وریدهای عنکبوتی، که گاهی به آن‌ها واریس نیز گفته می‌شود، رگ‌های خونی باریک و کوچکی هستند که برای گردش خون لازم نیستند. این وریدها معمولاً روی پاها به صورت قرمز یا آبی ظاهر می‌شوند و می‌توانند شبیه به تار عنکبوت یا خطوط کوچک باشند. این وریدها زمانی که خون در آن‌ها جمع می‌شود و نمی‌تواند به جلو یا عقب حرکت کند، فشار ایجاد می‌کنند و باعث بزرگ شدن و قابل مشاهده شدن زیر پوست می‌شوند.
با این حال، این وریدها معمولاً بی‌ضرر هستند و برای درمان آن‌ها، اسکلروتراپی به بیماران توصیه می‌شود. در این روش، یک ماده شیمیایی به وریدهای عنکبوتی تزریق می‌شود تا باعث بسته شدن و ناپدید شدن آن‌ها شود. این روش معمولاً کمتر دردناک و غیرتهاجمی است و معمولاً به صورت خارج از بیمارستان انجام می‌شود.
در مواردی که وریدهای عنکبوتی علائم و نشانه‌هایی مانند درد، خارش، سوزش یا خونریزی دارند، ممکن است نیاز به درمان دیگری مانند لیزر درمانی یا جراحی واریسکتومی باشد. در هر صورت، مشاوره با پزشک متخصص پوست و زیبایی برای تشخیص و درمان مناسب وریدهای عنکبوتی بسیار مهم است.
اگر شما رگ‌های عنکبوتی ناخوشایند دارید که برای شما آزاردهنده است یا باعث کاهش اعتماد به نفس شما شده است، باید به درمان‌های وریدی اسکلروتراپی فکر کنید. هنگامی که مشاوره اولیه خود را انجام می‌دهید ، پزشک در مورد نگرانی‌های شما بحث می‌کند، رگ‌های عنکبوتی شما را معاینه می‌کند و به همه سوال‌های شما جواب می‌دهد.
در طول مشاوره، پزشک یک برنامه درمانی را مطرح می‌کند که برای شما قابل اجرا و متناسب با نیازها و زمان‌بندی شما باشد.برای این امر سلامت، تاریخ پزشکی و برنامه‌های آینده شما را در نظر می‌گیرد.
رگ‌های عنکبوتی معمولاً کجا ظاهر می‌شوند؟
رگ‌های عنکبوتی معمولاً بیشتر از هر جای دیگر روی پاهای ما ظاهر می‌شوند. زنان معمولاً بیشتر از مردان از این رگ‌ها رنج می‌برند و با اینکه می‌توانند روی مچ پا و بعضی اوقات روی صورت ما ظاهر شوند، اما در پاها بسیار شایع‌تر است.
چه عواملی باعث ایجاد رگ‌های عنکبوتی می‌شود؟
ژنتیک و تاریخچه خانوادگی نقش بزرگی در ایجاد رگ‌های عنکبوتی دارند که متأسفانه بدان معنی است که بسیاری از ما نمی‌توانیم از آن‌ها فرار کنیم. موارد دیگر، مانند ایستادن برای مدت طولانی یا نشستن برای مدت طولانی نیز می‌تواند باعث ایجاد واریس شود. وقتی مدت زمان طولانی ایستاده‌ایم، عواملی مانند نیروی گرانش و فشار باعث می‌شود که انتقال خون از پاها به سمت قلب سخت‌تر شود.
سن عامل دیگری است که در ایجاد رگ‌های عنکبوتی نقش دارد. با افزایش سن، ماهیچه‌های ما ضعیف شده و احتمال ظاهر شدن رگ‌های عنکبوتی بالاتر می‌رود. دلیل این امر آن است که با عضلات ضعیف‌تر برگشت خون به قلب ما مشکل‌تر خواهد بود.
هورمون‌ها و بارداری نیز می‌توانند باعث ایجاد رگ‌های عنکبوتی شوند. زنان باردار نسبت به سایر زنان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به رگ‌های عنکبوتی قرار دارند.
علائم رگ‌های عنکبوتی چیست؟
معمولاً علائم دیگری غیر از رگ‌های عنکبوتی قابل مشاهده وجود ندارد. آن‌ها از نظر زیبایی شناسی جذاب نیستند اما معمولاً باعث ایجاد درد یا ناراحتی نمی‌شوند. تنها مسئله واقعی احساس کردن این رگ‌ها در بدن است.
بهترین کاندیدای درمان اسکلروتراپی چه کسانی هستند؟
افراد سالم به خصوص زنان بالغ در اوایل دوران میانسالی که دارای رگ‌های ناخوشایند واریسی روی پاهای خود هستند، می‌توانند از این روش درمانی بهره‌مند شوند. از آنجا که این یک روش درمانی غیر جراحی است، انجام آن بسیار آسان است. می‌توانید بعد از درمان به خانه برگردید و نیازی به استراحت نیست. اگر موارد زیر را دارید، می‌توانید از روش درمانی اسکلروتراپی بهره‌مند شوید:
- رگ‌هایی که در کل پا وجود دارند
- رگ‌های عنکبوتی که روی یک پا وجو دارد و روی پای دیگر نیست
- رگ‌های عنکبوتی که روی هر دو پا ظاهر می‌شوند
- رگ‌های قرمز یا آبی
- رگ‌های عنکبوتی
- رگ‌های منفردی که در ساق پای شما وجود دارد
- رگ‌های عنکبوتی روی مچ پای شما
اسکلروتراپی چیست؟
اسکلروتراپی یا تزریق واریس روشی است که برای بهبود ظاهر واریس شما طراحی شده است. محلولی بنام اسکلروزانت به درون رگ‌ها تزریق می‌شوند که به دیواره داخلی رگ آسیب رسانده و باعث لخته شدن خون در داخل ورید می‌شود.
با گذشت زمان، بدن شما رگ را تخریب کرده و از بین می‌برد. به این محلول که معمولاً برای این روش استفاده می‌شود، سدیم تتادادسیل سولفات (STD) گفته می‌شود و بسته به اندازه رگ تحت درمان در غلظت‌های مختلف در دسترس است.
اسکلروتراپی فوم چیست؟
به طور معمول STD به عنوان محلول مستقیم در ورید تزریق می‌شود تا رگ تحت درمان قرار گیرد. اسکلروتراپی فوم شامل ساختن حجم کمی از محلول در کف با مخلوط کردن سریع آن با حجم کمی از هوا است. از این روش می‌توان برای درمان برخی از رگ‌های غیر طبیعی بزرگتر که بوسیله اسکلروتراپی معمولی درمان نمی‌شوند، استفاده کرد.
این کار تحت کنترل سونوگرافی انجام می‌شود. محلول فوم باعث اسپاسم شدید رگ شده و می‌توان حجم بیشتری از آن را بدون استفاده بیش از حد از محلول STD تزریق کرد.
آیا فوم بهتر از اسکلروتراپی معمولی است؟
نتایج اولیه با اسکلروتراپی فوم بسیار امیدوارکننده است و این روش درمانی جایگزینی ممکن برای جراحی ارائه می‌دهد. با این حال باید تأکید کرد که این یک درمان جدید است و در حال حاضر، هنوز نتایج طولانی مدت آن مشخص نیست و نمی‌توان گفت چطور این روش درمانی از نظر نتایج با جراحی معمولی یا اسکلروتراپی مقایسه می‌شود.
آیا رگ‌های من برای اسکلروتراپی تزریق فوم مناسب است؟
رگ‌های واریسی که شامل رگ‌های جدا شده در پا یا درگیر شدن با رگ طولانی سافنوس یا رگ کوتاه سافنوس هستند، برای این شکل از درمان (بیشتر واریس) مناسب هستند.
اگر رگ‌های واریسی بسیار گسترده و بسیار بزرگی دارید، ممکن است بهتر باشد به جای اسکلروتراپی، جراحی را امتحان کنید. اگر احتمال لخته شدن خون در رگ‌های شما وجود دارد، اسکلروتراپی به شما توصیه نمی‌شود.
روش اسکلروتراپی شامل چه مواردی است؟
در صورت استفاده از اسکن سونوگرافی، رگ اصلی سطح تحت درمان در پای شما مشخص خواهد شد. سپس بی‌حسی موضعی به قسمت کوچکی از پوست تزریق می‌شود، معمولاً در قسمت تحتانی ران یا ساق میانی و یک سوزن داخل رگ قرار می‌گیرد و مجدداً از اسکن سونوگرافی استفاده می‌شود.
این کار را با ریختن یک محلول نمکی حاوی هپارین، یک ماده رقیق کننده خون، فقط برای باز نگه داشتن سوزن انجام می‌دهند. سپس دو یا سه سوزن کوچکتر (به نام سوزن پروانه‌ای) در رگ‌های واریسی قابل مشاهده در پا وارد می‌شوند و روی این سوزن‌ها نیز محلول نمکی ریخته می‌شود. سپس پای شما از بالای نیمکت بلند می‌شود و در آن لحظه محلول فوم با حجم کم به هر یک از سوزن‌ها تزریق می‌شود. در حالی که این کار انجام می‌شود از شما خواسته می‌شود تا به منظور افزایش جریان خون در رگ‌های عمیق مچ پا، قوزک پای خود را به بالا و پایین خم کنید.
ممکن است بخاطر تزریق کف، دچار خفگی جزئی شوید اما معمولاً این کار بدون درد است. عبور کف در ورید توسط اسکن سونوگرافی کنترل می‌شود و تزریق فوم در هر سوزن 2 یا 3 بار تکرار می‌شود.
پس از تزریق فوم به اندازه کافی، سوزن‌ها برداشته می‌شوند و تکه‌هایی از اسفنج، گاز یا حباب (لنت‌های فشاری) بر روی پای شما اعمال می‌شود و به دنبال آن یک باند به منظور فشرده‌سازی رگ‌های درمان‌شده استفاده می‌شود. یک جوراب ساق بلند فشرده‌سازی الاستیک روی پای شما قرار خواهد گرفت، از جمله ران با یک قسمت اتصال به کمر. در این حالت احساس سفتی می‌کنید اما نباید آنقدر محکم باشد که باعث شود پا تغییر رنگ دهد یا دردناک شود.
بعد از درمان چه اتفاقی می‌افتد؟
باید پدهای فشرده‌سازی، بانداژ و جوراب واریس ساقه بلند را به مدت 5 روز بطور مداوم بپوشید. بعد از این ممکن است پد و باند را برداشته و جوراب ساق بلند را که باید برای 7 روز دیگر پوشیده شود جایگزین کنید. در طی این مدت 7 روزه، شما می‌توانید جوراب ساق بلند را برای دوش گرفتن دربیاورید و در صورت تمایل می‌توانید شب‌ها نیز هنگام خواب آن را از پا دربیاورید. اگر پوشیدن جوراب واریس ساق بلند برای شما راحت است و مایل به پوشیدن آن برای مدت طولانی‌تری هستید، می‌تواند برای شما مفید باشد. لطفاً جوراب واریس ساق بلند خود را در جلسه بعدی ویزیت همراه خود داشته باشید زیرا در صورت تزریق بیشتر امکان استفاده مجدد از آن وجود دارد.
شما باید پیاده‌روی زیادی انجام دهید و به طور کلی می‌توانید بیشتر فعالیت‌های خود را به صورت عادی و بدون هیچ مشکلی انجام دهید. در صورتی که نسبت به انجام فعالیت‌های خود دچار شک شدید، از پزشک خود سوال کنید.
شما می‌توانید بعد از درمان به طور معمول فعال باشید و نیازی به جلوگیری از چیزی خاصی نیست. اما اگر در روز درمان دچار اختلالات بینایی شدید، نباید رانندگی کنید.
به چه تعداد جلسه اسکلروتراپی نیاز دارید؟
هر بیماری دارای ویژگی‌ها و نیازهای خاص خود است و به درمان‌های مختلف به طور متفاوت پاسخ می‌دهد. همچنین، تعداد جلسات درمانی بستگی به تعداد رگ‌های واریسی موجود در بیمار دارد. اگر از نظر ژنتیکی مستعد برای ابتلا به رگ‌های عنکبوتی باشیم، ممکن است در آینده رگ‌های جدیدی در پاهایمان ظاهر شوند. به همین دلیل، بسیاری از افراد تمایل دارند در طول یک دوره زمانی درمان را ادامه دهند تا اطمینان حاصل شود که هرگونه رگ واریسی آینده نیز درمان می‌شود.
بسته به تعداد رگ‌های واریسی موجود در شما، ممکن است به 2 یا 3 جلسه درمانی و در برخی موارد بیشتر از این نیاز داشته باشید. اما تعیین تعداد دقیق جلسات درمانی و نحوه ادامه درمان باید توسط پزشک متخصص انجام شود و بر اساس وضعیت شما تعیین می‌شود.
جلسات درمانی چه مدت طول می‌کشد؟
بسته به تعداد رگ‌های که می‌خواهید درمان شود، هر جلسه درمانی معمولاً حدود 30 دقیقه طول می‌کشد. شما باید حداقل 6 هفته بین جلسات درمانی خود فاصله بیندازید تا بدن شما زمان کافی برای بهبودی و جذب مجدد رگ‌های عنکبوتی که تحت درمان قرار گرفته‌اند را داشته باشد.
عوارض اسکلروتراپی چیست؟
ترومبوفلبیت سطحی
بیشتر افراد برخی توده‌های سخت را که در رگ‌های درمان شده تشکیل می‌شود، تجربه می‌کنند. این توده‌ها مناطقی هستند که خون در رگ‌های درمان شده لخته شده است. جای نگرانی نیست اما ممکن است با التهاب و ناراحتی همراه باشد. اگر این اتفاق بیفتد، داروهای ضد التهاب ممکن است در درمان آن موثر باشد. این توده‌ها سرانجام فروکش می‌کنند و از بین می‌روند اما ممکن است چندین هفته یا ماه طول بکشد. این فرآیند ممکن است توسط پزشک شما تسریع شود. او یک سوزن را بر روی توده‌ها وارد می‌کند و لخته‌هایی را که بعد از چند هفته مجدداً تبدیل به مایع شده‌اند، بیرون می‌کشد.
رنگدانه قهوه‌ای پوست
این رنگدانه‌ها ممکن است پس از ترومبوفلبیت سطحی که در بالا توضیح داده شده است رخ دهد و ممکن دائمی باشد. با این وجود معمولاً طی مدت چند ماه کمرنگ شده و ممکن است کاملاً ناپدید شوند.
ترومبوز وریدی عمقی (DVT)
اگر محلول به رگ‌های عمیق منتقل شود، احتمال ترومبوز وجود دارد. این اتفاق و ممکن است جزئی و بدون علائم باشد و یا ممکن است مهم باشد و باعث لخته شدن خون همراه با خطر آمبولی ریوی (عبور لخته خون به ریه‌ها) باشد. به همین دلیل است که فقط حجم کمی از فوم در یک زمان تزریق می‌شود و مچ پا به منظور حفظ جریان خوب در رگ‌های عمیق حرکت داده می‌شود. جراحی نیز خطر ترومبوز ورید عمقی را به همراه دارد.
واریس مجدد و باقیمانده
اگر بعد از یک جلسه درمان باز هم تعدادی رگ واریسی باقی مانده باشد، معمولا می‌توان آن‌ها را در جلسه بعدی درمان کرد. اما اگر تعداد زیادی رگ‌های واریسی کوچک دارید، ریشه کن کردن همه این موارد ممکن نیست. ممکن است که ورید تحت درمان مجدداً باز شود. در حال حاضر خطر این امر مشخص نیست و فقط داده‌های پیگیری طولانی مدت این اطلاعات را ارائه می‌دهند. اگر این اتفاق بیفتد، می‌توان دوباره ورید را یا با تزریق بیشتر یا با جراحی درمان کرد.
زخم پوستی
اگر محلول به داخل ورید نرود اما به بافت‌های اطراف برود، می‌تواند باعث ایجاد زخم کمی در پوست شود. این زخم بهبود خواهد یافت، اما ممکن است چندین هفته طول بکشد و جای زخم باقی بماند.
واکنش آلرژیک
حساسیت به محلول مورد استفاده نادر است اما می‌تواند رخ دهد. اگر آلرژی دارید باید به پزشک خود اطلاع دهید.
اختلال در بینایی
گزارش‌هایی از اختلال بینایی موقتی با تزریق فوم وجود دارد. هنوز مشخص نیست که چرا این اتفاق می‌افتد اما در افرادی که از میگرن رنج می‌برند شایع‌تر است.
سکته مغزی
تعداد بسیار کمی از موارد سکته مغزی پس از اسکلروتراپی فوم گزارش شده است. این عارضه از صدها هزار مورد که در سراسر جهان انجام شده است در یک نفر رخ داده است. شاید دلایل خاصی برای آن وجود داشته باشد که باعث سکته شده است، از جمله حجم بالای فوم تزریق شده.
اگر سؤال دیگری دارید، لطفاً از مشاور خود یا یکی از افراد تیم آن‌ها یا پرستارانی که از شما مراقبت می‌کنند بپرسید.
آیا می‌توان از لیزر برای از بین بردن رگ‌های واریسی استفاده کرد؟
در گذشته از لیزر برای درمان رگ‌های عنکبوتی استفاده شده است، اما این روش درمانی در از بین بردن رگ‌های عنکبوتی روی پاهای ما موفقیت‌آمیز نیست. ثابت شده است که لیزر روی رگ‌های عنکبوتی موجود روی صورت موثر است، اما اگر می‌خواهید از شر آن‌ها روی پاهای خود خلاص شوید، اسکلروتراپی بسیار مؤثر است و نتایج بهتری دارد. اسکلروتراپی یک روش درمانی برای رگ‌های عنکبوتی روی پاها محسوب می‌شود.
اگر رگ‌های عنکبوتی روی صورت شما وجود دارد، یک کارمند تحصیل کرده می‌تواند بهترین گزینه‌ها را با شما در میان بگذارد و به شما در تعیین اینکه آیا اسکلروتراپی درمانی برای شما مناسب است یا خیر کمک کند.
چگونه از رگ‌های عنکبوتی جلوگیری کنیم؟
رگ‌های عنکبوتی در اثر فشار خون زیاد، به طور معمول در پاها ایجاد می‌شود. بهترین راه‌های جلوگیری از رگ‌های عنکبوتی به شرح زیر است:
- مرتباً ورزش کنید تا از جمع شدن خون در پاها جلوگیری کنید ،
- از ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید که باعث فشار بیش از حد در پاها می‌شود ،
- پاهای خود را هنگام استراحت برای از بین بردن فشار بالا ببرید.
