انواع قرص فشار خون
فشار خون بالا، که به آن هایپرتنشن نیز معروف است، تقریباً یک سوم جمعیت را تحت تأثیر قرار میدهد. هایپرتنشن باعث افزایش فشار خون در عروق سرخرگی میشود. این وضعیت نه تنها باعث آسیب به عروق خونی میشود، بلکه سایر اعضای بدن نیز مجبور به تحمل فشار آن هستند.
فشار خون با استفاده از دو پارامتر، فشار سیستولیک و فشار دیاستولیک، اندازهگیری میشود. این پارامترها به ترتیب حداکثر و حداقل فشار در عروق در هنگام انقباض قلب و بین انقباضات قلب را اندازهگیری میکنند. در بزرگسالان، اگر فشار سیستولیک بین ۹۰ تا ۱۲۰ و فشار دیاستولیک بین ۶۰ تا ۸۰ باشد، فشار خون طبیعی تلقی میشود.
درمانهای مختلفی برای کنترل فشار خون وجود دارد. هر طبقهبندی از فشار خون با استفاده از روشهای متفاوتی به حداقل میرسد.
بازدارندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)
مهارکنندههای ACE با کاهش میزان ماده شیمیایی به نام آنژیوتانسین که باعث جریان یافتن خون شما میشود، عمل میکنند. این ماده شیمیایی باعث باریک شدن (تنگی) عروق خونی میشود. اگر مقدار کمتری از این ماده شیمیایی وجود داشته باشد، رگهای خونی شل شده و باز میشوند و بدین ترتیب فشار خون در رگهای خونی پایین میآید.
در صورتی که مبتلا به نارسایی قلبی یا دیابت هستید، یک داروی مهار کننده ACE بسیار مفید خواهد بود. این داروها اغلب برای افراد مبتلا به بیماریهای مزمن کلیه استفاده میشوند. داروهای مهار کننده ACE در زنان باردار یا شیرده استفاده نمیشوند. قبل از شروع استفاده از مهار کننده ACE باید آزمایش خون انجام دهید. این آزمایش برای بررسی عملکرد صحیح کلیههای شما انجام میشود. آزمایش خون دو هفته پس از آغاز مصرف دارو و دو هفته پس از هر بار افزایش دوز دارو تکرار میشود و سپس آزمایش خون سالیانه معمول انجام میگیرد.
مسدودکنندههای گیرنده آنژیوتانسین (ARBها)
این داروها گاهی اوقات آنتاگونیست های گیرنده آنژیوتانسین ll نیز نامیده میشوند. انواع و مارکهای مختلفی از این داروها وجود دارد که عبارتند از :
azilsartan, candesartan, eprosartan, irbesartan, losartan, olmesartan, telmisartan and valsartan
این داروها با مسدود کردن اثر آنژیوتانسین ll در دیواره عروق خونی عمل میکنند. بنابراین تاثیرات مشابهی با مهارکنندههای ACE دارند که در بالا توضیح داده شده است. همچنین برای مصرف این دارو باید به همان دفعات گفته شده درباره مهار کنندههای ACE، آزمایش خون انجام دهید.
مسدود کنندههای کانال کلسیم
مسدود کنندههای کانال کلسیم، نحوه استفاده از کلسیم در عروق خونی و عضلات قلب را تحت تاثیر قرار میدهند. این دارو یک تاثیر آرامش بخش بر عروق خونی دارد. مسدود کنندههای کانال کلسیم میتوانند برای درمان آنژین نیز استفاده شوند.
قرصهای «آب»
اثرات قرصهای آب (دیورتیک) از طریق افزایش دفع نمک و مایعات از طریق ادرار عمل میکند. این دارو با کاهش مایعات در جریان خون به کاهش فشار خون منجر میشود. همچنین، ممکن است دیورتیکها اثر آرامشبخشی روی عروق خونی داشته باشند و باعث کاهش فشار در این عروق شوند.
دیورتیکهای متداول برای درمان فشار خون بالا (هایپرتنشن) تیازیدها یا دیورتیکهای مشابه تیازید هستند. برای درمان فشار خون بالا، معمولاً به میزان کمی از دیورتیک نیاز است، بنابراین شما ممکن است تغییر چشمگیری در دفع مایعات (ادرار) تجربه نکنید. در صورتی که نتوانید داروهای دیگر را تحمل کنید یا مشکلات قلبی داشته باشید، استفاده از تیازیدها رایجتر است.
قبل از شروع مصرف دیورتیک، نیاز به آزمایش خون دارید تا عملکرد کلیههایتان بررسی شود. همچنین، باید در چهار تا شش هفته پس از شروع مصرف دیورتیک، آزمایش خون برای بررسی سطح پتاسیم خون انجام شود. همچنین، باید آزمایش ادرار سالیانه را نیز انجام دهید.
مسدود کنندههای بتا
بتا بلاکرها معمولاً برای درمان فشار خون استفاده نمیشوند. این امر بدین دلیل است که در مقایسه با سایر داروها، در پیشگیری از سکته و حمله قلبی موثرتر هستند. با این وجود گاهی اوقات ممکن است در صورت وجود مشکلات دیگر مانند نارسایی قلبی یا فیبریلاسیون دهلیزی از بتا بلوکرها استفاده شود.
بتا بلاکرها با کاهش سرعت ضربان قلب و کاهش نیروی قلب عمل میکنند. این واکنشها باعث کاهش فشار خون میشود. از مسدود کنندههای بتا همچنین برای درمان آنژین و برخی بیماریهای دیگر استفاده میشود. در صورت ابتلا به آسم یا بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) یا انواع خاصی از مشکلات قلبی یا عروق خونی ، معمولاً نباید از بتا بلاکر استفاده کرد.
داروهای دیگر برای فشار خون بالا
جدا از پنج طبقه بندی دارویی ذکر شده در بالا ، گاهی اوقات از داروهای دیگری نیز برای کاهش فشار خون استفاده میشود به عنوان مثال:
در صورتی که در مصرف داروهای متداول مشکلی وجود داشته باشد؛ گاهی از متیل دوپا یا آلفا بلاکر استفاده میشود. داروی دوکسازوسین یک مسدودکننده آلفا است که معمولاً هنگامی که فشار خون بالا است علی رغم اینکه شخص تحت درمان داروهای دیگری است، اضافه میشود.
قرص اسپیرونولاکتون یکی دیگر از قرصهای آب قوی دیورتیک است که گاهی به عنوان گزینه افزودنی برای درمان فشار خونی که کنترل آن دشوار است، استفاده میشود. معمولا اسپیرونولاکتون در کنار مهارکنندههای ACE یا ARB تجویز نمیشود؛ زیرا ترکیب این داروها میتواند باعث شود سطح پتاسیم در بدن به شکل خطرناکی بالا برود. در صورت استفاده از این دارو یا ترکیبی از داروها لازم است به شکل منظم آزمایش خون انجام شود.
ترکیب داروها
ممکن است مصرف یک دارو به تنهایی کافی نباشد. مصرف یک دارو به تنهایی در کمتر از نیمی از موارد میتواند فشار خون بالا (هایپرتنشن) را به سطح هدف کاهش دهد. معمولاً برای کاهش فشار خون بالا به سطح هدف به دو یا چندین دارو نیاز است. در حدود یک سوم موارد برای رساندن فشار خون به سطح هدف به سه دارو یا بیشتر احتیاج است.
به عنوان مثال برای کنترل فشار خون ممکن است به یک مهار کننده ACE به علاوه یک مسدود کننده کانال کلسیم و گاهی اوقات یک داروی دیگر نیاز داشته باشید. این فقط یک مثال است و میتوان از ترکیبهای مختلف دارویی استفاده کرد.
در برخی موارد با وجود درمان، به سطح فشار خون هدف نمیرسیم. با این حال اگر چه رسیدن به سطح فشار خون هدف بسیار ایدهآل است؛ اما حتی کاستن فشار خون بالا به هر میزان نیز سودمند خواهد بود.
عوارض جانبی چیستند؟
همه این داروها عوارض جانبی احتمالی دارند و هیچ دارویی بیخطر نیست. با این حال بیشتر افرادی که برای کاهش فشار خون دارو مصرف میکنند دچار عوارض جانبی نمیشوند یا صرفاً عوارض جانبی خفیفی دارند. معمولاً در داخل بسته بندی دارو، لیست کاملی از نکات احتیاطی و عوارض جانبی احتمالی وجود دارد که شایعترین عوارض جانبی به شرح زیر هستند:
- داروهای مهار کننده ACE– این داروها گاهی اوقات باعث تحریک سرفه میشوند.
- داروهای ARB– گاهی اوقات باعث سرگیجه میشوند.
- مسدود کنندههای کانال کلسیم گاهی باعث سرگیجه، گر گرفتگی صورت، تورم مچ پا و یبوست میشوند.
- قرصهای «آب» (دیورتیک) گاهی اوقات در تعداد کمی از افراد استفاده کننده باعث نقرس شدید میشوند یا اگر از قبل نقرس داشته باشید؛ آن را بدتر میکنند. مشکلات نعوظ (ناتوانی جنسی) نیز در برخی استفاده کنندگان ایجاد میشود.
- بتا بلاکرها- این داروها میتوانند باعث خنک شدن دستها و پاها، خواب ضعیف و خستگی و ناتوانی جنسی در برخی از استفاده کنندگان شوند.
اگر دچار یک عارضه جانبی شدید، ممکن است یک داروی متفاوت مناسب شما باشد. گزینههای زیادی برای انتخاب کردن وجود دارند و معمولاً میتوانید متناسب با شرایط خود یکی را انتخاب کنید. اگر فکر میکنید مشکلی که برای شما پیش آمده به دلیل داروی شما باشد بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.
بنابراین بهترین دارو یا بهترین ترکیب دارو کدام است؟
ممکن است انتخاب یکی از موارد یا ترجیح بیمار، به عواملی مانند موارد زیر بستگی داشته باشد:
- اگر شما یک یا چند مشکل پزشکی دیگر داشته باشید.
- ریشه نژادی شما
- داروهای دیگری که مصرف میکنید
- عوارض جانبی احتمالی
- سن شما
به عنوان مثال:
- مسدود کنندههای بتا و مسدود کنندههای کانال کلسیم میتوانند آنژین را درمان کنند.
- مهارکنندههای ACE نارسایی قلبی را نیز درمان میکنند.
- در صورت بارداری برخی از داروها مناسب شما نیستند.
- تصور میشود در صورت ابتلا به دیابت، برخی داروها پاسخگویی بهتری داشته باشند.
چه مدت به مصرف این داروها احتیاج است؟
در بیشتر موارد لازم است تمام عمر دارو مصرف کنید اما در برخی از افراد که فشار خون آنها به مدت سه سال یا بیشتر به خوبی کنترل شده باشد؛ ممکن است مصرف دارو متوقف شود . به ویژه در افرادی که تغییرات قابل توجهی در سبک زندگی خود ایجاد کردهاند (مانند کاهش وزن یا متوقف کردن مصرف نوشیدنیهای سنگین و غیره) پزشک شما میتواند در این باره توصیههایی داشته باشد.
اگر مصرف داروی خود را متوقف کردهاید، باید به طور مداوم فشار خون خود را کنترل کنید. در برخی موارد فشار خون طبیعی باقی میماند. با این حال در برخی دیگر ، پس از قطع دارو فشار خون افزایش پیدا میکند. اگر این اتفاق رخ داد باید دوباره مصرف دارو را آغاز کنید.