داشتن لب‌هایی که به طور طبیعی آبی، بنفش یا خاکستری به نظر می‌رسند، می‌تواند یک مشکل جدی برای سلامتی باشد. لب‌های آبی و یا کبودی لب معمولاً نشانه کم بودن میزان اکسیژن در خون یا ضعیف بودن گردش خون است. سیانوز نام پزشکی برای کبودی یا رنگ آبی پوست است و می‌تواند لب‌ها، لثه‌ها و حتی دست‌ها یا پاها را تحت تأثیر قرار دهد. افرادی که لب‌های کبودی دارند به احتمال زیاد در دریافت اکسیژن کافی مشکل دارند. کبودی لب به علت کمبود اکسیژن بدن می‌تواند علائم هشدار دهنده بیماری‌هایی مانند بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)، ذات الریه، نارسایی احتقانی قلب یا سایر موارد پزشکی باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ارتباط کبودی لب به علت کمبود اکسیژن بدن به خواندن این مقاله ادامه دهید.
علت کبودی لب
اکسیژن باعث قرمز شدن خون می‌شود و دریافت مقدار کافی اکسیژن از طریق ریه‌ها و گردش مؤثر آن در سراسر بدن، به پوست رنگ صورتی یا قرمز طبیعی می‌دهد. در صورتی که خون، مقدار کافی اکسیژن نداشته باشد، عمدتا دی اکسید کربن را از سلول‌ها جمع‌آوری کرده و آن را از طریق تنفس از ریه‌ها خارج می‌کند. کاهش اکسیژن در خون، باعث تغییر رنگ طبیعی خون از قرمز به قرمز مایل به آبی می‌شود.
در صورتی که رگ‌ها به صورت مایل به آبی رنگ باشند، این مسئله برای شما طبیعی است زیرا رگ‌ها خون را به قلب و ریه‌ها بازمی‌گردانند تا از دی اکسید کربن خلاص شود. اما اگر بخش‌هایی از بدن مانند لب‌ها به صورت آبی یا بنفش رنگ شوند، یک مشکل اساسی وجود دارد که باید سریعاً مورد رسیدگی قرار گیرد و جریان خون یا اکسیژن را محدود نمی‌کند.
سیانوز می‌تواند توسط طیف گسترده‌ای از شرایط پزشکی مانند موارد زیر را باعث شود:
بیماری انسدادی مزمن ریوی
هنگامی که سیانوز به جای اندام در لب‌ها ظاهر می‌شود، بیشتر به دلیل مشکل در ریه‌ها است. بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) بیماری است که به تدریج تنفس را سخت و دشوار می‌کند. در این بیماری، مجاری تنفسی ریه‌ها به جای عملکرد صحیح، معمولا ضخیم، ملتهب و با مخاط پوشانده شده‌اند و اکسیژن رسانی به خون را برای کیسه‌های هوایی ریه‌ها سخت می‌کنند. هنگامی که سطح اکسیژن بسیار کم است، بیماری انسدادی مزمن ریوی می‌تواند لب‌ها و ناخن‌های انگشت شما را آبی یا مایل به خاکستری نشان دهد. این نشانه پیشرفت COPD در مرحله بسیار سختی است.
ذات الریه
ذات الریه یا پنومونی زمانی اتفاق می‌افتد که ریه‌ها به جای هوا از مایع پر شوند. این عفونت، اکسیژن رسانی مناسب خون را برای ریه‌ها دشوار می‌کند. اگر فردی به ذات الریه مبتلا باشد، ممکن است از آن آگاهی نداشته باشد زیرا ممکن است علائمی شبیه به سرماخوردگی خفیف داشته باشد. با این حال، اگر مشکل تنفس همراه با لب‌های آبی رخ دهد، این نشانه‌ای از دشواری عملکرد ریه‌ها است.
نارسایی احتقانی قلب
نارسایی احتقانی قلب زمانی اتفاق می‌افتد که قلب نتواند خون را به درستی پمپاژ کند. اکثر مردم از علائم و نشانه‌های نارسایی شدید قلب آگاه هستند اما در واقع این یک بیماری مزمن است که به آرامی بدتر می‌شود. هنگامی که برای اولین بار شروع می‌شود، ممکن است علائم برای سال‌ها قابل توجه نباشد اما قلب می‌تواند به تدریج توانایی خود را برای پمپاژ خون از دست بدهد. یکی از اولین نشانه‌های نارسایی قلبی در واقع کبودی لب‌ها است، زیرا بدن در برابر کاهش جریان اکسیژن خون و هدایت خون به قسمت‌های غیر ضروری بدن، مقابله می‌کند.
دلایل دیگر
کبودی لب (به دلیل کمبود اکسیژن بدن) می‌تواند توسط سایر موارد پزشکی ایجاد شود، مانند:
- فشار خون ریوی (عوارض بیماری انسدادی مزمن ریوی)
- عفونت‌های دستگاه تنفسی
- آسم
- بیماری رینود، شرایطی که باعث تنگ شدن رگ‌های خونی شما به ویژه در انگشتان دست و پا می‌شود.
- اپی گلوتیت، یک بیماری جدی شامل تورم فلپ کوچک در گلو است که لوله تنفس شما را می‌پوشاند.
- هیپوترمی
- تشنج
- مصرف بیش از حد دارو
- خفگی
در صورت مواجه شدن با مشکل کبودی لب چه باید کرد؟
اگر متوجه کبودی لب خودتان یا شخص دیگری شدید، لازم است که چند مورد را در نظر بگیرید.
اولاً، بسیار مهم است که اطمینان حاصل کنید که فردی با لب‌های کبود می‌تواند نفس بکشد و از علائم شدید دیگری مانند تشنج یا درد قفسه سینه رنج نمی‌برد. تغییر ناگهانی رنگ لب می‌تواند به دلیل خفگی یا نارسایی تنفسی باشد و نیاز به توجه سریع و فوریت‌های پزشکی دارد. اگر علائم پزشکی دیگری به غیر از کبودی لب رخ نداده است، بررسی کنید که آیا قبلاً در ارتفاع زیاد یا در یک منطقه بسیار سرد بوده‌اید یا خیر. اگر بعد از مدت کوتاهی پس از قرار گرفتن در ارتفاع زیاد یا دمای سرد، لب‌های کبودی دارید و کبودی به سرعت از بین می‌رود، احتمالاً به دلیل کمبود موقتی اکسیژن و گردش خون بوده است.
با این حال، اگر لب‌های شما به طور مداوم کبود است، لازم است که به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. لب‌های کبود می‌توانند علامت هشدار دهنده برای بسیاری از مشکلات مختلف سلامتی باشند که رسیدگی سریع‌تر به این مشکل، درمان را آسان می‌کند. پزشک می‌تواند بیماری زمینه‌ای یا بیماری را که باعث کبودی لب می‌شود تشخیص دهد و به شما در درمان آن کمک کند.
تشخیص
کبودی لب به علت کمبود اکسیژن بدن را می توان با معاینه فیزیکی ارزیابی کرد که در طی آن، پزشک همچنین به قلب و ریه‌های شما گوش می‌دهد. برای تأیید تشخیص، پزشک احتمالاً آزمایشات یا اسکن‌های زیر را توصیه می‌کند:
- اندازه‌گیری اشباع اکسیژن خون توسط پالس اکسیمتر
- آزمایش گاز خون شریانی (ABG)
- شمارش کامل خون (CBC)
- الکتروکاردیوگرام یا اکوکاردیوگرام
- عکسبرداری قفسه سینه
- اسکن توموگرافی کامپیوتری قفسه سینه
درمان
درمان به موقع و سریع می‌تواند از بروز هرگونه عوارض بعدی در کاهش اکسیژن خون جلوگیری کند. اگر سیانوز دارید، احتمالاً اکسیژن درمانی برای کمک به افزایش سریع سطح اکسیژن خون دریافت خواهید کرد اما هرگونه درمان اضافی که ممکن است برای سیانوز انجام دهید، به علت اصلی بیماری شما بستگی دارد.
به عنوان مثال، درمان بیماری انسدادی مزمن ریوی ممکن است شامل کورتیکواستروئیدهای استنشاقی و توانبخشی ریوی باشد. درمان پنومونی بسته به علت آن، ممکن است شامل آنتی بیوتیک یا ضد ویروس باشد. برای درمان فشار خون ریوی ممکن است داروهای مدر و ضد انعقاد خون توصیه شود.
