نارسایی احتقانی قلب (اختلال در پمپاژ و گردش خون): تشخیص و درمان

چرا من نارسایی احتقانی قلب دارم؟ 

---

هر چیزی که توانایی قلب در پمپاژ خون را کاهش دهد، می‌تواند باعث نارسایی احتقانی قلب شود. اصطلاح “کاردیومیوپاتی” اغلب در این موارد استفاده می‌شود. “کاردیو” به معنای قلب، “میو” به معنی عضله و “پاتی” به معنی بیماری است. بنابراین کاردیومیوپاتی به معنای “بیماری عضله قلب” است.

بیماری عروق کرونر و حمله قلبی 

به این بیماری کاردیومیوپاتی ایسکمیک گفته می‌شود و شایع‌ترین علت نارسایی احتقانی قلب است. هنگامی که یک شریان کرونر به طور کامل توسط پلاک کلسترول / کلسیم یا لخته خون مسدود شود، خونرسانی به عضله قلب قطع می‌شود و ممکن است عضله قلب ضعیف شده یا به طور دائمی جای زخم ایجاد کند و باعث نارسایی احتقانی قلب شود.

اختلالات دریچه قلب 

کار دریچه‌های قلب باز شدن با هر ضربان قلب است که اجازه می‌دهد خون به جلو جریان یابد و سپس بسته شود تا خون به عقب برنگردد. اگر دریچه قلب به خوبی باز نشود (تنگی) یا خون به عقب نشت کند (نارسایی)، در این صورت توانایی کلی قلب در پمپاژ خون به جلو کاهش می‌یابد و نارسایی احتقانی قلب رخ می‌دهد.

ویروس‌ها 

“کاردیومیوپاتی ویروسی” ممکن است به وسیله ویروس‌های مختلف ایجاد شود، از جمله ویروس‌هایی که سرماخوردگی، آنفولانزا و مونو را ایجاد می‌کنند. این ویروس‌ها قادرند به سلول‌های عضله قلب در افراد مستعد حمله کنند و باعث ضعف مستقیم قلب شوند. بیشتر افراد مبتلا به این ویروس‌ها هیچ آسیبی به قلب خود نمی‌بینند، با این حال برخی از افراد نسبت به این ویروس‌ها حساس‌تر هستند.

الکل

مصرف الکل می‌تواند به سلول‌های عضلانی قلب آسیب برساند و باعث ضعیف شدن قلب شود.

ژنتیک 

جهش‌های ژنتیکی شناخته شده بسیاری وجود دارد که منجر به ضعف قلب و نارسایی احتقانی قلب می‌شود. اگر نارسایی احتقانی قلب در سنین نسبتاً جوانی در بسیاری از اعضای خانواده شما با وجود هیچ دلیل دیگری (مانند حمله قلبی) رخ دهد، ممکن است یک نارسایی قلبی ژنتیکی در خانواده شما وجود داشته باشد.

آریتمی

اگر ضربان قلب خیلی سریع یا خیلی کند باشد، قلب قادر به پمپاژ خون به طور موثر نیست و نارسایی احتقانی قلب ایجاد می‌شود.

استرس بر قلب

وقتی قلب مجبور باشد به طور مداوم سخت و سریع بتپد، در نهایت قدرت پمپاژ آن کاهش می‌یابد. پرکاری تیروئید یا کمبود شدید خون (کاهش تعداد سلول‌های خون) می‌تواند منجر به این اتفاق شود. به طور کلی، این یک مشکل شایع نیست. یک اختلال نادر به نام “کاردیومیوپاتی ناشی از استرس” وجود دارد که در آن یک استرس ناگهانی مانند ناراحتی شدید عاطفی، می‌تواند قلب را به طور موقت ضعیف کند. این مشکل بیشتر به عنوان “سندرم قلب شکسته” شناخته می‌شود.

ایدیوپاتیک

این مورد به زبان ساده به معنای “نمی‌دانیم چرا” است. بنابراین، “کاردیومیوپاتی ایدیوپاتیک” زمانی است که نارسایی احتقانی قلب بدون هیچ دلیل مشخصی رخ دهد.

نارسایی قلب دیاستولیک 

وقتی قلب قوی باشد اما نتواند به خوبی ریلکس شود، خروجی کلی قلب کاهش می‌یابد و نارسایی احتقانی قلب اتفاق می‌افتد. این عارضه بیشتر با فشار خون بالا یا پیری قلب در طولانی مدت دیده می‌شود، اما می‌تواند با سایر اختلالات نادر به نام “کاردیومیوپاتی‌های محدود کننده” نیز رخ دهد.

علائم نارسایی احتقانی قلب چیست؟

---

علائم نارسایی احتقانی قلب می‌تواند بسیار خفیف یا کاملاً شدید و تهدید کننده زندگی باشد. این علائم عبارتند از:

• تنگی نفس: بدن در حین فعالیت بدنی به جریان خون بیشتری نیاز دارد. اما وقتی نارسایی احتقانی قلب وجود داشته باشد، قلب به راحتی قادر به دریافت خون کافی برای گردش خون نیست. فشار در قلب افزایش یافته و مایعات را به داخل ریه‌ها برمی‌گرداند و باعث تنگی نفس می‌شود. همچنین، تنگی نفس زمانی که فرد به صورت صاف دراز می‌کشد، رخ می‌دهد. هنگام نشستن به حالت ایستاده، نیروی جاذبه مایعات را به سمت شکم و پاها پایین می‌آورد، اما در حالت خوابیده صاف، مایعات به راحتی ریه‌ها را پر می‌کند. افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب می‌توانند هنگام خواب بالش‌های بیشتری را زیر سر خود بگذارند و به حالت ایستاده‌تری بخوابند. در این صورت راحتی بیشتری را تجربه خواهند کرد.
• تورم در پاها: به این حالت “ادم” می‌گویند. وقتی قلب به اندازه کافی خون برای تولید ادرار به کلیه‌ها پمپاژ نمی‌کند، مایعات در بدن حفظ می‌شوند. نیروی جاذبه مایع اضافی بدن را به سمت پایین پاها می‌کشد، زیرا بیشتر افراد در طول روی پاهای خود را به سمت زمین قرار می‌دهند.
• خستگی: وقتی قلب به اندازه کافی پمپاژ نمی‌کند، فرد به راحتی احساس خستگی می‌کند.
• علائم دیگر: در موارد خاص، سرفه می‌تواند در اثر وجود مایعات در ریه‌ها ایجاد شود. اشتها ممکن است ضعیف شود، درد در کبد (قسمت فوقانی شکم راست) وجود داشته باشد و علائم ضربان قلب نامنظم مانند سرگیجه و بیهوش شدن ایجاد شود.

نارسایی احتقانی قلب چگونه تشخیص داده می‌شود؟ 

---

تشخیص نارسایی قلب احتقانی با استفاده از ترکیبی از تاریخچه پزشکی شما، معاینه فیزیکی و برخی آزمایشات ساده امکان پذیر است. پزشک سوالات متعددی از شما می‌پرسد و با دقت به قلب و ریه‌های شما گوش می‌دهد تا در تشخیص نارسایی قلب احتقانی و همچنین تعیین علت مشکل شما کمک کند. آزمایشاتی که معمولاً در بیماران مبتلا به نارسایی قلب احتقانی برای این منظور انجام می‌شود، عبارتند از:

• اشعه ایکس قفسه سینه: با اشعه ایکس ساده قفسه سینه می‌توان مایعات را در ریه‌ها یا بزرگ شدن قلب را مشاهده کرد.
• اکوکاردیوگرام: این بهترین و کاملترین آزمایش برای بررسی قلب از جمله قدرت قلب، دریچه‌های قلب و فشارهای داخل قلب است. این یک آزمایش بدون درد است و نیازی به قرار گرفتن در معرض اشعه ندارد. یک تکنسین قلب شما را با سونوگرافی معاینه می‌کند و کل آزمایش حدود 30 دقیقه طول می‌کشد.
• تست استرس: تست استرس به تشخیص انسداد شریان کرونر به عنوان دلیل نارسایی احتقانی قلب کمک می‌کند. بعضی اوقات از ورزش تردمیل و گاهی از داروها برای وارد کردن استرس به قلب و دیدن اینکه آیا عضله قلب جریان خون کافی دارد یا خیر، استفاده می‌شود. اگر مشخص شود که منطقه‌ای از عضله قلب جریان خون کافی دریافت نمی‌کند، ممکن است انسداد شریان کرونر وجود داشته باشد.

از چه داروهایی برای درمان نارسایی احتقانی قلب استفاده می‌شود؟ 

---

داروهای مختلفی وجود دارد که بسته به علت و شرایط خاص برای نارسایی احتقانی قلب استفاده می‌شود. در زیر داروهایی که به طور معمول برای این مشکل استفاده می‌شود، شرح داده شده است:

مسدود کننده‌های بتا (به عنوان مثال متوپرولول و کارودیلول) 

 این داروها آدرنالین را مسدود می‌کنند. هنگامی که قلب خون کافی پمپاژ نمی‌کند، پاسخ طبیعی بدن افزایش سطح آدرنالین در سیستم است تا پمپاژ قلب را سخت و سریع کند. هنگامی که یک بیماری قلبی واقعی وجود دارد (مانند حمله قلبی)، این آدرنالین در واقع اثرات منفی دارد و می‌تواند قلب را بیش از حد تحت فشار قرار دهد و حتی آن را ضعیف کند. بنابراین، بتا بلاکرها برای مسدود کردن آدرنالین، از بین بردن استرس قلب و بهبود وضعیت قلب استفاده می‌شوند. این دارو در ابتدا معمولاً با دوز کم شروع می‌شود و سپس تا رسیدن به حداکثر سود به آرامی افزایش می‌یابد.

بازدارنده‌های ACE یا ARB (به عنوان مثال لیزینوپریل و لوزارتان)

این داروها برخی هورمون‌های کلیوی را مسدود می‌کنند. وقتی کلیه‌ها تشخیص می‌دهند قلب به اندازه کافی پمپاژ نمی‌کند، برخی از هورمون‌ها را بیش از حد تولید می‌کنند که باعث استرس بیشتر قلب شده و باعث می‌شوند مایعات در بدن حفظ شود. این اتفاق اثرات منفی زیادی دارد و بنابراین از مهار کننده‌های ACE و ARB برای جلوگیری از پاسخ این هورمون کلیه استفاده می‌شود تا قلب بار دیگر فرصت بهبودی پیدا کند. این داروها نیز با دوز کم شروع می‌شوند و سپس تا رسیدن به حداکثر منفعت خود افزایش می‌یابند.

دیورتیک ها (به عنوان مثال فوروزماید یا لاسیکس)

 این داروها که به نام “قرص‌های آب” نیز شناخته می‌شوند، کلیه‌ها را مجبور به ساختن ادرار می‌کنند تا به شما این امکان را بدهد که مایعات اضافی را از بدن خارج کنید.

دیگوکسین 

 این یک داروی قدیمی است که اولین بار در گل انگشتانه یافت شد. دیگوکسین افزایش قدرت انقباض قلب باعث تسکین علائم نارسایی احتقانی قلب می‌شود.

چرا نارسایی احتقانی قلب گاهی بدتر می‌شود؟ 

---

درک اینکه چرا گاهی نارسایی احتقانی قلب ممکن است بدتر شود برای جلوگیری از “تشدید” نارسایی قلبی بسیار مهم است. نارسایی احتقانی قلب دلیل اصلی بستری شدن بیماران در بیمارستان است. در زیر دلایلی وجود دارد که نارسایی احتقانی قلب می‌تواند به طور موقت یا دائم بدتر شود:

نوشیدن بیش از حد مایعات 

هر آنچه می‌نوشید از جمله آب، آبمیوه، یا هر نوع مایعات دیگری توسط روده‌ها جذب جریان خون می‌شود. جریان خون به قلبی که باید آن را پمپاژ کند راه می‌یابد. وقتی قلب به سادگی قادر به پمپاژ کافی خون نباشد، فشار در قلب افزایش می‌یابد و مایعات در سیستم “متراکم” شده و باعث تشدید نارسایی احتقانی قلب می‌شود.

افرادی که نارسایی احتقانی قلب دارند فقط باید در صورت تشنگی آب بنوشند و مصرف مایعات را به طور کلی به حدود 2 لیتر در روز (یک و نیم گالن) محدود کنند. مراقبت روزانه از وزن خود برای کنترل میزان تجمع مایعات بسیار مهم است. مصرف داروهای ادرار آور طبق دستور پزشک هنگام افزایش وزن می‌تواند به بهبود علائم کمک کرده و از مراجعه به بیمارستان جلوگیری کند.

خوردن نمک زیاد 

وقتی مقدار زیادی نمک (سدیم) می‌خورید، آب در سیستم شما حفظ می‌شود. همچنین، خوردن نمک زیاد باعث تشنگی می‌شود، بنابراین باعث می‌شود مایعات بیشتری بنوشید.

عدم مصرف داروهایتان 

هنگامی که افراد از داروهای ادرار آور (قرص‌های آب) استفاده می‌کنند، افزایش ادرار می‌تواند آزار دهنده باشد. این امر باعث می‌شود که برخی افراد عمدا داروهای خود را مصرف نکنند. سرانجام، ممکن است مایعات در سیستم تجمع یابد و نارسایی احتقانی قلب را بدتر کند. حتما داروهای خود را طبق دستور پزشک مصرف کنید. اگر در مورد عوارض جانبی یا سایر موارد نگرانی دارید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

آریتمی 

اگر به دلیل مشکلات الکتریکی قلب، ضربان قلب خیلی سریع یا خیلی کند شروع شود، ممکن است خروجی کلی قلب کاهش یابد و باعث بدتر شدن نارسایی احتقانی قلب شود.

بدتر شدن نارسایی قلبی 

گاهی اوقات علت واقعی نارسایی قلبی (بیماری عروق کرونر یا دریچه قلب) بدون هیچ دلیل مشخصی تشدید می‌شود. اگر توضیحی در مورد وخیم‌تر شدن نارسایی احتقانی قلب وجود نداشته باشد، ممکن است نیاز به آزمایش بیشتری باشد تا مشخص شود چرا اوضاع تغییر کرده است.

بیماری 

هر بیماری که نیاز به پمپاژ بیشتر خون توسط قلب داشته باشد، می‌تواند باعث تشدید نارسایی قلبی شود. به عنوان مثال می‌توان به عفونت‌هایی مانند ذات‌الریه یا آنفولانزا، کم خونی (شمارش پایین خون به طور مکرر ناشی از خونریزی) یا تشدید COPD / آمفیزم اشاره کرد.

چه روش‌های درمانی دیگری برای درمان نارسایی احتقانی قلب وجود دارد؟ 

---

سایر روش‌های درمانی برای درمان نارسایی احتقانی قلب:

کنترل عوامل دیگر 

اطمینان از اینکه قلب می‌تواند به طور موثر پمپاژ کند به بهبود نارسایی احتقانی قلب کمک می‌کند. درمان فشار خون بالا و کنترل ضربان نامنظم قلب باعث پمپاژ بهتر قلب می‌شود. پیشگیری از استرس قلب از جمله حمله قلبی، عفونت یا کم خونی نیز مهم است.

ضربان‌سازها 

ضربان‌ساز یک جعبه کوچک است که با سیم متصل شده در زیر پوست در قسمت فوقانی قفسه سینه کاشته می‌شود و از طریق ورید وارد قلب می‌شود. برخی از بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب می‌توانند از قرار دادن نوع خاصی از ضربان‌ساز (دو بطنی) برای تقویت قلب بهره‌مند شوند. اگر داروها نتوانند علائم را بهتر کنند، این گزینه آخرین گزینه است.

دفیبریلاتور 

دفیبریلاتور جعبه کوچکی است که با سیم متصل شده در زیر پوست در قسمت فوقانی قفسه سینه کاشته می‌شود، شبیه به ضربان‌ساز قلب از طریق ورید وارد قلب می‌شود. دستگاه دفیبریلاتور ضربان قلب را از نزدیک مراقبت می‌کند و در صورت بروز آریتمی تهدید کننده زندگی به قلب شوک وارد می‌کند. به طور کلی، وقتی قدرت قلب (کسر تخلیه) با وجود داروها کمتر از 35٪ باقی بماند، دفیبریلاتور می‌تواند مفید باشد زیرا در این شرایط خطر آریتمی زیاد است. توجه به این نکته مهم است که دفیبریلاتورها قدرت قلب را افزایش نمی‌دهند و علائم را بهبود نمی‌بخشند. آن‌ها فقط در صورت بروز آریتمی، آن را درمان می‌کنند. این روش مشابه بیمه نامه است. بیمه اتومبیل سرعت شما را بهتر یا بهتر نمی‌کند، اما در صورت بروز حادثه، هزینه‌های شما را پوشش می‌دهد.

دستگاه کمک بطنی چپ 

این درمان پیشرفته برای نارسایی قلبی شدید تهدید کننده زندگی است و اساساً یک قلب مصنوعی است.

پیوند قلب 

آخرین درمان برای نارسایی احتقانی قلب، پیوند قلب است که به ندرت مورد نیاز است.