بیماری‌های قلبی عروقی امروزه به دلیل مسائل ژنتیکی، عادات غلط و تغذیه نامناسب، زندگی بسیاری از افراد را مختل کرده است. گرچه احتمال بروز بیماری‌های قلبی با افزایش سن در افراد بیشتر میشود اما بسیاری جوانان بدلیل نوع سبک زندگی و یا وجود مشکلات روحی به انواع عارضه‌های قلبی مبتلا هستند. یکی از شایع‌ترین بیماری‌های قلبی، نارسایی قلبی است. متخصصین قلب در شهرستان گرمدره برای تشخیص و درمان مشکلات نارسایی قلبی از روش‌های متفاوتی استفاده میکنند.
دکتر لیلا عسگر پور متخصص قلب و عروق آماده ارائه خدمات در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی و عروقی به ساکنین محترم شهرستان گرمدره می‌باشد.
انواع تست‌های تشخیصی نارسایی قلبی
معاینه بالینی
برای انجام یک معاینه بالینی:
- پزشک در مورد سابقه و علائم پزشکی بیمار از او سؤال خواهد کرد. به طور معمول ، بیماران قبل از معاینه فرم‌هایی را پر میکنند و سوابق پزشکی و علائم خود را در آن وارد میکنند. در طول معاینه نیز ممکن است پزشکی سوالاتی از بیمار بپرسد.
- پزشک فشار خون بیمار را می‌گیرد.
- بیمار را وزن می‌کند.
- و با استفاده از استتوسکوپ ( گوشی پزشکی) به صدای قلب و ریه‌های بیمار گوش می‌دهد.
- به طور کلی معاینه بدنی معمولا درد ندارد.
نکاتی برای موفقیت معاینه:
- از این که پزشک نظر بدی نسبت به شما پیدا کند نترسید. به عنوان مثال ، اگر سیگار می‌کشید ، زیاد غذای پرچرب می‌خورید یا از نظر جسمی تحرک ندارید ، صادق باشید. این اطلاعات به تعیین خطر ابتلا به نارسایی قلبی کمک میکنند.
- بدون اطلاعات دقیق و کامل پزشک قادر به تشخیص دقیقی از شرایط شما نیست. به پزشکان و پرستاران به عنوان شریک و همراه خود نگاه کنید. برای موفقیت لازم است با هم همکاری کنید. تمام دستورالعمل‌هایی که برای آمادگی برای معاینه لازم است را به دقت دنبال کنید. ممکن است از شما بخواهند برای ساعات مشخصی قبل از معاینه چیزی نخورید یا ننوشید.
- تمام داروها یا لیستی از تمام داروهای خود را در زمان معاینه همراهتان ببرید. این لیست شامل داروهای بدون نسخه ، ویتامین‌ها و مکمل‌ها و همچنین داروهای تجویزی است.
آزمایش خون
نحوه انجام آزمایش خون:
- در مطب پزشک یا آزمایشگاه، از بازوی بیمار نمونه خون می‌گیرند.
- سپس نمونه را برای تعیین و اندازه‌گیری موارد مهمی مانند سدیم و پتاسیم (که بعضاً الکترولیت نامیده میشود)، آلبومین (نوعی پروتئین)، کراتینین (که با عملکرد کلیه در ارتباط است) و نشانگرهای زیستی خاص تجزیه و تحلیل میکنند که این کار به تشخیص نارسایی قلبی و پیش بینی نتایج درمان کمک می‌کند.
غیر طبیعی بودن نتایج آزمایش خون ممکن است حاکی از تحت فشار بودن قلب یا تحت فشار بودن دیگر اعضا مانند کلیه‌ها و کبد باشد که غالباً از نارسایی قلبی ناشی میشود.
تصویربردای با اشعه X از قفسه سینه
تصویربرداری اشعه ایکس هیچ دردی ندارد. تصویربرداری اشعه ایکس:
- در حالت ایستاده یا حالتی که بیمار روی تخت دراز کشیده است انجام میشود.
- تصاویر اشعه ایکس ممکن است از پشت ، جلو و یا دو طرف بدن گرفته شوند.
- تصویربرداری با اشعه ایکس ممکن است در یک مطب یا یک رادیولوژی انجام شود.
تصاویر اشعه X موارد زیر را در صورت وجود نشان می‌دهند:
- بزرگ شدن قلب
- احتقان در ریه‌ها
نوار قلب (EKG یا ECG)
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام یک تست پزشکی بدون درد است. در اینجا نحوه نوار قلب گرفتن توضیح داده شده است:
- در ابتدا الکترودهای کوچکی روی قفسه سینه بیمار قرار می‌گیرد. از این الکترودها سیم‌هایی به دستگاه نوار قلب متصل است.
- دستگاه نوار قلب، ضربان قلب ، تعداد دفعات ضربان و هدایت الکتریکی قلب بیمار را ضبط می‌کند.
موارد زیر به کمک نوار قلب قابل تشخیص است:
- در صورت وجود، حملات قلبی که بیمار قبلا داشته
- ضخیم شدن بطن چپ (بزرگ شدن دیواره عضله قلب)
- در صورت وجود، غیر طبیعی بودن ضربان قلب (هرگونه آریتمی مانند فیبریلاسیون دهلیزی یا AFib)
اکوی قلب
نحوه انجام اکوی قلب (اکوکاردیوگرافی):
- اکوی قلب در واقع نوعی سونوگرافی است که در آن از امواج صوتی برای بررسی ساختار و حرکت قلب استفاده میشود.
- برای انجام آن بیمار بی حرکت دراز کشیده و یک تکنسین وسیله‌ای را روی قفسه سینه او حرکت می‌دهد.
- دستگاه امواج صوتی را به قلب ارسال می‌کند ، این امواج از قلب منعکس شده و بر اساس این پژواک‌های صوتی، تصاویری از بطن و دهلیزهای قلب ایجاد میشود.
- اکوی قلب معمولا درد ندارد.
به کمک اکوی قلب موارد زیر قابل تشخیص است:
تصاویر حاصل از اکوی قلب میزان ضخامت عضله قلب و نحوه پمپاژ قلب را نشان می‌دهند. اکوی قلبی رایجترین آزمایشی است که برای ارزیابی ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻛﺴﺮ جهشی (EF) قلب (درصد خونی که با هر انقباض، ازقلب بیرون می‌آید) استفاده میشود.
تست ورزش
نحوه انجام تست ورزش قلب:
- برای نظارت بر عملکرد قلب، بیمار به تجهیزاتی متصل خواهد شد.
- در ابتدا بیمار به آرامی روی یک تردمیل راه می‌رود. سپس سرعت تردمیل افزایش یافته و تردمیل شیب پیدا می‌کند تا تاثیری مشابه بالا رفتن از یک تپه کوچک را ایجاد کند.
- ممکن است از بیمار بخواهند برای چند دقیقه در یک لوله تنفس کند.
- ضربان و ریتم قلب ، تنفس و فشار خون و همچنین میزان احساس خستگی بیمار در طول آزمایش کنترل میشود.
- از بیمار می‌خواهند تا جایی که می‌تواند سرعت خود را حفظ کند ، اما در صورت لزوم بیمار هر زمان که بخواهد می‌تواند آزمایش را متوقف کند.
- پس از آن که قلب و فشار خون بیمار بررسی شد ، بیمار می‌نشیند یا دراز می‌کشد.
- تست ورزش قلب یک ازمون بدون درد است ، اگرچه بیماران ممکن است احساس کنند که در حین انجام این تست ورزش شدیدی انجام می‌دهند.
به کمک تست ورزش قلب موارد زیر قابل تشخیص است:
- این که واکنش قلب به فشار حاصل از ورزش طبیعی است یا خیر.
- این که آیا خون در شریان‌هایی که خود قلب را خونرسانی میکنند کاهش یافته است یا خیر.
- تست ورزش می‌تواند به تعیین نوع و سطح ورزش مناسب برای افراد کمک کند.
اسکن موگا
در این آزمایش:
- مواد رادیواکتیوی به نام رادیونوکلئید در جریان خون تزریق می‌شوند.
- تصاویری که توسط یک رایانه ایجاد شده‌اند، مکان مواد رادیونوکلئید را در قلب نشان می‌دهند.
- این روش ، به جز درد جزئی ناشی از تزریق یا قرار دادن خط وریدی IV، درد دیگری ندارد.
- مواد رادیونوکلئید تاثیر منفی دائمی ایجاد نمی‌کند.
به کمک این روش موارد زیر قابل تشخیص است:
- کیفیت خونرسانی به ماهیچه قلب
- کیفیت عملکرد بطن و دهلیزهای قلب
- در صورت وجود، تشخیص این که آیا بخشی از قلب قبلا در اثر حمله قلبی آسیب دیده است یا خیر.
کاتتریزاسیون قلبی
نحوه انجام این روش:
- یک لوله بسیار کوچک (کاتتر) در یکی از رگ‌ها در قسمت تحتانی ران یا بازوی بیمار قرار می‌گیرد.
- سر لوله یا در قلب و یا در جایی که شریان‌هایی که قلب را خونرسانی میکنند شروع می‌شوند ، قرار می‌گیرد.
- مایع مخصوصی (به نام یک ماده حاجب یا رنگ کنتراست) به بیمار تزریق میشود. این مایع در پرتونگاری اشعه ایکس قابل مشاهده است.
- به تصاویر بدست آمده ، آنژیوگرافی گفته میشود.
- این روش به خاطر قرار دادن کاتاتر ممکن است تا حدودی باعث احساس درد و ناراحتی در بیمار شود. ممکن است از بیمار بخواهند بعد از پایان تست در موقعیت خاصی استراحت کند.
به کمک کاتتریزاسیون قلبی موارد زیر قابل تشخیص است:
- انسداد در عروق کرونر در تصاویر اشعه X .
- قسمت‌هایی از قلب که توسط شریان‌های مسدود یا باریک خونرسانی می‌شوند و ممکن است در اثر کمبود خون ضعیف شده یا آسیب دیده باشند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی ( ام آر آی)
نحوه انجام ام آر آی:
به طور معمول، اسکن ام آر آی در مکان های مانند بیمارستان، کلینیک یا مرکز تصویربرداری با استفاده از تجهیزات ویژه توسط یک رادیولوژیست یا تکنسین انجام می شود.
- بیمار روی تخت متحرکی که وارد دستگاه ام آر آی میشود، دراز می‌کشد. این دستگاه شبیه یک لوله فلزی طولانی است.
- تکنسین بیمار را از یک اتاق دیگر تماشا خواهد کرد. بیمار می‌تواند با یک میکروفون با تکنسین صحبت کند. در بعضی موارد ، ممکن است یک دوست یا یکی از اعضای خانواده هم در اتاق همراه بیمار بماند.
- دستگاه ام آر آی یک میدان مغناطیسی قوی در اطراف بیمار ایجاد کرده، و امواج رادیویی، به ناحیه‌ای از بدن که قرار است از آن تصویربرداری شود هدایت می‌شوند. بیمار نه میدان مغناطیسی و نه امواج رادیویی را حس نخواهد کرد.
- در حین اسکن ام آر آی ، آهنربا سر و صداهایی شبیه صدای کوبیدن یا پرت کردن ایجاد می‌کند. به همین دلیل ممکن است گوشی‌هایی به بیمار بدهند و یا ممکن است بیمار بتواند با هدفون موسیقی گوش کند تا از شنیدن سر و صدای ناخوشایند دستگاه جلوگیری شود.
- در بعضی آزمایش‌های تصویربرداری ، از جمله ام آر آی، ممکن است برای تزریق ماده حاجب یک خط وریدی (IV) در دست یا بازوی بیمار قرار دهند. ماده حاجب ، کمک می‌کند تا تصاویر بهتری از بافت‌ها و رگ‌ها تولید شود. این ماده حاوی ید نیست و در مقایسه با موادی که برای سی تی اسکن (CT) استفاده می‌شوند حساسیت کمتری ایجاد می‌کند.
- انجام ام آر آی بین 30 تا 90 دقیقه طول می‌کشد.
به کمک ام آر آی قلب موارد زیر قابل تشخیص است:
- ام آر آی ساختار قلب (ماهیچه‌ها، دریچه‌ها و بطن‌ها ودهلیزها) و همچنین چگونگی جریان خون در قلب و عروق اصلی را نشان می‌دهد.
- پزشکان به کمک ام آر آی، آسیب دیدگی قلب در اثر حملات قلبی و یا فقدان یا محدودیت خونرسانی به عضله قلب که به خاطر شریان‌های باریک یا مسدود ایجاد شده را می‌توانند تشخیص دهند.
دکتر عسگر پور پس از انجام معاینات بالینی، در صورت لزوم تست‌های مورد نیاز را برای بیمار درخواست میکنند.
