اگرچه ممکن است در مورد پرفشاری خون یا فشار خون بالا چیزی شنیده باشید، اما داشتن فشار خون پایین نیز می‌تواند خطرناک باشد. فشار خون پایین که کم فشاری خون نیز نامیده می‌شود، بیماری است که با افت فشار ناگهانی در سطح فشار خون مشخص می‌شود.
میزان مطلوب فشار خون باید در حدود ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه باشد. برخی از متخصصان فشار خون پایین را به عنوان سیستولیک کمتر از ۹۰ میلی متر جیوه یا دیاستولیک ۶۰ میلی متر جیوه تعریف می‌کنند. اگر هر یک از دو عدد زیر این مقدار باشد، فشار شما کمتر از حد نرمال است. فشار خون پایین تر از حد طبیعی نیز نشانه بسیار خطرناکی است. فشار خون پایین یا افت فشار خون ممکن است باعث جریان ناکافی خون در قلب، مغز و سایر اندام‌های حیاتی شود. افت ناگهانی فشار خون اغلب هنگامی رخ می‌دهد که فردی ناگهان از حالت خوابیده یا نشسته بلند می‌شود. به این حالت فشار خون پایین گفته می‌شود و ممکن است باعث سبکی سر و سرگیجه شود. برخی از روش‌های خانگی برای فشار خون پایین وجود دارد که می‌توانید برای مقابله با علائم کم فشاری خون استفاده کنید
دلایل فشار خون پایین
دلایل مختلفی و هر بیماری دیگری می‌تواند در ارتباط با فشار خون پایین وجود داشته باشد که به طور بالقوه می‌تواند باعث آن شود و قبل از شروع تغذیه، مکمل و تغییر سبک زندگی توسط پزشک بررسی و مد نظر قرار گیرد.
بنابراین ضروری است که ابتدا با پزشک خود در مورد دلایل احتمالی زمینه‌ای فشار خون پایین مانند مشکلات قلبی، اختلال در سیگنال‌های مغزی یا آسیب به سیستم عصبی مشورت کنید.
برخی از بیماری‌های قلبی که می‌توانند منجر به فشار خون پایین شوند شامل ضربان قلب بسیار کم (برادیکاردی)، مشکلات دریچه قلب، حمله قلبی و نارسایی قلبی است. این شرایط ممکن است باعث فشار خون پایین شود زیرا از گردش خون کافی بدن جلوگیری می‌کند.
سایر دلایل فشار خون پایین عبارتند از:
- کم آبی حاد یا مزمن
- از دست دادن خون و کم خونی
- گرما و رطوبت می‌تواند فشار خون پایین را بدتر کند
- حساسیت شدید
- عفونت‌های حاد و شدید
- استرس و خستگی زیاد
- برخی مشکلات از جمله خستگی غده فوق کلیه، سندرم خستگی مزمن، اختلال فعال سازی سلول‌های ماست (mast)، بیماری لایم، POTS، برخی از اختلالات خود ایمنی، عدم تحمل هیستامین ممکن است به عدم تنظیم فشار خون کمک کند.
- برخی از داروها مانند داروهای ادرار آور، داروهای قلبی، لوودوپا (برای بیماری پارکینسون) و برخی از داروهای ضد افسردگی
- وعده‌های غذایی سنگین به ویژه دارای کربوهیدرات‌های فراوری شده
از کجا بفهمم فشار خون پایین دارم؟
اگر مدتی است علائم زیر را احساس می‌کنید، با پزشک خود مشورت کنید و فشار خون خود را اندازه بگیرید:
- خستگی
- سبکی سر
- سرگیجه
- حالت تهوع
- پوست سرد و بی حرارت
- از دست دادن هوشیاری
- تاری دید
هنگامی که پزشک شما تأیید کرد که فشار خون شما پایین است، به توصیه او عمل کرده و در صورت لزوم دارو مصرف کنید. رژیم درمانی فشار خون پایین برای درمان فشار خون مهم است. همراه با آن، در اینجا راهنمایی ساده تری مطرح شده است. رژیم شما نقش مهمی در حفظ فشار خون شما دارد.
برای فشار پایین چی بخوریم؟
همانند فشار خون بالا، غذاهای زیادی نیز وجود دارند که می‌توانید فشار خون پایین را با آنها کنترل کنید. در اینجا برخی از موارد آورده شده است که اگر فشار خون تان پایین تر از حد نرمال است، باید در رژیم خود بگنجانید:
مرتبا وعده‌های غذایی کوچک را بخورید
خوردن چندین وعده غذایی کوچک، به جای یک یا دو وعده غذایی بزرگ، می‌تواند به تنظیم قند خون و فشار خون کمک کند. هدف این است که این وعده‌های غذایی سالم و کم کربوهیدرات باشند.
وقتی کربوهیدرات می‌خورید، از مصرف کربوهیدرات‌های فرآوری شده مانند ماکارونی و نان سفید خودداری کنید. در عوض سراغ کربوهیدرات‌های پیچیده بروید، مانند بلغور جو دوسر، ماکارونی سبوس دار، نان سبوس دار و جو.
کم فشاری خون بعد از غذا که به آن افت فشار خون بعد از غذا گفته می‌شود، در بزرگسالان بالای ۶۵ سال شایع است. ممکن است فشار خون پایین ۱-۲ ساعت بعد از غذا داشته باشید.
رژیم خود را متعادل کنید
یک روش مهم برای تنظیم فشار خون و بهبود سلامت کلی شما، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل است. یک رژیم غذایی متعادل شامل گوشت و ماهی بدون چربی، غلات سبوس دار، و بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات است.
از غذاهای بسیار فرآوری شده که سرشار از قند و چربی هستند خودداری کنید. اگرچه این مواد غالباً حاوی مقادیر بیشتری سدیم هستند، اما منبعی سالم برای سایر مواد مغذی نیستند.
نمک کافی مصرف کنید
نمک زیاد بد است، اما از طرف دیگر بدن به مقدار متوسط به آن نیاز دارد. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، رژیم غذایی روزانه شما باید حاوی یک قاشق چای خوری نمک اضافه شده علاوه بر آنچه از میوه‌ها و سبزیجات طبیعی دریافت می‌کنید، باشد. در تابستان‌ها یا اگر روزانه ورزش می‌کنید، مقداری آب لیمو را با کمی نمک همراه داشته باشید. نمک مانند یک داروی فوری کار می‌کند. اطمینان حاصل کنید که نمک زیادی استفاده نمی‌کنید که ممکن است منجر به مشکلاتی مانند احتباس آب همراه با فشار خون شود.
زیتون
آنچه در مورد بسیاری از مزایای شگفت انگیز زیتون برای سلامتی گفته نشده است غنی بودن از ویتامین E، آهن و مس است. اما، آنچه در این مورد مفید می‌باشد طعم اندک شور آن است. غذاهای نمکی می‌توانند فشار خون را افزایش دهند، به ویژه در افرادی که از افت ناگهانی رنج می‌برند.
غذاهای سرشار از ویتامین B-12
این ویتامین‌ها به عملکرد فشار خون و گردش خون سالم کمک می‌کنند. غلات غنی شده حاوی هر دو ماده معدنی هستند. برخی دیگر از منابع B12 شامل ماهی و فرآورده‌های لبنی مانند پنیر، شیر و ماست می‌باشد. فولات را می‌توان در سبزیجات سبز تیره مانند کلم بروکلی و اسفناج یافت
مایعات بیشتری بنوشید
کمبود آب بدن با کاهش خون رسانی، صدمه شدیدی به حجم خون وارد می‌کند و کاهش حجم خون باعث افت فشار خون می‌شود. هیدراته ماندن بسیار ضروری است، به ویژه هنگامی که فرد در حال ورزش است. به اندازه کافی آب بنوشید، یا از مایعاتی مانند آب نارگیل انرژی دریافت کنید.
کافئین کمک کننده است
کافئین رگ‌های خونی را منقبض می‌کند، که می‌تواند فشار خون را افزایش دهد. افزایش مصرف کافئین به میزان متوسط می‌تواند به افزایش فشار خون کمک کند.
مراقب باشید که بیش از حد کافئین مصرف نکنید. از آنجا که ادرار آور است، کافئین ممکن است از دست دادن مایعات را از طریق ادرار افزایش دهد، که می‌تواند باعث کمبود آب بدن شود. این نیز ممکن است به نوبه خود باعث افت فشار خون ارتواستاتیک شود، که فشار خون پایین به دلیل کمبود آب است.
از داروهای گیاهی استفاده کنید
ثابت نشده است که داروهای گیاهی به فشار خون کمک می‌کنند، اما شواهدی وجود دارد که برخی گیاهان ممکن است اثرات فشار خون پایین را کاهش دهند. برخی از این موارد شامل تخم بادیان و رزماری هستند. افزودن این موارد به رژیم غذایی ممکن است مزایایی داشته باشد، اما باید قبل از مصرف هرگونه مکمل گیاهی از پزشک خود مشورت بخواهید. استفاده از این گیاهان در آشپزی بعید است اثرات قابل توجهی داشته باشد.
- زنجبیل ممکن است فشار خون را کاهش دهد، بنابراین اگر از قبل فشار خون پایین دارید از مکمل‌های زنجبیل استفاده نکنید.
- دارچین نیز ممکن است فشار خون شما را کاهش دهد. در صورت فشار خون پایین از مکمل‌های دارچین استفاده نکنید.
- فلفل نیز می‌تواند فشار خون را کاهش دهد
علاوه بر رژیم غذایی چه کارهایی می‌توان برای فشارخون پایین انجام داد؟
علاوه بر تغذیه، تغییر سبک زندگی در بالا بردن فشار خون پایین نیز تاثیر دارد. در زمان‌های فشارخون پایین، موارد زیر کمک زیادی به شما می‌کند:
- موقعیت‌های بدن را به آرامی تغییر دهید. برای کاهش اثرات سرگیجه مرتبط با فشار خون، در حرکات خود آهسته و آگاهانه رفتار کنید. هنگام تغییر از حالت دراز کشیده به حالت نشسته یا از حالت نشسته به حالت ایستاده، با مراقبت حرکت کنید.
- از انداختن پاها روی هم در حالت نشسته خودداری کنید. روی هم انداختن پاها می‌تواند گردش خون شما را محدود کند. به منظور حفظ گردش خون در بدن، سعی کنید در حالت نشسته پاهای خود را به راحتی و در حالی که زانوها به اندازه عرض باسن از یکدیگر باز شده روی زمین قرار دهید.
- به طور منظم ورزش کنید. ورزش منظم به طور کلی برای سلامتی شما مفید است، اما همچنین باعث ترغیب و تنظیم جریان خون سالم می‌شود. هر روز به اندازه ۲۰ دقیقه پیاده روی سریع می‌تواند به سلامت روحی و جسمی شما کمک کند.
- جوراب‌های فشرده کننده بپوشید. جوراب‌های تنگ اغلب برای کمک به کاهش تورم و جمع شدن خون در قسمت پایین بدن و بهبود گردش خون استفاده می‌شوند. استفاده از جوراب‌های فشرده کننده با درجه پایین در طول فعالیت‌های روزانه به گردش منظم خون در رگ‌ها و تنظیم فشار خون کمک می‌کند
- از دوش آب داغ و طولانی خودداری کنید. آب داغ دوش و چشمه‌های آبگرم می‌تواند باعث انبساط رگ‌های خونی شود که منجر به افت فشار خون می‌گردد. این امر می‌تواند باعث سرگیجه و غش کردن شود. از دوش آب گرم (و نه داغ) استفاده کنید و از آبگرم یا وان و چشمه‌های آبگرم اجتناب کنید تا بتوانید این مشکل را برطرف نمایید. همچنین بهتر است برای آمادگی در صورت بروز سرگیجه، نرده یا صندلی دوش را در حمام خود نصب کنید
