کلسترول چگونه در بدن توزیع میشود؟
کلسترول از طریق جریان خون شما و توسط حامل هایی از جنس چربی (لیپید) و پروتئین هایی به نام لیپوپروتئین ها انتقال مییابد. دو نوع لیپوپروتئین وجود دارد:
- لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL): نوع خطرناک کلسترول است. اگر مقدار زیادی کلسترول LDL در خون وجود داشته باشد ، در امتداد دیواره رگهای خونی یا شریانهای شما تجمع مییابد و پلاک تشکیل میدهد. این پلاک میتواند احتمال حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد.
- لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL): نوع مفیدی از کلسترول است. HDL به شما کمک میکند کلسترول اضافی را از جریان خون خود خارج کرده و آن را به کبد برگردانده و از بدن خارج نمایید.
میزان کلسترول بالا چگونه میتواند در شما تأثیر بگذارد؟
اگر سطح کلسترول LDL در خون بالا باشد، آن به طور آرام در دیوارههای رگها یا شریانها جمع میشود و باعث باریکتر شدن آنها میشود. این تجمع باعث سفت شدن و باریکتر شدن شریانها میشود که میتواند جریان خون را به قلب محدود کند. در برخی موارد، این تجمع میتواند به طور کامل شریانها را مسدود کند که ممکن است منجر به حمله قلبی یا نارسایی قلبی شود. همچنین میتواند به ترکیدن پلاک و ایجاد لختههای خون که جریان خون را به قلب مسدود میکند، منجر شود. این موارد ممکن است باعث درد قفسه سینه یا حمله قلبی شوند.
صبر نکنید یا خود درمانی نکنید. اکنون به یک دکتر مراجعه کنید
چه عواملی باعث ایجاد کلسترول بالا میشوند؟
کلسترول خون بالا در اثر عوامل مختلفی ایجاد میشود که عبارتاند از:
- رژیم غذایی نا مناسب: مصرف چربی اشباع موجود در مواد غذایی زیر میتواند سطح کلسترول شما را بالا ببرد:
- محصولات لبنی مانند کره ، خامه ، روغن حیوانی، شیر و پنیر
- برشهای چرب گوشت گاو ، گوشت خوک و گوسفند ، گوشتهای فرآوری شده مانند سالامی ، سوسیس و پوست روی مرغ
- کوکی ها و کراکرهای پخته شده تجاری ، آب نباتهای پر از خامه
- چاقی: شاخص توده بدنی (BMI) 30 یا بالاتر شما را در معرض خطر ابتلا به کلسترول بالا قرار میدهد.
- اندازه کمر بزرگ: اگر مردی با دور کمر حداقل 40 اینچ یا زنی با دور کمر حداقل 35 اینچ باشد ، خطر بالا رفتن سطح کلسترول افزایش مییابد.
- سبک زندگی بیتحرک: پیشبرد یک سبک زندگی بیتحرک ، خطر تشکیل کلسترول را افزایش میدهد. از طرف دیگر ، ورزش منظم ، LDL یا کلسترول مضر را کنترل میکند.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن باعث کاهش HDL یا کلسترول خوب میشود. سیگار کشیدن میتواند به لایه داخلی شریان ها تأثیر گذاشته و حتی به آن آسیب میرساند ، و چسبیدن کلسترول و سایر چربیها به رگهای خونی را آسان تر میکند. سیگار کشیدن همچنین میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی ، فشار خون بالا و سکته مغزی را افزایش دهد.
- دیابت: دیابت سطح کلسترول LDL را افزایش میدهد و کلسترول HDL را در بدن کاهش میدهد. این بیماری به شریان ها آسیب میرساند و خطر حمله قلبی را افزایش میدهد.
چه کسانی مستعد ابتلا به کلسترول بالا است؟
برخی از افراد نسبت به دیگران مستعد ابتلا به کلسترول بالا هستند. این افراد شامل موارد زیر هستند:
- زنانی که از سن یائسگی خود عبور کردهاند. سطح LDL آنها پس از یائسگی افزایش مییابد. این امر خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد.
- مردان بالای 45 سال و زنان بالای 50 سال.
- افرادی که سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارند.
- افرادی که از چاقی رنج میبرند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کلسترول بالا و متعاقباً بیماریهای قلبی هستند.
- افرادی که شیوه زندگی بیتحرک دارند.
- افرادی که به زیاد سیگار میکشند.
- زنانی که دور کمر آنها بیش از 35 اینچ و مردانی که دور کمر آنها بیش از 45 اینچ است.
علائم کلسترول بالا چیست؟ کلسترول چگونه تشخیص داده میشود؟
علائم کلسترول بالا شامل موارد زیر است:
- درد قفسه سینه یا آنژین
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- درد هنگام راه رفتن ناشی از شریانهای مسدود شده که قادر به ارسال خون به پاها نیستند
تشخیص میزان کلسترول بالا
یک پزشک عمومی یا حتی متخصص قلب میتواند با بررسی میزان کلسترول خون شما ، سطح کلسترول بالا را تشخیص دهد. ممکن است از شما خواسته شود که تحت آزمایش خون به نام پانل لیپوپروتئین قرار بگیرید که میتواند میزان کلسترول شما را اندازه بگیرد. قبل از انجام آزمایش ، از شما خواسته میشود حدود 12 ساعت ناشتا باشید تا اطمینان حاصل شود که تمام مواد غذایی به طور کامل هضم شده و بر نتایج آزمایش تأثیر نمیگذارند. این آزمایش موارد زیر را در شما اندازه گیری خواهد کرد:
- میزان کلسترول کل ، از جمله LDL یا کلسترول مضر ، و HDL یا کلسترول خوب
- سطوح تری گلیسیرید که نوعی چربی موجود در خون شماست. مقادیر بالای تری گلیسیرید در خون ممکن است خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلبی ، به ویژه در زنان را افزایش دهد
عوارض سطح کلسترول بالا چیست؟
سطح کلسترول بالا میتواند عوارضی ایجاد کند که مهمترین آنها آترواسکلروز است که تجمع کلسترول و سایر مواد در دیواره عروق است و باعث تشکیل رسوباتی به نام پلاک میشود. تجمع پلاک میتواند عوارضی مانند:
- آنژین یا درد قفسه سینه که زمانی ایجاد میشود که خون رسانی به قلب شما به علت گرفتگی و اختلال در مسیر عروق با مشکل مواجه میشود
- اگر عروق دارای پلاک پاره شده و لخته خون تشکیل شود ، حمله قلبی صورت می گیرد
- سکته مغزی ، اگر جریان خون به مغز به دلیل گرفتگی عروق مسدود شود ، سکته مغزی اتفاق میافتد
درمان سطح کلسترول بالا چیست؟ چگونه کلسترول را کاهش دهیم؟
درمان پزشکی برای کلسترول بالا
برای درمان سطح کلسترول بالا ، پزشک شما ابتدا تغییرات شیوه زندگی ، از جمله تغییر رژیم غذایی و ورزش را پیشنهاد میکند. اگر این کار به تنهایی برای پایین آوردن سطح کلسترول کافی نیست ، ممکن است داروهایی را برای کاهش سطح LDL شما تجویز کند. شما باید قبل از تجویز دارو برای كنترل كلسترول خون ، تاریخچه كامل پزشکی خود را با پزشك خود در میان بگذارید تا اطمینان حاصل شود كه هر دارویی كه در حال حاضر مصرف میکنید با داروهایی كه پزشك دوست دارد تجویز كند ، تداخل ایجاد نمینماید.
ورزش
ورزش منظم میتواند باعث افزایش سطح HDL یا کلسترول خوب و کاهش سطح LDL شود. برای کاهش میزان کلسترول ، میتوانید روزانه 30 دقیقه ورزش متوسط انجام دهید ، یا میتوانید به مدت 75 دقیقه 2 تا 3 بار در هفته ورزش شدید انجام دهید.
پیاده روی سریع ، شنا ، ایروبیک ، دوچرخه سواری و دویدن میتوانند سطح کلسترول LDL شما را کاهش دهند. همراه با ورزش شما همچنین نیاز به اتخاذ یک رژیم غذایی سالم تر دارید.
چه غذاهایی عوارض چربی خون را تشدید میکند؟
پزشکان توصیه میکنند که میزان مصرف چربی اشباع نشده را نهایتا تا 6 درصد از کل کالری روزانه خود کاهش دهید. آنها برای رسیدن به این هدف پیشنهاد میکنند خوردن غذاهای زیر را محدود کنید:
- گوشت گاو پر چرب
- گوشت بره
- مرغ با پوست
- شیر پر چرب و محصولات مرتبط
- محصولات لبنی ساخته شده از شیر کامل یا شیر کم چرب
- روغنهای گیاهی اشباع مانند روغن نارگیل ، روغن خرما و روغن هسته خرما
- عدم استفاده از چربیهای ترانس نیز مهم است. غذاهایی که باید از آن دوری کنند شامل موارد زیر است:
- کوکیها ، کیکها ، دونات ها و شیرینیهای بسته بندی شده
- چیپس سیب زمینی و کراکر
- بستنی بسته بندی شده
- غذاهای سرخ شده تجاری
- کالاهای نانوایی که حاوی چربیهای اشباع هستند
- پاپ کورن کره ای
- کالاهایی که حاوی روغن نباتی تا حدی هیدروژنه یا هیدروژنه هستند
کلسترول موجود در مواد غذایی
فقط محصولات حیوانی حاوی کلسترول هستند ، زیرا یک کبد برای تولید آن مورد نیاز است. با این حال ، میزان کلسترول باید کمتر از چربی نگران کننده باشد.
جریان خون کلسترول بلعیده شده را جذب میکند و بعد از گذشت چند ساعت بر میزان کلسترول تأثیر کمی دارد. با این وجود ممکن است مقداری از این کلسترول را جذب کند و به شریانها برساند. محدود کردن غذاهای دارای کلسترول بالا هنوز هم میتواند مفید باشد. غذاهایی که دارای کلسترول هستند و ممکن است به بهترین وجه از آنها جلوگیری شود شامل موارد زیر است:
- گوشت قرمز
- سوسیس
- گوشت خوک
- گوشتهای ارگانی مانند جگر و کلیه
چه غذاهایی عوارض چربی خون را کاهش میدهند
مهم است به این نکته توجه کنیم که رژیم غذایی کاملاً بدون چربی نیز ممکن است مضر باشد. این به دلیل کاهش سطح کربوهیدراتهای خوب، اختلال در عملکرد عصبی و عملکرد مغز و احتمالاً التهاب میباشد. بنابراین، انتخاب چربیهای سالم میتواند به کاهش سطح کلسترول بد خون کمک کند و در برخی موارد، کلسترول خوب را افزایش دهد.
فیبر
فیبر میتواند به سلامت قلب کمک کند. فیبر برای قلب سالم نیز به همان اندازه مهم است. فیبر به دو شکل اصلی وجود دارد: محلول و نامحلول. فیبر نامحلول برای سلامتی گوارش مهم است. فیبر محلول به کلسترول موجود در جریان خون متصل شده و به از بین بردن آن از طریق مدفوع کمک میکند. این نوع فیبر علاوه بر کمک به کنترل قند خون ، از مزایای دیگری نیز برخوردار است.
برخی از گزینه های فیبر سازگار با کلسترول که باید در نظر بگیرید عبارتاند از:
- ماهیهای چرب مانند ماهی قزل آلا ، ماهی سالمون ، ماهی تن و ساردین
- آجیل ، دانه های خوراکی و حبوبات
- پوست میوه
- روغنهای گیاهی طبیعی گرمسیری مانند روغن زیتون ، روغن آووکادو ، روغن کلزا و روغن گلرنگ
- جو و سبوس جو دوسر ، تخم کتان چیا ، لوبیا ، جو ، پسیلیم ، پرتقال ، زغال اخته و جوانه بروسل
- برشهای نازک گوشت و بخشهای کوچکتر و همچنین شیر و ماست کم چرب یا بدون چربی را انتخاب کنید.
متخصصان پزشکی ، پنیر بدون چربی را توصیه نمیکنند ، زیرا این پنیر بسیار فرآوری شده است و نمیتوان آن را یک غذای کامل نامید.