مراقبتهای بعد از آنژیوگرافی قلب: دارو، آب فراوان و فعالیتهای روزانه

آنژیوگرافی قلب 

در طی آنژیوگرافی قلب، یک لوله باریک و دراز به نام کاتتر (سوند) از طریق یک غلاف پلاستیکی وارد می‌شود (یک لوله توخالی و کوتاه که درون رگ خونی در پا یا بازوی شما وارد می‌شود). کاتتر از طریق رگ خونی به کمک دستگاه مخصوص اشعه ایکس توسط عروق کرونر هدایت می‌شود.

مواد کنتراست (ماده‌ی حاجب) از طریق سوند تزریق شده که با حرکت کردن ماده کنتراست در داخل فضای قلب، دریچه‌ها و رگ‌های اصلی، فیلم‌های رادیوگرافی (با اشعه ایکس) ایجاد می‌شوند. به این بخش از عمل، آنژیوگرام عروق کرونری (یا آنژیوگرافی عروق کرونری) گفته می‌شود.

بیماری عروق کرونر شامل باریک شدن  یا انسداد شریان‌های کرونری (قلبی) است. پس از یک عمل مداخله‌ای، شریان کرونری باز شده و جریان خون به قلب افزایش می‌یابد.

از عکس‌های دیجیتالی ماده کنتراست برای شناسایی محل باریک شدن یا انسداد در شریان کرونر استفاده می‌شود.

ممکن است در بعضی موارد از روش‌های تصویربرداری دیگری به نام سونوگرافی داخل عروقی (IVUS) و کسر ذخیره جریانی (Fractional Flow Reserve; FFR )، به همراه سوند قلبی انجام شود تا تصاویر دقیقی از دیواره رگ‌های خونی به دست آید. هر دوی این روش‌های تصویربرداری در حال حاضر فقط در بیمارستان‌های تخصصی و مراکز تحقیقاتی موجود است.

در عکس‌برداری IVUS، یک پروب صوت بسیار ظریف (مبدل) در نوک سوند یا کاتتر قلبی قرار دارد. کاتتر از طریق شریان‌های کرونری گذرانده می‌شود و با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، تصاویر دقیقی از دیواره‌های داخلی شریان‌ها تولید می‌کند. IVUS تصویری دقیقی از محل و میزان پلاک در دیواره رگ ایجاد می‌کند.

در عکس‌برداری FFR، یک سیم مخصوص از طریق شریان گذرانده شده و یک داروی گشاد کننده عروق به داخل آن فرستاده می‌شود. این آزمایش به صورت عملی یک تست استرس با کیفیت بسیار بالا را برای یک بخش کوتاهی از شریان انجام می‌دهد.

روش مداخله‌ای چیست؟ 

---

 یک روش مداخله‌ای (که آنژیوپلاستی نیز نامیده می‌شود) یک روش درمانی غیر جراحی است که برای باز شدن شریان‌های کرونری باریک برای بهبود جریان خون به قلب انجام می‌شود. یک روش مداخله‌ای می‌تواند در طی یک آنژیوگرافی تشخیصی قلب انجام شود که در طی آن یک انسداد مشخص می‌گردد، یا ممکن است بعد از آنکه وجود بیماری عروق کرونری از طریق ارسال کاتتر تایید شود.

روش‌های مداخله‌ای شامل آنژیوپلاستی با بالون، قرار دادن استنت، rotablation یا cutting balloon است.

آیا در طول عمل بیدار خواهم بود؟

---

 بله. به شما آرامش بخش داده می‌شود، اما در کل عمل بیدار و بهوش خواهید بود. پزشک از بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن محل قرار دادن سوند استفاده می‌کند.

آنژیوگرافی قلبی یک عمل جراحی محسوب نمی‌شود زیرا هیچ برش بزرگی برای باز کردن قفسه سینه وجود ندارد و زمان بهبودی بسیار کوتاه‌تر از زمان عمل جراحی است. در بعضی موارد بسته به نتایج عمل ممکن است عمل جراحی بعد از آن توصیه شود.

آنژیوگرافی قلبی در کجا انجام می‌شود و چه کسی آن را انجام می‌دهد؟

---

 آنژیوگرافی قلبی در بیمارستان تخصصی قلب انجام می‌شود. این عمل توسط پزشک جراح قلب و عروقی و یک تیم همراه آن، پرستاران و تکنسین‌های قلب و عروق انجام می‌شود.

این عمل چه قدر طول می‌کشد؟ 

---

 عمل کاتتریزاسیون یا آنژیوگرافی قلبی به طور کلی 30 دقیقه طول می‌کشد، اما زمان آماده‌سازی و ریکاوری بعد از آن چندین ساعت به زمان عمل شما (پنج تا نه ساعت یا بیشتر) اضافه می‌کند. لطفاً برای انجام این عمل، تمام روز را برنامه‌ریزی کنید.

خطرات احتمالی 

---

 متخصص قلب و عروق شما در مورد برخی خطرات و مزایای احتمالی این روش با شما صحبت خواهد کرد. برخی از خطرات احتمالی آنژیوگرام قلبی شامل موارد زیر است:

• واکنش آلرژیک به دارو یا ماده حاجب به کار رفته در طول عمل

• ضربان قلب نامنظم

• عفونت

• خونریزی در محل وارد شدن کاتتر

• درد مداوم در قفسه سینه یا آنژین

• واکنشهای خفیف تا متوسط ​​پوست (مانند یک آفتاب سوختگی) به خاطر قرار گرفتن در معرض اشعه X

• نارسایی کلیه

• حمله قلبی، لخته شدن خون، سکته مغزی یا مرگ

• بسته شدن حاد عروق کرونری

• نیاز اورژانسی به جراحی بای پس پیوند عروق کرونر (CABG)

خطرات احتمالی دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد. هنگامی که با پزشک خود ملاقات کردید، سؤالاتتان را مطرح کنید تا مطمئن شوید که چرا این روش توصیه می‌شود و همه خطرات احتمالی آن چیست.

آماده سازی قبل از عمل 

---

 قبل از انجام این عمل باید نکات زیر را در نظر بگیرید:

آلرژی 

لطفاً در مورد همه آلرژی‌های خود با پزشکتان و خصوصاً موارد ذکر شده در زیر صحبت کنید.

• حساسیت به ماده رنگ IVP / کنتراست، آلرژی به ید

• آلرژی به مواد لاتکسی / لاستیکی

داروها 

در مورد داروهای مصرفی خود با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است پزشک از شما بخواهد تا چند رو قبل از عمل یا روز عمل، آن‌ها را قطع کنید و یا دوزهای مصرفی‌تان را تغییر دهید، بخصوص برای مواردی که در زیر ذکر شده است.

• داروهای ضد انعقاد خون

• آسپرین

• داروهای دیابت

آزمایش خون، EKG، رادیوگرافی از قفسه سینه 

از پزشک خود بخواهید که آیا تمام تست‌های مورد نیاز قبل از عمل انجام شده یا قرار است قبل از عمل آنژیوگرافی قلبی‌تان انجام شود.

چه چیزی با خود بیاورید 

• توصیه می‌شود قبل از انجام عمل، یکی از اعضای خانواده را همراه خود بیاورید تا قبل از عمل همراهتان باشد.

• لطفاً وقتی منتظر این عمل هستید، یک لباس آزاد و راحت با خود بیاورید تا بپوشید.

• توصیه می‌شود که لباس راحتی و آزاد داشته باشید.

• ممکن است بعد از انجام عمل در بیمارستان بستری شوید، بنابراین وسایل توالت و سایر وسایل موردعلاقه خود را که برای شما راحت‌تر هستند همراه خود بیاورید. همراه شما می‌توانند در صورت نیاز شما به این موارد آن‌ها را از ماشین شما بیاورد. لطفاً تمام اشیاء با ارزش خود را در خانه یا نزد یکی از اعضای خانواده خود بگذارید.

• یک فرد بالغ و مسئول باید پس از انجام عمل، شما را به خانه ببرد. تا کسی نباشد که شما را تا خانه همراهی کند، شما مرخص نخواهید شد.

دستورالعمل‌هایی برای هنگام رفتن به خانه بعد از آنژیوگرافی قلبی 

---

 مراقبت از محل ورود کاتتر 

ممکن است عمل جراحی در شریان فمورال واقع در ناحیه کشاله ران (در ناحیه بالای ران) یا در شریان رادیال واقع در بازو انجام شود. وقتی به خانه می‌روید، یک باند (پانسمان) روی محل درج سوند (که به آن محل زخم نیز گفته می‌شود) خواهد بود.

• صبح روز بعد از عمل، می‌توانید پانسمان را باز کنید. ساده‌ترین روش برای انجام این کار هنگام دوش گرفتن است، نوار و پانسمان را مرطوب کنید و سپس آن را جدا کنید.

• بعد از برداشتن باند، ناحیه را با یک باند یا چسب کوچک بپوشانید. طبیعی است که محل قرارگیری سوند برای چند روز سیاه و آبی رنگ باشد. این محل همچنین ممکن است کمی متورم و صورتی رنگ باشد و ممکن است یک برآمدگی کوچک (حدود اندازه یک چهارک) در سایت وجود داشته باشد.

• حداقل روزانه یکبار محل قرارگیری سوند را با آب و صابون بشویید. آب صابون را روی دست یا لیف بگذارید و محل عمل را به آرامی بشویید. مراقب باشید زیاد مالش ندهید.

• در زمان‌هایی به غیر از دوش گرفتن، محل را تمیز و خشک نگه دارید.

• از کرم، لوسیون یا پماد بر روی محل زخم استفاده نکنید.

• لباس های گشاد و لباس زیر گشاد بپوشید.

• برای یک هفته بعد از این عمل از حمام کردن طولانی یا نشستن در وان، جکوزی، شنا کردن در استخر یا دریا و دریاچه اجتناب کنید.

دستورالعمل‌هایی برای فعالیت 

پزشک می‌تواند به شما بگوید که زمانی که می‌توانید فعالیت‌هایتان را از سر بگیرید. به طور کلی، پس از بازگشت به خانه، باید دو روز اول کارهایتان را کنار بگذارید. احتمالاً روز بعد از عمل احساس خستگی و ضعف خواهید کرد. می‌توانید کمی در خانه قدم بزنید، اما در طول روز باید استراحت کنید.

در مورد سوند گذاری از راه ران 

• 3 تا 4 روز اول بعد از عمل، هنگام کار کردن روده، به خودتان فشار وارد نکنید تا از خونریزی از محل قرارگیری سوند جلوگیری شود.

• از بلند کردن اجسام سنگین (بیش از 5 کیلو) و هل دادن یا کشیدن اجسام سنگین برای 5 تا 7 روز اول بعد از عمل خودداری کنید.

• به مدت 5 روز بعد از عمل در فعالیت های شدید شرکت نکنید. این فعالیت‌ها بیشتر شامل تمرینات ورزشی – مانند دویدن، گلف، تنیس بازی و بولینگ می‌شود.

• در صورت لزوم می‌توانید از پله‌ها بالا بروید، اما بالا و پایین رفتن از پله‌ها باید کندتر از حد معمول باشد.

• فعالیت خود را به تدریج افزایش دهید تا در طی یک هفته بعد از عمل به سطح فعالیت عادی خود برسید.

در مورد سوند گذاری از راه بازو 

• برای 2 روز بعد از عمل در فعالیت‌های شدید شرکت نکنید. این شامل بیشتر ورزش‌ها مانند دویدن، گلف، تنیس بازی و بولینگ است.

• به‌تدریج فعالیت خود را افزایش دهید تا در طی دو روز بعد از عمل به سطح فعالیت عادی خود برسید.

در صورت بی‌خطر بودن از پزشک خود در مورد موارد زیر بپرسید:

• بازگشت به کار.

• از سر گیری فعالیت جنسی.

• رانندگی کردن. بیشتر افراد پس از رفتن به خانه می‌توانند 24 ساعت بعد رانندگی را از سر بگیرند.

داروها 

• لطفاً قبل از مراجعه به خانه داروهای خود را با پزشک خود مرور کنید. از پزشک خود بپرسید که آیا قبل از عمل باید داروهای مصرفی خود را ادامه دهید یا خیر.

• اگر مبتلا به دیابت هستید، پزشک ممکن است داروهای دیابت شما را برای یک یا دو روز بعد از عمل تغییر دهد. لطفاً حتماً دستورالعمل خاصی راجع به مصرف داروی دیابت تان برای بعد از عمل بپرسید.

• بسته به نتایج عمل، پزشک ممکن است داروهای جدید تجویز کند. لطفاً مطمئن شوید که پس از انجام مراحل درمانی چه داروهایی و هر چند وقت یک‌بار آن‌ها را مصرف می‌کنید.

دستورالعمل مصرف مایعات 

حتماً هشت تا ده لیوان مایعات شفاف بنوشید (آب ترجیح داده می‌شود) تا مواد کنتراست از بدن شما خارج شود.

اهمیت یک سبک زندگی سالم برای سلامت قلب 

برای شما اهمیت دارد که به یک سبک زندگی سالم برای حفظ سلامت قلب پایبند باشید. تیم پزشکی شما می‌تواند به شما در دستیابی به اهدافتان کمک کند، اما این وظیفه شماست که داروها را طبق دستورالعمل مصرف کنید، رژیم غذایی‌تان را تغییر دهید، سیگار را ترک کنید، به طور منظم ورزش کنید، مراجعات پیگیری خود را انجام دهید و عضو فعال تیم درمانی باشید.