائم سوفل قلب
صدای اضافه قلب اغلب بدون علامت است (علائمی ندارد). این نوع سوفل قلب معمولا از نوع بی‌گناه است و فقط در طی معاینه معمول پزشکی تشخیص داده می‌شوند.
سوفل قلب غیر طبیعی ممکن است با انواع مختلفی از بیماری‌های قلبی، به ویژه مواردی که بر دریچه‌های قلب تأثیر می‌گذارند، همراه باشد. وجود بیماری قلبی ممکن است بوسیله علائم زیر تشخیص داده شود:
- درد در قفسه سینه
- تاکی کاردی (سرعت ضربان قلب)
- تپش قلب
- تنگی نفس
- خستگی
- سیانوز (رنگ آبی پوست ناشی از کمبود اکسیژن).
سوفل قلب بی گناه شایع است
تصور می‌شود که تقریبا نیمی از نوزادان و خردسالان دارای سوفل قلبی بی گناه هستند. این سوفل‌های قلبی به دلیل اینکه با هیچ نوع بیماری یا ناهنجاری ساختاری در ارتباط نیستند “بی گناه” نامیده می‌شوند. در بیشتر مواقع، صدای اضافه قلب در بزرگسالی برطرف می‌شود. با این حال، استتوسکوپ پزشک نمی‌تواند همیشه یک سوفل بی گناه را از یک سوفل خطرناک تشخیص دهد. گاهی اوقات آزمایشات پزشکی لازم است تا مطمئن شوید مشکلی اساسی وجود ندارد.
روش‌های تشخیص
تشخیص علت ایجاد سوفل قلب ممکن است نیاز به یک سری آزمایش داشته باشد:
- تاریخچه پزشکی
- معاینه جسمی
- اشعه ایکس قفسه سینه
- تست الکتروکاردیوگرافی (ECG)
- آزمایش خون
- اکوکاردیوگرام (نوعی اسکن سونوگرافی قلب).
راه های درمان سوفل قلب
خود سوفل قلب نیازی به معالجه ندارد اما گاهی اوقات اگر صدای اضافه قلب شما ناشی از مشکلی در قلب باشد، ممکن است نیاز باشد علت این صداهای اضافه درمان شود. بسته به اینکه علت سوفل قلب شما چیست و همچنین بسته به سایر علائمی که ممکن است داشته باشید، در صورت نیاز به درمان پزشک به شما خواهد گفت.
اگر پزشک فکر کند که ممکن است سوفل شما ناشی از مشکل قلبی باشد، معمولاً آزمایش اکوکاردیوگرام (سونوگرافی از قلب شما) را برای شما انجام می‌دهد. این آزمایش نشان می‌دهد که آیا در ساختار قلب شما یا دریچه‌های قلب شما مشکلی وجود دارد یا خیر.
اگر به درمان نیاز داشته باشید، گزینه‌های درمانی شما شامل استفاده از دارو برای کنترل علائم یا انجام جراحی قلب برای رفع مشکلات جدی‌تر است. به عنوان مثال اگر یکی از دریچه‌های قلب شما مشکل جدی داشته باشد، ممکن است برای ترمیم یا تعویض دریچه به عمل جراحی نیاز داشته باشید. پزشک شما می‌تواند در این مورد با شما صحبت کند. درمان به علت مشکل بستگی دارد اما به طور کلی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
سوفل قلب بی گناه
برای سوفل قلب بی گناه هیچ درمانی لازم نیست زیرا ساختارهای قلب و جریان خون طبیعی هستند، فقط سر و صدای آن‌ها زیاد است.
کم خونی
کم خونی در بیشتر موارد با مکمل‌های آهن و تغییر در رژیم غذایی قابل درمان است. در موارد جدی تر کم خونی، بسته به علت آن، ممکن است بیمار به درمان‌هایی از جمله انتقال خون یا برداشتن طحال نیاز داشته باشد.
پرکاری تیروئید
برای درمان پرکاری تیروئید، پزشک ممکن است دارو یا عمل جراحی را تجویز کند تا سطح هورمون تیروئید را به حالت عادی برگرداند.
سبک زندگی
بسته به علت سوفل قلب شما، پزشک ممکن است یک یا چند مورد از تغییرات زیر را در شیوه زندگی شما پیشنهاد کند: ورزش، کاهش مصرف نمک، ترک سیگار یا کاهش وزن.
دارو
در بعضی موارد، داروها ممکن است برای کاهش علائم یا مدیریت بیماری زمینه‌ای که باعث ایجاد سوفل قلب شما شده است، لازم باشند. این موارد به شرح زیر است:
- کاهش کلسترول (به عنوان مثال، استاتین)
- کاهش مایعات و نمک (به عنوان مثال، دیورتیک‌ها)
- جلوگیری از لخته شدن خون (به عنوان مثال، آسپیرین یا داروهای ضد انعقاد خون)
- کاهش ضربان قلب و فشار خون (به عنوان مثال، مهار کننده‌های ACE و مسدود کننده‌های بتا)
دستگاه‌ها و عمل جراحی
اگر داروها كمكی به درمان صدای اضافه قلب شما نكنند، جراحان می‌توانند با مشكلات زمینه‌ای سوفل قلب شما را درمان كنند. جراحی قلب می‌تواند نشتی دریچه‌های قلب یا ناهنجاری‌های ساختاری اختلالات مادرزادی قلب را ترمیم کند. این کار ممکن است به عمل جراحی قلب باز نیاز داشته باشد. برخی از نمونه‌های جراحی شامل موارد زیر است:
- والونوپلاستی بالون برای درمان تنگی یا سفتی دریچه قلب استفاده می‌شود. در طی این روش، سوند (لوله بلند، نازک و انعطاف‌پذیر) از طریق ورید در کشاله ران به دریچه قلبی که باید باز شود هدایت می‌شود. یک بالون بزرگ در نوک کاتتر برای باز کردن دریچه باد می‌شود. سپس باد بالون خالی شده و برداشته می‌شود.
- ترمیم دریچه قلب ممکن است گزینه‌ای برای برخی از بیماران باشد. این امر بیشتر در مورد دریچه میترال اتفاق می‌افتد و می‌تواند از طریق روش‌های حداقل تهاجمی، با ربات راهنما انجام شود که عوارض را کاهش می‌دهد و امکان بهبودی سریع‌تر را فراهم می‌کند.
- جایگزینی دریچه قلب برای درمان تنگی دریچه با استفاده از دریچه قلبی بیوپروستتیک (بافت) ساخته شده از منابع طبیعی (به عنوان مثال خوک، گاو یا انسان) یا دریچه مکانیکی قلب انجام می‌شود. مزیت دریچه بیوپروستتیک این است که فاقد فلز است و بنابراین به رقیق کننده خون در طولانی مدت احتیاج ندارد. دریچه‌های مکانیکی حاوی موادی هستند که احتمال لخته شدن خون را بالا می‌برند و بیمار باید از داروهای رقیق کننده خون استفاده کند. مزیت این دریچه‌ها طول عمر بالای آنهاست.
- در روس جایگزینی ترانس کاتتر دریچه آئورت (TAVR) از کاتتر برای جایگزینی دریچه آئورت در بیماران منتخب مبتلا به تنگی شدید آئورت (باریک شدن دهانه دریچه آئورت) که قادر به تحمل نیستند، یا کاندیداهای پرخطر برای عمل جراحی قلب باز، استفاده می‌شود.
- اگر پایه دریچه میترال یا دریچه تریکوسپید بزرگ، گشاد یا آسیب‌دیده شود، آنولوپلاستی گزینه‌ای مناسب برای درمان آن است. این روش برای تقویت حلقه بافت (به نام آنولوس) با دوختن حلقه انولوپلاستی O- یا C شکل در پایه دریچه انجام می‌شود.
