نحوه انجام اکو مری یا اکو قلب از راه مری (TTE) و خطرات آن

 کاندیدای اکوی قلب از راه مری

اضافه وزن یا ابتلا به برخی بیماری‌های ریوی ممکن است در تصاویر گرفته شده از قلب در زمانی که مبدل در دیواره قفسه سینه قرار داده می‌شود اختلال ایجاد کند. برخی بیماری‌های قلبی مانند اختلالات دریچه میترال، لخته شدن خون یا توده‌های درون قلب، پارگی پوشش آئورت و ساختارها و عملکردهای دریچه‌های مصنعی قلب را با کمک فرایند اکو از راه مری بهتر می‌توان مشاهده کرده و تحت بررسی قرار داد.

انواع اکو قلب از راه مری

در اکو از راه مری ممکن است از یک یا چند نوع اکوکاردیوگرافی به شرح زیر استفاده شود:

 اکوکاردیوگرافی حالت M

این ساده‌ترین نوع الکتروکاردیوگرافی است. تصاویری که در این روش گرفته می‌شوند بیشتر برای ترسیم ساختار قلب مناسب هستند و تصاویر واقعی از ساختارهای قلب را ارائه نمی‌دهند. اکو حالت M برای اندازه‌گیری ساختارهای قلب مانند حفره پمپاژ قلب، اندازه خود قلب و ضخامت دیواره قلب به کار برده می‌شود.

اکوکاردیوگرافی داپلر

این روش داپلر برای ارزیابی جریان خون در حفره‌ها و دریچه‌های قلب به کار برده می‌شود. مقدار خونی که در هر ضربان به سمت بیرون پمپ می‌شود، نشان‌دهنده کارکرد قلب است. همچنین، داپلر می‌تواند جریان‌های غیرعادی خون در قلب را که نشان‌دهنده وجود مشکل در یک یا چند دریچه از دریچه‌های قلب یا دیواره قلب است را نشان دهد.

داپلر رنگی

داپلر رنگی نوع ارتقا یافته اکوکاردیوگرافی داپلر است. در داپلر رنگی، رنگ‌های مختلفی برای تشخیص مسیر جریان خون مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این کار، تفسیر روش داپلر راحت‌تر انجام می‌شود.

 اکوکاردیوگرافی دو بعدی

این روش برای بررسی حرکت ساختارهای قلب در لحظه به کار برده می‌شود. اکو دو بعدی در مانیتور به صورت مخروطی شکل دیده می‌شود. در این نوع اکو، حرکت ساختارهای قلب در همان لحظه را نشان می‌دهد. این به پزشک این امکان را می‌دهد که بتواند ساختارهای مختلف قلب را در حال کار دیده و با استفاده از تصاویر یک بعدی و دو بعدی، عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهد.

 اکوکاردیوگرافی سه بعدی

در این روش، عکس‌های سه بعدی از ساختارهای قلب با جزئیاتی بیشتر از تصاویر دو بعدی گرفته می‌شود. تصاویر در لحظه به ارزیابی دقیق عملکرد قلب در هر ضربان کمک می‌کنند.

دلایل انجام اکو قلب از راه مری

اکو قلب از راه مری ممکن است برای ارزیابی علائم و نشانه‌های ابتلا به بیماری‌های زیر به کار برده شود:

• آترواسکلروز: این بیماری نوعی لختگی تدریجی خون در عروق است که به دلیل تجمع مواد چرب و مواد دیگر موجود در خون اتفاق می‌افتد.
• کاردیومیوپاتی: در این بیماری، قلب به دلیل ضخیم شدن یا ضعیف شدن عضلات قلب بزرگ‌تر می‌شود.
• بیماری‌های قلبی مادرزادی: این نقص‌ها در هنگام شکل‌گیری قلب جنین اتفاق می‌افتند. اکو قلب از راه مری به ارزیابی و تعیین محل ناهنجاری در قلب و همچنین بررسی اثران بر جریان خون قلب کمک می‌کند.
• نارسایی قلبی: در این بیماری، عضلات قلب ضعیف شده و قادر به پمپاژ مؤثر خون از قلب نیستند. این عارضه باعث تجمع مایع (گرفتگی) در عروق خونی و ریه‌ها، همچنین پاها، مچ پا و قسمت‌های دیگر بدن می‌شود.
• آنوریسم: قسمتی از عضلات قلب یا آئورت (شریان بزگی که خون حاوی اکسیژن را از قلب خارج کرده و به بقیه قسمت‌های بدن می‌رساند) افراد مبتلا به آنوریسم ضعیف شده و بیرون می‌زند.
• بیماری‌های دریچه‌های قلبی: اختلال یک یا چند دریچه از دریچه‌های قلب ممکن است باعث انسداد جریان خون در قلب یا برگشت خون به سمت عقب شود
• تومور کاردیاک: تومور قلب ممکن است در سطح خارجی قلب، در یک یا چند حفره از حفره‌های آن یا در بافت عضلات قلب ایجاد شود.
• پرکاردیت: کیسه‌هایی که اطراف قلب قرار دارند در افراد مبتلا به پرکاردیت دچار التهاب یا عفونت می‌شود.
• اندوکاردیت عفونی: بروز عفونت در قلب است که معمولاً بر دریچه‌های قلب تأثیر می‌گذارد.
• قطع آئورت: زمانی که دیواره شریان آئورت دچار پارگی شود این عارضه اتفاق می‌افتد.
• لخته شدن خون و سکته مغزی: لخته‌های خون ممکن است درون حفره‌های قلب شکل گرفته و در جریان خون به مغز یا قسمت‌های دیگر بدن منتقل شوند. این لخته‌های ممکن است باعث بروز سکته مغزی یا مشکلات دیگر شوند. غالباً این لخته‌ها به دلیل آریتمی ضربان قلب یا راکد شدن جریان خون در قلب شکل می‌گیرند. برخی دیگر از دلایل انجام اکو قلب از راه مری عبارتند از:
• ارزیابی عملکرد قلب حین انجام عمل قلب باز
• پس از انجام عمل‌هایی نظیر بایپاس عروق کرونری یا تعویض و ترمیم دریچه‌های قلب
• ارزیابی عملکرد قلب حین انجام عمل‌های جراحی غیر قلبی
• قبل از کاردیوورژن، فیبرولاسیون یا فلاتر عروقی به منظور اطمینان از عدم وجود لخته خون

آماده شدن برای اکو قلب از راه مری

• پزشک نحوه انجام این فرایند را برای شما توضیح داده و شما می‌توانید سؤالات خود را در این زمینه از وی بپرسد.
• از شما خواسته می‌شود تا یک رضایت‌نامه را امضا کنید که در آن اجازه انجام این آزمایش را می‌دهید. این فرم را به دقت مطالعه کنید و اگر موضوعی برای شما واضح و شفاف نیست سؤال کنید.
• شما باید از مدت معینی قبل از انجام این فرایند ناشتا باشید. پزشک به شما خواهد گفت که از چه مدت قبل از انجام فرایند نباید چیزی بخورید و بیاشامید. ممکن است این مدت زمان چند ساعت باشد یا از شب قبل شروع شود.
• اگر باردار هستید یا فکر می‌کنید که ممکن است باردار باشید باید به پزشک اطلاع دهید.
• اگر نسبت به برخی داروها، بیحسی موضعی یا لاتکس حساسیت و آلرژی دارید باید اعلام کنید.
• هر دارویی (تجویزی یا بدون نیاز به نسخه پزشک) یا مکمل گیاهی که مصرف می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید.
• اگر شما سابقه ابتلا به اختلالات خونریزی دارید یا اگر داروهای ضد انعقاد خون (رقیق‌کننده خون) مانند آسپیرین مصرف می‌کنید باید به پزشک اطلاع دهید. مکن است که وی از شما بخواهد که مصرف برخی از این داروها را قبل از انجام عمل متوقف کنید.
• احتمالاً پزشک قبل از انجام این فرایند به منظور تعیین مدت زمان مورد نیاز برای انعقاد و لخته شدن خون دستور انجام آزمایش خون می‌دهد. همچنینی ممکن است آزمایش‌های دیگر خون نیز برای شما انجام شود.
• اگر به بیماری‌های دریچه قلب و بیماری‌های مادرزادی قلبی مبتلا هستید یا سابقه ابتلا به اندوکاردیت دارید (عفونت دریچه‌های قلب) به پزشک اطلاع دهید.
• پزشک بر اساس وضعیت پزشکی شما، اقدامات دیگر که برای آماده‌سازی لازم است را به شما خواهد گفت.

 نحوه انجام اکو قلب از راه مری

اکو قلب از راه مری یک عمل سرپایی محسوب می‌شود اما ممکن است شما برای انجام آن در بیمارستان هم بستری شوید. فرایند این عمل متفاوت بوده و به وضعیت شما و تبحر پزشک بستگی دارد. معمولاً حین انجام اکو قلب از راه مری اقدامات زیر انجام می‌شود:

•    از شما خواسته می‌شود که همه جواهرات و اشیاء دیگری که باعث اختلال در فرایند می‌شوند را از خود دور کنید. اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌کنید یا هر گونه پروتزی دارید باید قبل از قرار گرفتن پراب TTE، آنها را درآورید.
•    اگر از شما خواسته شود که لباس خود را درآورید، به شما روپوش‌های اتاق عمل داده می‌شود.
•    از شما خواسته می‌شود که قبل از شروع فرایند، مثانه خود را تخلیه کنید.
•    یک خط وریدی در دست شما قرار داده می‌شود و داروهای مورد نیاز از طریق آن به شما تزریق می‌شود.
•    شما روی یک تخت به پهلوی چپ دراز می‌کشید. یک بالش نیز ممکن است پشت کمر شما قرار داده شود.
•    شما به مانیتور الکتروکاردیوگرام متصل می‌شود که فعالیت‌های الکتریکی قلب را ثبت کرده و با الکترودهای چسبنده کوچکی که دارد، عملکرد قلب شما را حین انجام این فرایند مانیتور می‌کند. علائم حیاتی (ضربان قلب، فشار خون، نرخ تنفس و سطح اکسیژن) نیز حین انجام این فرایند تحت نظر قرار می‌گیرند.
•    اسپری بیحسی موضعی در پشت گلوی شما پاشیده می‌شود تا پشت گلو را بیحس کرده و پراب اکو قلب از راه مری به راحتی از گلوی شما عبور داده شود.
•    یک محافظ بایت در دهان شما قرار داده می‌شود.
•    به شما قبل از شروع عمل، آرام‌بخش تزریق می‌شود تا آرامش پیدا کنید.
•    در صورت نیاز از طریق لوله‌هایی که در بینی قرار داده شده است به شما اکسیژن‌رسانی می‌شود.
•    اتاق، تاریک نگه داشته می‌شود تا پزشک بتواند تصاویر الکتروکاردیوگرام را روی مانیتور ببیند.
•    پراب TTE از دهان شما عبور داده شده و از راه گلو پایین داده می‌شود. ممکن است از شما خواسته شود که برای کمک به عبور پراب، عمل بلع را انجام دهید.
•    زمانی که پراب در محل درست قرار گرفت، تصاویر گرفته می‌شوند.
•    پس از تصویربرداری، پراب از راه گلو از بدن خارج می‌شود.

 پس از انجام اکو قلب از راه مری

شما به اتاق بازیافت منتقل می‌شوید که در آن پرستاران شربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن خون شما را تحت نظر قرار می‌دهند. زمانی که رفلکس گگ بازگشت، علائم حیاتی شما پایدار شد و شما هشیارتر شدید، پدهای الکترود الکتروکاردیوگرام، پراب اکسیژن و خط وریدی خارج می‌شوند و به شما لباس پوشانده می‌شود. ممکن است در ادامه روز، احساس ضعف، خستگی یا گیجی داشته باشید. اما باید روز پس از انجام این فرآیند احساس راحتی داشته باشید. گلوی شما ممکن است به مدت چند روز پس از انجام عمل و به دلیل عبور پراب TTE از آن درد داشته باشد. اگر این عمل به صورت سرپایی انجام شده باشد، شما پس از انجام آن ترخیص می‌شوید مگر این که شرایط شما به نحوی باشد که به نظارت و مراقبت‌های بیشتری نیاز داشته باشید. باید بک‌نفر همراه داشته باشید که رانندگی کرده و شما را به منزل برساند. می‌توانید به فعالیت‌های روزانه خود و رژیم غذایی معمول خود ادامه دهید مگر این که پزشک دستورات دیگری داده باشد. معمولاً، پس از انجام اکو قلب از راه مری نیاز به مراقبت‌های خاصی نیست. اما پزشک به شما دستورالعملی برای پس از عمل می‌دهد که به شرایط خاص شما بستگی دارد.

خطرات احتمالی ناشی از اکو قلب از راه مری

برخی خطرات احتمالی اکو از راه مری عبارتند از:
•    مشکلات تنفسی
•    مشکلات مرتبط با ریتم قلب
•    خونریزی
•    آسیب‌دیدگی دندان‌ها، دهان، گلو و مری