از آنجا که بیماری‌های قلبی مردان و زنان یک اصطلاح کلی برای توصیف تعدادی از بیماری‌های مختلف است، علت بیماری قلبی شما به نوع بیماری اختصاصی در شما بستگی دارد. این متأسفانه خبر بد است که بیماری‌های قلبی در جامعه ما بسیار رایج هستند و یکی از علل اصلی مرگ و میر در مردان و زنان هستند. اما خبر خوب این است که بسیاری از عواملی که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند، تا حد زیادی قابل کنترل هستند.
علل شایع بیماری‌های قلبی عروقی
علت بروز بیماری قلبی در شما تا حدود زیادی به شرایط خاص و بیماری‌های دیگر شما بستگی دارد. در مورد این شرایط و بیماری‌های خاص به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
ژنتیک
بیماری‌های ارثی قلبی یا بیماری‌هایی دیگری وجود دارند که بر آناتومی قلب شما تأثیر می‌گذارند، از جمله این بیماری‌ها:
دیسپلازی بطن راست آریتموژنیک(Arrhythmogenic right ventricular dysplasia ) (ARVD): این اختلال ارثی باعث از بین رفتن بافت ماهیچه ای در قلب شما شده و با بافت چربی و زخم جایگزین می‌شود. ARVD یک بیماری بسیار نادر است، اما می‌تواند باعث آریتمی ، نارسایی قلبی و مرگ ناگهانی قلبی در جوانان شود.
سندرم بروگادا(Brugada syndrome): سندرم بروگادا خانواده‌ای از نارسایی‌های مربوط به آریتمی‌های قلبی است. در افرادی که یکی از اشکال سندرم بروگادا را دارند ، ممکن است در اثر استفاده از داروهای مختلف و عدم تعادل الکترولیت ، آریتمی خطرناکی ایجاد شود. در این سندرم ، در کانال‌هایی که فعالیت الکتریکی قلب شما انجام می‌شود، نقص وجود دارد و منجر به آریتمی قلبی بسیار خطرناک و مرگباری می‌شود.
آمیلوئیدوز قلبی (Cardiac amyloidosis): این بیماری نوعی نقص محدودکننده قلبی است که در آن قلب به دلیل وجود توده‌های پروتئینی سفت و محکم که جایگزین بافت طبیعی شده‌اند، دچار اختلال می‌شود. این بیماری می‌تواند به صورت ارثی باشد، اما در اکثر موارد در اثر بیماری‌های دیگر ایجاد می‌شود.
میكسوم قلبی (Cardiac myxoma): این تومور قلبی غیر سرطانی در حدود 1 در 10 مورد به ارث می‌رسد. این بیماری می‌تواند باعث ایجاد آریتمی قلب شده، جریان خون را مسدود کند و منجر به آمبولی شود، که سلول‌های توموری در آن شکسته شده و از طریق جریان خون به سایر نقاط بدن منتقل می‌شوند.
کاردیومیوپاتی متسع شده خانوادگی (Familial dilated cardiomyopathy): در حالی که بسیاری از دلایل کاردیومیوپاتی گشاد شده ناشناخته است، در یک سوم افرادی که این بیماری در آنها ایجاد می‌شود، از والدین خود به ارث می‌برند که به عنوان کاردیومیوپاتی گشاد خانوادگی شناخته می‌شود.
بیماری قلبی دریچه‌‌ای خانوادگی (Familial valvular heart disease): اختلالات و نقص دریچه می‌تواند مادرزادی باشد، به این معنی که شما هنگام تولد به دلیل جهش ژنی با این نقص به دنیا آمده اید. شایع ترین ناهنجاری‌های مادرزادی دریچه عبارتند از: دریچه آئورت دو گوشه، پرولاپس دریچه میترال، تنگی دریچه ریوی و بیماری آنومالی ابشتین دریچه سه گوشه.
کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک: این نوع کاردیومیوپاتی معمولاً به دلیل تغییر ژن پروتئین‌ها در عضله قلب شما که باعث ضخیم شدن آن می‌شود، به ارث می‌رسد.
سندرم Long QT: این ناهنجاری در سیستم الکتریکی قلب می‌باشد و معمولاً ارثی است، اما می‌تواند در اثر مصرف مواد مخدر نیز ایجاد شده و باعث ایجاد آریتمی شدید شود که منجر به غش یا مرگ ناگهانی می‌شود.
سندرم لوئز- دیتز (Loeyz-Dietz syndrome): این اختلال ژنتیکی باعث بزرگ شدن آئورت، رگ خونی که از طریق آن خون از قلب به قسمت‌های دیگر بدن برده می‌شود، می شود. این امر می‌تواند باعث کشش و تضعیف آئورت شود، که نتیجه آن آنوریسم یا ایجاد برآمدگی در دیواره آئورت و یا حتی ایجاد پارگی در دیواره آئورت می‌باشد. مبتلایان به این سندرم معمولاً با نقایص قلبی مانند نقص سپتوم دهلیزی ، وجود نشتی در دیواره آئورت یا دریچه دوگوشه آئورت، متولد می‌شوند.
سندرم مارفان (Marfan syndrome): این اختلال ژنتیکی همانند سندرم لوئز- دیتز آئورت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این دو سندرم را می‌توان با جهش‌های ژنی مختلفی که شناخته شده است، تشخیص داد.
هایپرکلسترولمیای خانوادگی یا افزایش ارثی کلسترول خون: این اختلال ارثی، که در اثر نقص کروموزومی ایجاد می‌شود، از بدو تولد شروع شده و منجر به افزایش کلسترول و LDL (چربی نوع “بد”) خون شما می‌شود و شما را در معرض خطر ابتلا به آترواسکلروز یا سکته قلبی قرار می‌دهد. در نتیجه این بیماری حملات قلبی به خصوص در سنین جوانی رخ می‌دهد.
عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی شما
بیشتر عوامل خطر برای بیماری‌های قلبی به نخوه انتخاب سبک زندگی شما مربوط می‌شوند. به این صورت که با مشخص کردن کارهایی که شما را در معرض خطر قرار می‌دهد و انجام اقداماتی برای تغییر یا کاهش این کارها، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهید. از جمله این عوامل خطر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیگار کشیدن: افراد سیگاری به احتمال زیاد دچار آترواسکلروز و سکته قلبی می‌شوند. این امر به این دلیل است که مونوکسید کربن می‌تواند به ساختار رگ‌های خونی شما آسیب برساند و نیکوتین باعث افزایش فشار خون می‌شود. قرار داشتن در کنار دود سیگار دیگران نیز می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.
- رژیم غذایی ناسالم: رژیم غذایی پر چرب . با قند و کلسترول بالا ، می‌تواند در ایجاد بیماری‌های قلبی مانند سکته قلبی نقش داشته باشد. مصرف نمک زیاد می‌تواند منجر به فشار خون بالا شود. داشتن یک رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی کمک کند.
- چاقی: چاق بودن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد زیرا چاقی معمولا به همراه سایر عوامل خطر دیگر مانند کلسترول بالا ، دیابت و فشار خون بالاهمراه می‌شود.
- سبک زندگی بی تحرک: ورزش منظم به پایین نگه داشتن کلسترول کمک می‌کند و باعث کنترل دیابت می‌شود. کاهش وزن در برخی از افراد فشار خون را کاهش می‌دهد و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را تا حدودی کاهش می‌دهد.
- مصرف زیاد الکل: نوشیدن زیاد الکل باعث افزایش فشار خون می‌شود و سطح کلسترول شما را افزایش می‌دهد، که می‌تواند منجر به تصلب شرایین و سکته قلبی و سایر بیماری‌های قلبی شود. مصرف زیاد الکل همچنین می‌تواند باعث آریتمی قلب ، سکته مغزی و کاردیومیوپاتی نیز شود. میزان مصرف الکل خود را به دو لیوان در روز برای آقایان و یک لیوان در روز برای خانم‌ها محدود کنید.
- استرس: رابطه دقیق بین استرس و بیماری‌های قلبی درحال مطالعه است، اما استرس بیش از حد و طولانی مدت به طور قطع باعث بیماری‌های طولانی مدت مانند فشار خون بالا می‌شود. استرس همچنین ممکن است بر رفتار و شیوه زندگی شما که باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود، تأثیر بگذارد. به عنوان مثال ، ممکن است در هنگام استرس ، بیشتر الکل بنوشید و یا سیگار بکشید، که هر دو مورد می‌توانند در ایجاد بیماری‌های قلبی نقش اساسی داشته باشند.
- بهداشت نامناسب: هنگامی که مرتباً دستان خود را نمی‌شورید، ، به خصوص اگر بیماری قلبی دارید، خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی و ویروسی که می‌تواند منجر به عفونت قلبی شود، افزایش می‌دهید. بهداشت ضعیف دندان‌ها نیز می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی بخصوص عفونت‌های قلبی شود.
سایر عوامل خطر
برخی از عوامل خطر نیز وجود دارد که شما هیچ کنترلی بر آنها ندارید ، از جمله این عوامل:
- سن: با افزایش سن ، ماهیچه قلب شما ضعیف تر و یا ضخیم تر می‌شود و شریان‌های شما آسیب می‌بینند. بیشتر افرادی که از بیماری قلبی می‌میرند در سن 65 سالگی یا بالاتر هستند
- جنسیت: مردان در مقایسه با زنان خطر حمله قلبی بیشتری دارند و بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی هستند. خطر زنان پس از یائسگی افزایش می‌یابد ، اما هنوز هم پایین تر از مردان است.
- وراثت: اگر در خانواده خود سابقه بیماری قلبی دارید، احتمال ابتلای شما نیز وجود دارد، به خصوص اگر یکی از والدین شما مبتلا بوده و تشخیص قبل از 55 سالگی در آقایان یا قبل از 65 سالگی در زنان انجام شده باشد.
- نژاد: آمریکایی‌های آفریقایی ، آمریکایی‌های مکزیکی، آمریکایی‌های بومی، ساکنان بومی هاوایی و بعضی از آمریکایی‌های آسیایی میزان بالاتری از بیماری های قلبی دارند.
برخی از بیماری‌های خاص قابل درمان نیز می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهند، از جمله این بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فشار خون بالا: هنگامی که فشار در شریان‌ها و رگ‌های خونی شما خیلی زیاد است، باعث افزایش فشار خون می‌شود ، که اگر کنترل نشده باشد، می‌تواند منجر به ضخیم شدن و سخت شدن شریان‌های شما شود. در این روند غالباً علائمی وجود ندارد، بنابراین مهم است که فشار خون خود را بطور دوره ای بررسی کنید زیرا این امر با استفاده از دارو و یا تغییر در شیوه زندگی قابل کنترل است.
- کلسترول بالا: هنگامی که کلسترول بیشتری از نیاز بدن خود را مصرف می‌کنید، این کلسترول اضافی در دیواره شریان‌های شما از جمله شریان‌های قلب رسوب می‌کند. این رسوب می‌تواند باعث باریک تر شدن شریان‌های شما و آترواسکلروز یا سکته قلبی شود و جریان خون به قلب و اندام‌های دیگر کاهش یابد. مانند فشار خون بالا ، کلسترول بالا نیز با اصلاح شیوه زندگی و یا دارو قابل درمان است.
- دیابت: حتی هنگامی که سطح قند خون شما تحت کنترل باشد، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته مغزی بیشتر از افراد عادی است ، به خصوص اگر دیابت شما به طور ضعیف کنترل شود. خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی در افرادی که مبتلا به دیابت هستند نیز بسیار بیشتر است. مهم است که اطمینان حاصل کنید که سطح قند خون شما به خوبی کنترل شده است و پزشک شما به خصوص با افزایش سن سلامت قلب شما را از نزدیک کنترل می‌کند.
