مراقبت بعد از گذاشتن باطری قلب (پیس میکر) : فعالیت و دارو
اگر ضربان قلب شما کم باشد، ممکن است به نصب پیس میکر نیاز داشته باشید تا قلب شما را وادار به تپش با ضربان طبیعی و پمپاژ موثرتر کند. نصب پیس میکر نیازمند عمل جراحی است و ممکن است بعد از آن درد، ورم یا ضعف در ناحیهای که پیس میکر نصب شده داشته باشید. قبل از مصرف هر نوع دارو با پزشک خود مشورت کنید و وظایف خود را بخوبی انجام دهید تا پیس میکرتان بتواند ضربان قلب را کنترل نماید.
معرفی پیس میکر
پیس میکر دستگاه کوچکی است که با باتری تغذیه می‌شود و سیگنالهای الکتریکی خفیفی را به قلب ارسال می‌کند تا تپش قلب به حالت طبیعی انجام و پمپاژ آن به شکل موثر صورت پذیرد. وقتی حسگر پیس میکر بی‌نظمی در تپش مانند کندی ضربان را احساس کند، دستگاه پالسهای الکتریکی را به قلب ارسال می‌کند. این پالسها قلب شما را به تپش سریعتر تحریک و ضربان را منظم می‌کند.
پزشکان از پیس میکر برای تشخیص و اصلاح انواع خاصی از آریتمی (تپش نامنظم قلب) استفاده می‌کنند. بیشترین انواع آریتمی که شایع است عبارتند از:
- Bradykardia : ضربان قلبی که خیلی کند است.
- Heart block : سیگنالهای الکتریکی که آهسته یا شکسته که از قسمت بالایی حفره‌های قلب به قسمت پایینی آنها حرکت می‌کنند.
اجزاء پیس میکر
دستگاه پیس میکر دارای چهار بخش اصلی است:
- ژنراتور کامپیوتری پالس که سیگنالهای الکتریکی را برای ضربان منظم قلب تولید می‌کند.
- یک یا سه هادی، سیمهایی که سیگنالها را از ژنراتور تحویل گرفته و به قلب شما هدایت می‌کنند.
- الکترودهایی که در انتهای هادیها قرار دارند و به رساندن سیگنالها به قلب کمک می‌کنند.
- باتری
مراقبت های قبل از عمل پیس میکر
پزشکتان در خصوص انجام این عمل مقدماتی را به شما توضیح خواهد داد. وقتی شما و پزشکتان در مورد این عمل صحبت کردید و پاسخ سوالاتتان را دریافت نمودید، از شما خواهد خواست که فرم مربوط به انجام این عمل را پر نمایید. از 8 ساعت قبل از عمل باید از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید. اگر لازم باشد پزشک شما را از مصرف هرگونه دارو قبل از عمل، منع خواهد کرد.
چگونه باید از ناحیهای که جراحی در آن انجام شده مراقبت کنم؟
- از شنا کردن یا فروبردن زخم جراحی در آب 7 تا 10 روز بعد از عمل و تا زمانیکه پزشک آن را چک نکرده خودداری نمایید. به این معنی که استخر و حمام و امثال آن ممنوع است.
- تا 48 ساعت بعد از روی محل جراحی را با لباس تمیز و خشک بپوشانید.
- ممکن است این امکان را داشته باشید که 48 ساعت بعد از عمل لباس خود را درآورده و حمام کنید.
- از پاشیده شدن آب روی زخم جراحی درهنگام استحمام بپرهیزید.
- زخم جراحی را با یک حوله خشک و تمیز خشک نگه دارید.
آیا با وجود پیس میکر می‌تواند در فعالیتهای عادی روزانه شرکت کنم؟
وقتی پیس میکر در بدن شما کاشته شد، شما باید بتوانید که فعالیت‌هایی که افراد همسن شما انجام می‌دهند را انجام دهید.
بیمارانی که پیس میکر دارند ممکن است بتوانند کارهای زیر را انجام دهند:
- برمبنای دستور پزشک ورزشهای سبک انجام دهند.
- رانندگی کنند و مسافرت بروند.
- به محل کار خود برگردند.
- در حیات یا درون خانه فعالیت کنند.
- در فعالتهای ورزشی و تفریحی مشارکت کنند .
- استحمام کنند
- روابط جنسی برقرار کنند.
وقتی مشغول فعالیتهای فیزیکی، تفریحی یا ورزشی هستید، افرادی که پیس میکر دارند نباید اجازه دهند پوست روی ناحیه نصب پیس میکر در معرض باد قرار گیرد. اگر پوست سینه در قسمتی که پیس میکر در آن نصب شده در معرض باد قرار گیرد، ممکن است روی عملکرد دستگاه تاثیر بگذارد. اگر این مسئله پیش آمد به پزشک مراجعه نمایید.
اگر بعد از فعالیتهایتان احساس ضعف کردید یا مایل به شروع فعالیت تازه‌ای شدید، با پزشک در این خصوص مشورت کنید.
چگونه می‌توانم از عملکرد صحیح پیس میکر مطمئن شوم؟
اگرچه پیس میکر در سالهای اخیر ساخته شده است، می‌بایست با چک کردن آن بطور منظم از عملکرد صحیح آن مطئمن شوید.
روشهایی که برای بررسی صحت عملکرد پیس میکر مناسبند عبارتند از:
- بیماران می‌بایست ضربان منظم داشته باشند تا مطمئن شوند پیس میکر در حال حفظ ریتم ضربان در حالت عادی است.
- هادی متصل به دستگاه (هادی که اطلاعات را از قلب به پیس میکر منتقل می‌کند) را با دستگاه الکتروکاردیوگرام (ECG) موجود در مطب دکتر چک کنید. علاوه بر آن بیماران باید در دوره‌های زمانی منظم بصورت تلفنی وضعیت پیس میکر را با پزشک خود چک کنند. پزشک دستورات خاص را تجویز می‌کند که عبارتند از:
- بطور منظم برای چک آپ به پزشک مراجعه کنید.
- هرنوع علائم غیرعادی یا علائمی شبیه وضعیت قبل از نصب پیس میکر داشتید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
هر وقت لازم بود برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک مشورت کنید.
ضربان چیست؟
ضربان قلب عبارت است از اندازه گیری ریتم تپش قلب یا تعداد تپشها در در یک دقیقه. همچنان که قلب خون را به درون سرخرگها پمپ می‌کند، سرخرگها منبسط و منقبض می‌شوند.
با گرفتن نبض نه تنها ضربان قلب اندازه گیری می‌شود بلکه این عمل اطلاعات زیر را نیز ارائه می‌کند:
- ریتم قلبی (ریتم غیرعادی ممکن است مشخص کننده وضعیت غیرطبیعی قلب باشد)
- شدت ضربان (ضربان ضعیف ممکن است مشخص کننده ضربان سریع باشد به این شکل که برخی ضربانها خیلی ضعیف احساس شوند، قلب متوقف شده باشد یا کم خونی در سیستم گردش خون وجود داشته باشد)
چگونه می‌توانم ضربان صحیح داشته باشم؟
ضربان عادی برای بزرگسالان 60 تا 100 تپش در دقیقه است. این ریتم ممکن است بواسطه ورزش کردن، بیماری، آسیب یا احساسات دچار نوسان و افزایش شود.
دختران در سنین 12 سال و بیشتر و زنان بطور کلی ضربان بیشتری نسبت به پسران و مردان دارند. ورزشکاران مانند دونده‌ها که فعالیت قلبی آنها بیشتر است ممکن است در سن 40 سالگی احساس تپش قلب داشته باشند ولی مشکل خاصی نداشته باشند.
چگونه می‌توانم ضربان قلبم را چک کنم؟
همچنان که قلب خون را با فشار به درون سرخرگها پمپ می‌کند، شما با فشاردادن محکم سرخرگهایی که به پوست نزدیکند و در نقاط خاصی از بدن قرار دارند می‌توانید ضربان قلب را احساس کنید. این ضربانها را می‌تواند در قسمت پایینی گردن، ناحیه درونی زانو و مچ دست، بیابید.
وقتی ضربان خود را گرفتید:
- با استفاده از دو انگشت محکم ولی به آهستگی روی سرخرگ فشار آورید تا ضربان را حس کنید.
- وقتی عقربه ثانیه شمار ساعتتان روی قرار گرفت شروع به شمردن ضربانها کنید.
- ضربانها را در 60 ثانیه بشمرید (یا چهار بار هر بار 15 ثانیه)
- وقتی در حال شمردن هستید به طور ممتد به ساعت نگاه نکنید بلکه روی ضربانها تمرکز کنید.
- اگر از نتیجه مطمئن نبودید از فرد دیگری بخواهید که این کار را برای شما انجام دهد.
اگر پزشک از شما خواست که ضربان خود را بگیرید ولی نتوانستید آن را پیدا کنید با او در مورد روشهای دیگر پیدا کردن ضربان مشورت کنید.
آیا عملکرد موبایل یا دیگر دستگاه‌ها با پیس میکر تداخل دارد؟
بسته به نوع موبایل، ممکن است تداخلی با پیس میکر ایجاد شود. اما پیس میکرهای امروزی بصورت مقاوم در برابر تداخل با تلفن‌های آنالوگ طراحی شده‌اند. با این حال، در برخی موارد تلفن‌های دیجیتال ممکن است با پیس میکر تداخل کاری داشته باشند. برخی از شرکت‌های تولیدکننده موبایل در حال مطالعه برروی موبایل‌هایی با فرکانس جدید و تاثیرات آن روی پیس میکر هستند.
پزشکان توصیه می‌کنند که موبایل را نباید مستقیما روی محل نصب پیس میکر قرار داد. به بیماران نیز توصیه می‌شود که موبایل را حداقل 6 اینچ دورتر از پیس میکر قرار دهند و هنگام مکالمه آن را روی گوشی قرار دهند که در سمت مخالف پیس میکر قرار دارد. همچنین توصیه می‌شود وقتی درون جیب نزدیک پیس میکر قرار می‌دهند آن را خاموش کنند.
سایر دستگاه‌ها
اغلب دستگاههای الکتریکی و مکانیکی با پیس میکر تداخل ندارند. بطور کلی بیماران ممکن است از هر دستگاهی استفاده یا هرجایی بروند مگر مکانهایی که امواج الکتریکی بسیار قوی داشته باشند. بیماران همواره باید به هر پزشک یا دندان پزشکی که مراجعه می‌کنند در مورد پیس میکر خود اطلاع دهند.
استفاده از دستگاههایی مانند: اجاقهای میکروویو، کامپیوتر، پخش کننده‌های DVD، دستگاههای الکتریکی کوچک و درب بازکنهای برقی مشکلی ندارند.
به بیماران توصیه می‌شود از حضور در مکانهایی که امواج مغناطیسی قوی دارند مانند: نشستن روی موتور ماشین در حالی که روشن است، راندن موتور سیکلت، اره برقی، پستهای برق فشار قوی و امثال آن خودداری نمایند.
وقتی با هواپیما مسافرت می‌کنند، باید به مسئولین بازرسی اطلاع دهند که پیس میکر دارند تا مسئولین ایمنی بجای گشتن آنها با فلزیاب بصورت دستی آنها را بازرسی کنند. فلزیاب به پیس میکر آسیبی نمی‌زند ولی آلارم آن را فعال می‌کند.
به بیماران توصیه می‌شود MRI انجام ندهند زیرا ممکن است این دستگاه با پیس میکر تداخل داشته باشد.
چه اقدامات احتیاطی برای محافظت از پیس میکر باید انجام دهم؟
اقدامات احتیاطی زیر باید همیشه مد نظر باشند. در مورد این موارد مفصلا با پزشک خود صحبت کنید.
- از هر نوع اقدام درمانی بوسیله حرارت بپرهیزید (برای درمان برخی مشکلات عضلانی، فیزیوتراپ از حرارت استفاده می‌کند)
- از کار با دستگاههایی که ولتاژ بالا دارند مانند فرستنده‌های رادیو یا تلویزیونی، جوشکاری با قوس الکتریکی، کابلهای برق فشار قوی، نصب رادار یا کوره‌های ذوب خودداری کنید.
- همیشه یک کارت شناسایی که مشخص کننده استفاده شما از پیس میکر است همراه داشته باشید.
- ممکن است لازم باشد بیماران از داروهای آنتی‌بیوتیک پیش از عملهای جراحی تهاجمی استفاده کنند تا جلوی عفونت را بگیرند زیرا ممکن است عفونت بر عملکرد پیس میکر تاثیر گذار باشد.
همیشه در مورد دستگاههایی که می‌خواهید نزدیک به پیس میکر از آنها استفاده کنید با پزشک خود مشورت کنید.
آیا لازم است بصورت دوره‌ای پیس میکر تنظیم شود؟
برخی پیس میکرها ممکن است با توجه به تغییر احتمالی سبک زندگی فرد یا شرایط پزشک او نیاز به تنظیم داشته باشند. پزشک توصیه خواهد کرد که به دلیل احتمال تغییر شرایط زندگی فرد و نوع دستگاه، بیمار بر اساس یک برنامه زمانی مشخص برای معاینه مراجعه کند. بعلاوه بیمار بصورت منظم به واسطه تلفن می‌بایست با پزشک مشورت کند.
وقتی یک پیس میکر تعویض می‌شود آیا هادی متصل به آن هم تعویض می‌شوند؟
هادیها در واقع سیمهایی هستند که شارژهای الکتریکی را به نقاط مختلف قلب حمل می‌کنند. اگر هادیهای پیس میکر قبلی به خوبی کار کنند در اغلب موارد نیاز به تعویض آنها نیست و به پیس میکر جدید دوباره متصل می‌شوند.
چه زمانی نیاز به تعویض پیس میکر وجود دارد؟
بیشتر پیس میکرها طول عمر 8 تا 10 سال دارند و پس از این دوره کل پیس میکر یا باتریهای آن یا سیمهای آن تعویض می‌شوند. تعویض پیس میکر ممکن است بصورت سرپایی انجام شود و نیازمند یک شب ماندن در بیمارستان است.
آیا با پیس میکر می‌توان به مسافرت رفت؟
بله. بیماران می‌توانند با پیس میکر خود رانندگی کنند و به مسافرت بروند. بیماران می‌بایست همیشه به همراه خود، کارت شناسایی پیس میکرشان را هر جا که می‌روند، همراه داشته باشند.
آیا وجود پیس میکر در بدن حس می‌شود؟
در ابتدا، ممکن است وزن پیس میکر را روی سینه خود احساس کنید. به مرور زمان، اغلب افراد به وجود پیس میکرشان عادت می‌کنند. ژنراتور بسیار کوچک است. بسته به شرکت سازنده و مدل آن تقریبا به اندازه دو سکه نقره که روی هم قرار گرفته‌اند و وزن آن تقریبا یک اونس یا کمتر است.
چه رژیم غذایی باید رعایت کنم؟
احتمالا همان رژیم غذایی سابقتان را می‌بایست ادامه دهید.
چه زمانی به مراقبتهای اورژانسی نیاز دارم؟
اگر این شرایط در شما پیشرفت کرد فورا با اورژانس تماس بگیرید:
- حمله ناگهانی درد سینه
- تنگی نفس
- سرگیجه ناگهانی، اشکال در صحبت کردن یا درک صحبتهای طرف مقابل
- اشکال ناگهانی در بینایی یک یا هر دو چشم
- ایجاد بی حسی و سستی عضلات صورت، بازو یا پا، بخصوص در یک سمت بدن بطور ناگهانی
- بروز اشکال ناگهان در راه رفتن، گیجی، عدم تعادل یا هماهنگی اعضای بدن
- سردردهای ناگهانی یا شدید بدون دلیل
- حالت تهوع به همراه استفراغ
- خونریزی شدید
چه زمانی به مراقبتهای پزشکی نیاز است؟
اگر علائم و نشانه‌های زیر در شما پیشرفت کرد با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب 100.5 درجه فارنهایت یا بیشتر
- خونریزی که زیاد یا متوقف نمی‌شود.
- کبودی که زیاد یا دردناک می‌شود
- قرمزی، ورم، گرمی یا خروج مایع بد بو نزدیک محل جراحی
- افزایش احساس ناراحتی یا گسترش آن به دستها در همان سمتی که دستگاه در آن قرار داده شده است.
- افزایش ورم یا دردناک شدن یا اگر بازو یا دست در همان سمتی که دستگاه قرار دارد ورم کند.
- سرگیجه
- تبش نامنظم قلب (احساس تپش شدید قلب)
- شنیدن صدای سوت (فقط در دستگاههای ساخت شرکت Jude Medical Devices) از سمت دستگاه. این صدا در واقع آلارم کم شدن شارژ باتری است.
- هر نوع رویداد غیرمعمول که سبب نگرانی شما شود
مراقبت پس از سکته قلبی: نکاتی برای زندگی بعد از سکته قلبی
