هایپرتروفی قلب: بزرگ شدن ماهیچه بطن چپ قلب ناشی از فشار خون بالا

علل هایپرتروفی بطن چپ

هایپرتروفی بطن چپ زمانی که برخی عوامل باعث سخت‌تر کار کردن قلب برای پمپاژ خون در بدن می‌شوند به وجود می‌آید.
برخی عوامل که باعث سخت‌تر کار کردن قلب می‌شوند عبارتند از:

فشار خون بالا (هایپرتنشن)

این شایع‌ترین دلیل بزرگ شدن ماهیچه بطن چپ قلب است. در بیش از یک‌سوم افراد شواهدی از ابتلا به هایپرتروفی بطن چپ در هنگام تشخیص ابتلا به پرفشاری خون دیده شده است.

تنگ شدن دریچه آئورت

تنگی دریچه آئورت به تنگ شدن دریچه آئورت که بطن چپ را از عروق خونی که از قلب خارج می‌شوند جدا می‌کند اشاره دارد. با تنگ شدن دریچه آئورت، بطن چپ باید برای پمپاژ خون در آئورت تلاش بیشتری انجام دهد.

کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک

این بیماری ژنتیکی زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات قلب به طور غیرعادی علیرغم نرمال بودن فشار خون ضخیم‌تر شده و باعث می‌شوند که قلب برای پمپاژ خون بیشتر کار کند.

تمرینات ورزشی

ورزش‌های استقامتی و تقویتی سنگین و بلند مدت باعث می‌شوند که قلب با کار بیشتر سازگار شود. هنوز مشخص نیست که چرا این نوع هیپرتروفی بطن چپ باعث خشک شدن و بیماری عضلات قلبی می‌شود.

علائم هایپرتروفی بطن چپ

هایپرتروفی بطن چپ معمولاً به تدریج اتفاق می‌افتد. ممکن است شما به خصوص در مراحل اولیه ابتلا به این بیماری متوجه هیچ علامت یا نشانه‌ای نشوید.
از آنجا که هایپرتروفی بطن چپ یک بیماری پیشرونده است ممکن است شما علائم زیر را داشته باشید:
• تنگی نفس
• احساس خشتگی شدید
• درد قفسه سینه، غالباً پس از ورزش کردن
• تپش قلب
• سرگیجه یا غش

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

در موارد زیر باید به مرکز مراقبت‌های پزشکی مراجعه کنید:
• احساس درد در قفسه سینه که بیش از چند دقیقه طول بکشد
• اختلال در نفس کشیدن
• سبکی شدید سر یا از دست دادن هشیاری
اگر شما تنگی نفس خفیفی احساس می‌کنید یا علائم دیگری مانند تپش قلب دارید باید به پزشک مراجعه کنید.
اگر فشار خون شما بالا است یا بیماری دیگری دارید که احتمال ابتلا به هیپرتروفی بطن چپ قلب را افزایش می‌دهد ممکن است پزشک به شما توصیه کند که به صورت دوره‌ای و متناوب برای تحت نظر قرار دادن وضعیت قلب خود به وی مراجعه کنید. حتی اگر شما احساس خوبی دارید باید فشار خون خود را به طور سالیانه چک کنید و در موارد زیر حتی باید این کار را با تناوب بیشتری انجام دهید:
• اگر سیگار می‌کشید
• اگر چاق هستید
• اگر به بیماری دیگری که احتمال افزایش فشار خون را بیشتر می‌کنند مبتلا هستید

عواملی که احتمال ابتلا به هایپرتروفی بطن چپ قلب را افزایش می‌دهند

علاوه بر فشار خون بالا و تنگ شدن دریچه آئورت، عوامل دیگری نیز وجود دارند که احتمال ابتلا به هایپرتروفی قلب را افزایش می‌دهند. برخی از این عوامل عبارتند از:
• سن: احتمال ابتلا به هایپرتروفی با افزایش سن بیشتر می‌شود.
• وزن: اضافه وزن باعث بالا رفتن فشار خون و در نتیجه ابتلا به هیپرتروفی بطن چپ قلب می‌شود.
• سابقه خانوادگی: برخی بیمارهای ژنتیکی با ابتلا به هایپرتروفی بطن چپ قلب ارتباط دارند
• ابتلا به دیابت: یافته‌ها نشان می‌دهد که ابتلا به هایپرتروفی بطن چپ قلب با عوامل افزایش‌دهنده احتمال ابتلا به دیابت ارتباط دارد.
• نژاد: آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار بیش از سفیدپوستان با فشار خون مشابه در معرض ابتلا به هیپرتروفی بطن چپ قلب هستند.
• جنسیت: زنان مبتلا به فشار خون بالا بیش از مردان با همان میزان فشار خون در معرض ابتلا به هایپرتروفی بطن چپ قلب هستند.

عوارض

ابتلا به هایپرتروفی بطن چپ قلب باعث ایجاد تغییر در ساختار و عملکرد قلب می‌شود. بزرگ شدن بطن چپ قلب به صورت زیر بر قلب تأثیر می‌گذارد:
• ضعیف شدن
• خشک شدن و از دست رفتن خاصیت الاستیکی، جلوگیری از پر شدن کامل حفره و افزایش فشار خون
• فشار بر عروق خونی حفره (عروق کرونری) و محدود شدن خون‌رسانی
برخی از عوارض بزرگ شدن بطن چپ قلب درنتیجه تغییرات ذکر شده عبارتند از:
• کاهش خون‌رسانی به قلب
• ناتوانی در پمپاژ مقادیر کافی خون در بدن (نارسایی قلبی)
• ضربان نامنظم قلب (آریتمی)
• ضربان قلب سریع و نامنظم (فیبریلاسیون دهلیزی) که باعث کاهش جریان خون در بدن می‌شود.
• عدم اکسیژن‌رسانی کافی به قلب (بیماری‌های قلبی ایسکمیک)
• سکته مغزی
• از دست رفتن ناگهانی و غیرمنتظره عملکرد قلب، تنفس و هشیاری (ایست ناگهانی قلب)

تشخیص ابتلا به هایپرتروفی بطن چپ قلب

پزشک سوابق پزشکی و سوابق خانوادگی شما را بررسی کرده و شما را تحت معاینه بالینی قرار داده و فشار خون و عملکرد قلب شما را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
ممکن است پزشک دستور انجام تست‌های زیر را نیز بدهد:

الکتروکاردیوگرام

سیگنال‌های الکتریکی حین عبور از قلب ثبت می‌شوند. پزشک در تست الکتروکاردیوگرام به دنبال الگوهایی که نشان‌دهنده عملکرد غیرطبیعی قلب و بافت عضلانی بزرگ‌شده بطن چپ است می‌باشد.

اکوکاردیوگرام

امواج صوتی، تصاویر زنده‌ای از قلب می‌سازند. ضخیم شدن بافت عضلانی بطن چپ قلب در اکوکاردیوگرام مشاهده می‌شود و جریان خونی که با هر تپش قلب جاری می‌شود در این تست نشان داده می‌شود همچنین ناهنجاری‌های مرتبط یا هیپرتروفی بطن چپ قلب مانند تنگی دریچه آئورت نیز در این تست مشخص می‌شوند.

ام آر آی

تصاویر قلب برای تشخیص ابتلا به هیپرتروفی بطن چپ قلب به کار برده می‌شوند.

درمان هایپرتروفی بطن چپ قلب

درمان هیپرتروفی بطن چپ قلب به علل زمینه‌ای آن بستگی دارد و ممکن است شامل دارودرمانی یا جراحی شود.

درمان تنگی دریچه آئورت

هایپرتروفی بطن چپ ناشی از تنگی دریچه آئورت ممکن است با کمک عمل‌های جراحی درمان شود. در این عمل جراحی، دریچه تنگ‌شده ترمیم شده یا با یک دریچه مصنوعی یا بافتی جایگزین می‌شود.

درمان کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک

بزرگ شدن ماهیچه بطن چپ قلب ناشی از کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک ممکن است با مصرف دارو، فرایندهای غیر جراحی،

روش‌های کنترل فشار خون در هایپرتروفی بطن چپ قلب ناشی از بالا بودن فشار خون (هایپرتنشن)

پزشک ممکن است به شما توصیه نماید که تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنید که برای سلامت قلب شما مفید است. برخی از این تغییرات عبارتند از:
• ورزش کردن منظم
• پیروی از یک رژیم غذایی شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های خوب و کاهش مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده، سدیم و چربی‌های اشباع
• ترک استعمال دخانیات
داروهای تنظیم فشار خون نیز ممکن است از بزرگ‌تر شدن بطن چپ قلب جلوگیری کرده و حتی باعث جمع شدن دوباره عضلات هایپرتروفیک شوند. ممکن است پزشک داروهای زیر را برای شما تجویز نماید:
• مهارکننده‌های آنزیم تبدیل آنژیوتانسین: این داروها عروق خونی را تعریض کرده و فشار خون را کاهش می‌دهند در نتیجه جریان خون بهتر شده و فشار کاری وارده بر قلب کاهش می‌یابد. برخی از این نوع داروها عبارتند از کاپتوپریل، انلاپریل (وازوتک) و لیسنوپریل (زنستریل). از عوارض جانبی ناشی از مصرف این داروها می‌توان به تحریک سرفه‌های خشک اشاره کرد.
• مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتنسین II: این داروهای از ورود کلسیم به سلول‌های قلب و دیواره‌های عروق خونی جلوگیری می‌کنند در نتیجه فشار خون کاهش می‌یابد. برخی از این دروها عبارتند از املودیپین (نورواسک) و دیلتیازم (کاردیزم و تیازاک)
• داروهای ادرارآور: این داروها که به دیورتیک های نوع تیازین معروف هستند جریان خون را بهبود داده و فشار خون را کاهش می‌دهند. برخی از این داروها عبارتند از کلورتارلیدون و هیدروکلروتیازید
• مسدودکننده‌های بتا: داروهای مانند آتنونول (تنورمین) باعث کاهش نرخ ضربان قلب، کاهش فشار خون شده از ترشح برخی هورمون‌های استرس نیز جلوگیری می‌کنند. معمولاً مسدودکننده‌های بتا در مراحل اولیه ابتلا به پرفشاری خون تجویز نمی‌شوند. پزشک ممکن است در صورتی که مصرف داروهای دیگر مؤثر واقع نشد این نوع داروها را برای شما تجویز نماید.

درمان آپنه خواب

اگر شما دچار آپنه خواب شده‌اید، درمان این بیماری می‌تواند با کاهش فشار خون شما کمک کرده و باعث معکوس شدن روند هیپرتروفی بطن چپ ناشی از پرفشاری خون شود. اگر تاکنون به پزشک مراجعه نکرده‌اید ولی هم‌خانه‌ی شما از خروپف کردن شما شاکی است یا به شما می‌گوید در مقاطعی از خواب نفس شما بند می‌آید، باید برای بررسی آپنه خواب به پزشک مراجعه کنید. برای درمان آپنه خواب از یک دستگاه استفاده می‌شود که فشار مثبت مستمر در مسیر عبور هوای شما حین خواب ایجاد می‌کند. این دستگاه باعث باز ماندن این مسیر می‌شود و به شما این امکان را می‌دهد که اکسیژن مورد نیاز را دریافت کرده و فشار خون شما در سطح نرمال و طبیعی باقی بماند.

سبک زندگی و درمان‌های خانگی

تغییرات سبک زندگی به کاهش فشار خون، افزایش سلامت قلب و بهبود علائم هایپرتروفی بطن چپ قلب ناشی از ابتلا به هایپرتنشن کمک می‌کند. موارد زیر را مورد توجه قرار دهید:
• کاهش وزن: افراد چاق با هر میزان فشار خونی غالباً به هایپرتروفی بطن چپ قلب مبتلا می‌شوند. کاهش وزن می‌تواند باعث بازگشت هایپرتروفی بطن چپ قلب شود. حفظ وزن سالم یا کاهش وزن در صورتی که چاق هستید به کنترل فشار خون کمک می‌کند.
• رژیم غذایی قلب سالم: شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، محصولات لبنی کم‌چرب، مرغ و ماهی
• مصرف نمک را در رژیم غذایی خود محدود کنید: مصرف زیاد نمک باعث افزایش فشار خون می‌شود. غذاهای کم‌نمک یا بی‌نمک انتخاب کنید و نمک اضافی به آنها نزنید.
• در حد متوسط و متعادل الکل بنوشید. الکل باعث افزایش فشار خون می‌شود به خصوص اگر زیاد مصرف کنید.
• فعالیت فیزیکی منظم: 150 دقیقه فعالیت فیزیکی در هفته داشته باشید. به عنوان مثال، سعی کنید حدود 30 دقیقه در بیشتر روزهای هفته سریع پیاده‌روی کنید. حتی فعالیت‌های کمتر نیز مزایای چشمگیری به دنبال خواهد داشت. از پزشک خود بپرسید که آیا لازم است برخی فعالیت‌های فیزیکی خود مانند وزنه‌برداری سنگین که به طور موقتی باعث افزایش فشار خون می‌شود را محدود کنید یا نه.
• مدیریت استرس: روش‌های مدیریت استرس مانند روش‌های ریلکسیشن را بیاموزید.

پیشگیری

بهترین روش برای جلوگیری از ابتلا به هیپرتروفی ناشی از افزایش فشار خون، حفظ فشار خون در حد نرمال است. برای مدیریت بهتر فشار خون خود اقدامات زیر را انجام دهید:
• فشار خون خود را تحت نظر داشته باشید: یک دستگاه اندازه‌گیری فشار خون خانگی بخرید و هر از چند گاهی فشار خون خود را اندازه‌گیری کنید. به طور مکرر برای چک آپ به پزشک مراجعه کنید.
• فعالیت‌های فیزیکی داشته باشید: انجام فعالیت‌های فیزیکی منظم به کاهش فشار خون و حفظ آن در حد طبیعی کمک می‌کند. 30 دقیقه در بیشتر روزهای هفته فعالیت‌هایی در حد متوسط انجام دهید.
• از یک رزیم غذایی سالم پیروی کنید: از مصرف غذاهای دارای چربی‌های اشباع‌شده یا غذاهای شور پرهیز کنید و میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کنید. از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری کرده و یا در حد متعادل استفاده کنید.
• سیگار را ترک کنید: ترک سیگار به بهبود سلامت عمومی شما کمک کرده و از بروز حملات قلبی جلوگیری می‌کند.