بیماری قلبی می‌تواند مادرزادی باشد، به تدریج و ظرف سالیان متمادی ایجاد شود یا ناگهان و به صورت غیرمنتظره رخ دهد. روش‌های درمانی مختلفی برای اکثر بیماریهای قلبی وجود دارد. درمان ناراحتی‌های قلبی را به طور کلی می‌توان به درمان دارویی، دستگاه‌ها و عمل‌های جراحی و تغییر سبک زندگی تقسیم‌بندی کرد. غالباً ترکیبی از روش‌های درمانی مختلف به کار برده میشود.
دکتر لیلا عسگر پور متخصص قلب و عروق آماده ارائه خدمات در زمینه تشخیص و درمان بیماریهای قلبی و عروقی به ساکنین محترم شهرستان کمال شهر می‌باشد.
انواع بیماریهای قلبی عروقی
ایست قلبی
اختلال ناگهانی در پمپاژ خون توسط قلب و عدم خونرسانی را ایست قلبی میگویند. احتمال این بیماری بیشتر با افزایش سن افزایش مییابد اما گاهاً بدلیل مشکلات روحی روانی افراد در سنین مختلف ممکن است به این عارضه دچار شوند. حمله قلبی با سوزش و درد قفسه سینه و خستگی ضعف و یا تپش شدید قلب همراه است.
آریتمی
آریتمی به معنی تپش نا منظم قلب است. این عارضه ممکن است بی خطر و یا جدی باشد. در صورتی که بی نظمی تپش قلب منجر به اختلال در عمل خونرسانی شود باید مورد درمان قرار بگیرد.
نارسایی قلبی
نارسایی قلبی زمانی رخ میدهد که قلب بیمار، خون را کمتر از اندازه لازم به بدن پمپاژ میکند و درنتیجه مقداری از خونی که به قلب باز میگردد در قلب باقی میماند و با گذشت زمان منجر به بزرگ شدن اندازه آن میشود. بروز نارسایی قلبی ممکن است ناشی از حمله قلبی باشد.
بیماریهای قلبی مادرزادی
بیماری قلبی مادرزادی خود انواع مختلفی دارند که به صورت ژنتیکی به از مادر به جنین منتقل میشوند. این بیماری ها ممکن است شامل مشکلات دریچه قلب، سوراخ بودن قلب و دیگر عارضه‌های قلبی باشند و ممکن است در بدو تولد تشخیص داده شده و یا با افزایش سن کودک خود را نشان دهند.
بیماریهای دریچه ای قلب
قلب دارای 4 دریچه است که اختلال در عملکرد هر کدام از این دریچه‌ها منجر به بروز عوارض جدی برای بیمار میشود. دریچه‌ها ممکن است شل باشند و یا کاملا بسته باشند و خون را به قلب باز بازگردانند. در هر مورد عملکرد خونرسانی توسط قلب مختل میشود.
تشخیص بیماریهای قلبی
انواع روش‌ها برای تشخیص بیماریهای قلبی وجود دارد که بر اسا علائم بیماری توسط پزشک متخصص قلب تجویز میشوند. تست‌های قلبی سرپایی بوده و نیاز به بیهوشی ندارند و معمولا بدون درد هستند.
آنژیوگرافی عروق کرونری
متخصص قلب و عروق، برای مشاهده داخل شریان‌های قلب، از ماده حاجب و تصاویر رادیوگرافی در آنژیوگرافی استفاده میکند. آنژیوگرافی نشان میدهد که پلاک در کدام نقطه از شریان‌ها باعث انسداد شده و شدت گرفتگی چقدر است. این روش بعد از درد قفسه سینه، ایست قلبی یا در صورت غیرعادی بودن نتایج آزمایش‌های قلبی مانند نوار قلب یا تست استرس برای تشخیص بیماریهای قلبی انجام میشود.
جراح قلب و عروق ابتدا کاتترازیسیون قلب را برای تزریق ماده حاجب در شریان‌های کرونری انجام میدهد. سپس، در حین حرکت ماده حاجب در شریان‌های قلب، عکس رادیوگرافی به روش خاصی گرفته میشود. وجود ماده حاجب رنگی در عروق امکان بررسی جریان خون در قلب و عروق را به پزشک میدهد.
تست اکوی قلب
در این تست با استفاده از پروب و ژل، پزشک عملکرد قلب را بررسی میکند. دستگاه اکوی قلب امواج صوتی و تپش قلب را به تصاویر تبدیل کرده و وجود انواع بیماریهای قلبی با بررسی تصاویر توسط متخصص قلب تشخیص داده میشود.
تست نوار قلب
نوار قلب، عملکرد الکتریکی قلب را به نمودار خطی تبدیل کرده و بررسی این نمودار پزشک را در تشخیص انواع بیماریهای قلبی از جمله نظم ریتم قلب یاری میکند. این تست بدون بیهوشی و درد است.
تست ورزش
در تست ورزش عملکرد قلب حین فعالیت زیاد و حین استراحت بررسی میشود به این صورت که نوار قلب بیمار حین حرکت روی تردمیل یا دوچرخه ثابت گرفته میشود و طبق نتایج بدست آمده پزشک وجود بیماری را تشخیص داده و درمان متناسب را در نظر میگیرد.
سی تی اسکن قلب
سی تی اسکن قلب یک روش تصویربرداری بدون درد است که در آن از رادیوگرافی برای گرفتن عکس‌هایی دقیق از قلب و عروق استفاده میشود. رایانه این تصاویر را با هم تلفیق میکند تا مدلی سه بعدی از کل قلب به دست بیاید. پزشکان با توجه به سی تی اسکن قلب می‌توانند عارضه‌های زیر را تشخیص بدهند یا ارزیابی کنند:
- بیماری عروق کرونری
- رسوب کلسیم در شریان‌های کلسیم
- مشکلات آئورت
- مشکلات مربوط به دریچه‌ها و عملکرد قلب
- بیماریهای پریکارد قلب
ماده حاجب رنگی قبل از شروع سی تی اسکن تزریق میشود. این ماده باعث میشود که قلب و عروق آن با وضوح بیشتری در تصاویر دیده شود. اسکنر سی تی اسکن دستگاهی بزرگ و تونل مانند است. بیمار روی تخت دراز می‌کشد و تخت وارد اسکنر میشود، سپس اسکنر تصاویر را در مدت 15 دقیقه ثبت میکند.
MRI قلب
MRI قلب یک روش تصویربرداری بدون درد است که در آن از امواج رادیویی، آهنرباها و رایانه برای به دست آوردن تصاویری دقیق از قلب استفاده میشود. متخصص قلب و عروق برای تشخیص بیماریهای قلبی و شدت آنها دستور انجام MRI میدهد. همچنین MRI قلب برای تعیین بهترین روش درمان مشکلاتی از قبیل موارد زیر سودمند است:
- بیماری عروق کرونری
- مشکلات دریچه قلب
- پریکاردیت
- تومور قلب
- آسیب ناشی از حمله قلبی
MRI یک دستگاه بزرگ تونل مانند است. بیمار روی تخت دراز می‌کشد و تخت وارد دستگاه MRI میشود. دستگاه صداهای بلندی را حین عکس گرفتن از قلب تولید میکند. MRI قلب معمولاً 30 ـ 90 دقیقه طول می‌کشد. ماده حاجب گاهی اوقات قبل از MRI تزریق میشود تا قلب و عروق با وضوح بیشتری در تصاویر دیده شود.
درمان بیماریهای قلبی
دارودرمانی
داروهای بسیاری برای درمان بیماریهای قلبی و پیشگیری از آنها تجویز میشود که پرکاربردترین آنها عبارتند از:
- داروهای فشار خون: این داروها با پایین آوردن فشار خون از بروز ناراحتی‌های قلبی، بیماریهای کلیوی و سکته مغزی جلوگیری می‌کنند.
- داروهای پایین آورنده کلسترول خطر ابتلا به تصلب شرایین (آترواسکلروز) را کاهش می‌دهند یا از ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی جلوگیری می‌کنند.
- داروهای از بین برنده لخته خون برای از بین بردن لخته‌هایی تجویز میشوند که سرخرگ‌ها یا سیاهرگ‌ها را مسدود کرده‌اند.
- داروهایی که جریان خون را در قلب یا اندام‌های دیگر بهبود می‌دهند.
- داروهایی که ضربان و قدرت انقباض‌های قلب را بهبود می‌دهند.
- داروهایی که به کلیه‌ها کمک می‌کنند تا مایعات اضافی انباشته شده در بدن را دفع کنند.
- داروهای ضدپلاک یا ضدانعقاد مانع از تشکیل شدن لختۀ خون میشوند.
هر نوع سوال یا نگرانی درباره داروهای قلبی را با دکتر داروساز یا دکتر قلب معالجتان در میان بگذارید. مصرف داروهای تجویزی را خودسرانه و بدون دستور پزشک قطع نکنید. از یاد نبرید که داروهایتان را به موقع و طبق دستور پزشک مصرف کنید تا نتیجه رضایتبخشی از درمان بگیرید.
دستگاه‌ها یا جراحی
انجام عمل جراحی یا جایگذاری دستگاه‌های خاص گاهی اوقات برای درمان بیماریهای قلبی ضرورت مییابد. از جمله متداول‌ترین جراحی‌های قلبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری: جراح قلب بالون کوچکی را وارد شریان میکند و آن را باد میکند تا شریان گرفته یا مسدود شده باز شود. گاهی اوقات لوله کوچکی به نام استنت نیز در شریان کار گذاشته میشود تا از تنگ شدن مجدد شریان جلوگیری کند.
- بای پس عروق کرونری: جراح قلب و عروق رگی را از پا یا بازو میگیرد تا مسیر جدیدی را برای جریان خون و کنار گذاشتن شریان مسدود شده ایجاد کند. در عمل بای پس سه‌گانه از سه رگ جدید برای کنار گذاشتن سه شریان تنگ استفاده میشود.
- جراحی دریچه قلب: اگر یکی از دریچه‌های قلب صدمه دیده باشد یا به خوبی کار نکند، می‌توان آن را ترمیم یا تعویض کرد. در بعضی موارد حتی می‌توان دریچۀ جدید را بدون انجام دادن جراحی جایگذاری کرد.
- باتری قلب (پیس میکر): گونه‌های خاصی از اختلال‌های ضربان قلب را می‌توان با جایگذاری دستگاه الکتریکی کوچکی که تپش قلب را منظم میکند، درمان کرد. باتری قلب دستگاهی به اندازۀ قوطی کبریت است که تحت بی‌حسی موضعی در بدن قرار داده میشود.
تغییرات سبک زندگی
اگر بیش از 65 سالگی رخ دهد، بیش از 80 درصد موارد بیماریهای قلبی قابل پیشگیری هستند اگر زندگی سالم را رعایت کنید. زندگی سالم حتی می‌تواند در درمان بسیاری از عارضه‌های قلبی مانند نارسایی قلب، تصلب شرایین و بیماری عروق کرونری کمک کند.
