عفونت ریه و درگیر شدن دستگاه تنفسی علت علائم و درمان

عفونت‌ ریه یکی از رایج‌ترین انواع بیماری‌ها است که به عنوان عفونت دستگاه تنفسی تحتانی نیز شناخته می‌شود و معمولاً با مصرف دارو در زمان مناسب به طور کامل بهبود می‌یابد. اگرچه عفونت‌های ریوی معمولاً در صورت درمان به موقع به طور کامل بهبود می‌یابند، در صورت عدم ارائه درمان مناسب ممکن است عواقب تهدید کننده‌ای برای زندگی به همراه داشته باشند و علائم بیشتر تشدید شوند. ذات‌ الریه شایعترین نوع عفونت ریه است.

علت و انواع عفونت ریه

در اینجا، ما انواع مهم عفونت‌های ریوی را به همراه علل آن‌ها بررسی خواهیم کرد.

ذات‌ الریه

ذات الریه عفونت کیسه‌های هوای ریه‌ها است که عمدتا به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد می‌شود. در این شرایط  کیسه‌های هوا به نام آلوئول، دچار التهاب یا آلوئول‌ها توسط مایعات پر می‌شوند. ذات‌ الریه می‌تواند منجر به عفونت ریه شود و یا اگر به موقع درمان نشود، کشنده است. افراد مسن، نوزادان و سایر بیماران بیشتر در معرض ابتلا به این عفونت هستند.

بیشتر موارد ذات الریه در نتیجه عفونت‌های باکتریایی است، اگرچه ممکن است به دلیل عفونت‌های ویروسی یا قارچی نیز ایجاد شود. این میکروب‌ها هنگام تنفس وارد بدن و وارد کیسه های آلوئول شده و در نتیجه باعث تشکیل مایعات و عفونت می‌شوند. به این حالت پنومونی گفته می‌شود. باکتری معروف به استرپتوکوک پنومونیه دلیل اصلی ذات الریه است.

سل

سل (TB) نوعی عفونت باکتریایی در ریه‌ها است. اگرچه ریه‌ها شایع‌ترین محل بروز این نوع عفونت هستند، اما ممکن است در هر عضوی از بدن مانند نخاع، کلیه‌ها یا مغز رخ دهد. سل مسری است و از فردی که به آن آلوده است به یک فرد سالم سرایت می‌کند. سل ممکن است نهفته یا فعال باشد. نوع نهفته تا زمان فعال شدن هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهد. مایكوباكتریوم است و می‌تواند از طریق هوا از یك فرد به فرد دیگر منتقل شود.

برونشیت

برونشیت یک التهاب یا تورم در دیواره لوله های برونش (مسیر عبور هوا بین بینی و ریه ها) است که باعث تشکیل مخاط و تورم می شود و باعث کاهش جریان هوا به ریه ها می شود. وقتی تشکیل مخاط به دلیل سرماخوردگی یا آنفولانزا رخ می دهد، به آن برونشیت حاد گفته می شود. برونشیت مزمن به دلیل تشکیل مخاط وجود دارد و به مدت طولانی ادامه می یابد و علائم در این حالت شدیدتر هستند.

برونشیت می تواند به دلیل عفونت با باکتری، ویروس یا تحریک از طریق ذرات مختلفی ایجاد شود. برونشیت حاد معمولا به دلیل عفونت ویروسی رخ می دهد، اگرچه استعمال دخانیات یا قرار گرفتن در معرض ذرات خاصی نیز می تواند به این حالت منجر شود. سیگار کشیدن عامل اصلی برونشیت مزمن است.

آنفولانزا

آنفولانزا یا فلو یک عفونت ریوی است که به دلیل ویروس ایجاد می‌شود. این یک بیماری بسیار مسری است که توسط ویروس آنفولانزا A ، B یا C به وجود می‌آید. ویروس می‌تواند از طریق قطره در هوای حاوی ویروس و به دلیل سرفه، عطسه یا تماس مستقیم با فرد آلوده پخش شود. همچنین به دلیل ماهیت بسیار مسری می‌تواند به یک اپیدمی منجر شود. آنفولانزا اغلب با سرماخوردگی اشتباه گرفته می‌شود. آنفولانزا می‌تواند از طریق قطره در هوای حاوی ویروس و به دلیل سرفه، عطسه یا تماس مستقیم با فرد آلوده به ویروس آنفولانزا ، گسترش یابد.

ویروس کرونا

 این بیماری از اواخر سال 2019 شایع‌ترین بیماری دستگاه تنفسی بوده است  که شامل دو نوع عفونت سندرم تنفسی حاد (SARS-CoV) و سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS-CoV) است. علائم این موارد عبارتند ازتب، تنگی نفس، سرفه، علائم گوارشی، ضعف، بی حالی و بدن درد است.

علائم و نشانه ها

 علائم عفونت ریه بسیار شبیه علائم انسداد ریوی مزمن است. علائم و نشانه‌های عفونت ریه اغلب شامل موارد زیر است:

• علائم تب از جمله تعریق و لرز
• افزایش تنگی نفس
• افزایش و ضخیم شدن سطح مخاط
• دردهای قفسه سینه یا معده
• سرفه مزمن گاهی اوقات همراه با خلط  قهوه ای یا سبز رنگ
• سردرد
• دردهای عمومی
• از دست دادن اشتها
• کودک ممکن است استفراغ کند، دچار اسهال شود و کج خلق یا بی‌حال باشد

اگر هر یک از علائم و نشانه های فوق را تجربه کردید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

تشخیص

پزشک از بیمار در مورد علائم تجربه شده سوال می‌کند و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. وی ممکن است برای تعیین دقیق ماهیت و محل عفونت و تأیید تشخیص، عکسبرداری قفسه سینه و یا آزمایش خون را انجام دهد.

درمان عفونت ریه 

در صورت ابتلای بیمار به عفونت ریه یکی از درمان‌های زیر توصیه می‌شود.

آنتی بیوتیک

برای درمان ذات الریه باکتریایی، ابتدا باید آزمایشاتی انجام شود تا نوع باکتری که با آن آلوده شده‌اید مشخص شود و سپس آنتی بیوتیک مناسب برای شما تجویز شود. معمولاً آنتی بیوتیک‌ها در طی سه روز اول شروع به کاهش علائم می‌کنند. اما اگر علائم هنوز ادامه دارد، باید به پزشک خود مراجعه کنید تا مورد بررسی مجدد قرار گیرید.

داروهای ضد ویروس

ذات الریه ویروسی و سایر عفونت‌های ریوی از این دست با داروهای ضد ویروسی درمان می‌شوند. این موارد معمولاً ظرف یک و سه هفته شروع به رفع علائم می‌کنند.

کاهش دهنده تب

 کاهش دهنده‌های تب، تبی را که معمولاً با عفونت‌های ریوی همراه است هدف قرار می‌دهند. آسپیرین و ایبوپروفن بیشتر از همه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

داروی سرفه

 سرفه‌های مرتبط با عفونت ریه را می‌توان با داروی سرفه تسکین داد. با این کار می‌توانید کمی استراحت کنید. سرفه برای از بین بردن مایعات از ریه‌ها مفید است. بنابراین باید سعی کنید سرفه را کاملاً سرکوب نکنید.

بستری شدن در بیمارستان

 در صورت داشتن شرایط سنی 65 سال یا بالاتر، سردرگمی، عدم تاثیر آنتی‌بیوتیک بعلت تهوع و استفراغ، افت فشار خون، تنفس سریع، نیاز به اکسیژن و پایین بودن دمای بدن کمتر از حد نرمال باید در بیمارستان بستری شوید.

اقدامات احتیاطی برای عفونت ریه

مشکلات ریوی می‌توانند جدی و قابل توجه باشند، بنابراین در صورت امکان باید از فردی که به این نوع عفونت مبتلا است خودداری کنید. اگر باید در مجاورت یکدیگر باشید، باید اقدامات احتیاطی خاصی را انجام دهید. دست‌ها را به طور منظم و دقیق با آب و صابون بشویید. اگر نمی‌توانید فوراً دست‌ها را بشویید، از ضدعفونی کننده دست استفاده کنید که به راحتی در دسترس باشد. همچنین، سعی کنید در اسرع وقت مراقبت‌های پزشکی را انجام دهید و در صورتی که داروهای غیر تجویز شده هیچ تاثیری ندارند، به پزشک مراجعه کنید.

چگونه از عفونت ریه جلوگیری کنیم

روش‌های زیر در پیشگیری از عفونت ریه موثر است:

• از دستگاه‌های بخور استفاده کنید: دستگاه‌ بخور به بدن شما برای مقابله با عفونت کمک می‌کند. بخور گرم می‌تواند به طور موثر مخاط را شل کند.
• حمام گرم بگیرید: حمام گرم می‌تواند به بهبود تنفس کمک کند، به خصوص اگر چند قطره روغن اکالیپتوس اضافه کنید.
• از کمپرس گرم استفاده کنید: با کمپرس گرم و شل شدن پوست می‌توانید از شر مخاط غلیظ خلاص شوید. این به شما کمک می‌کند احساس گرفتگی کمتری داشته باشید.
• کمتر سیگار بکشید: سعی کنید حداقل تا زمان بهبودی از این عادت دور باشید. سیگار کشیدن باعث تجمع مخاط می‌شود. توقف سیگار به شما کمک می‌کند تا زودتر بهتر شوید.
• استراحت کنید: استراحت کافی می‌تواند به بدن شما انرژی مورد نیاز برای بازیابی را بدهد.
• نفس‌های عمیق بکشید: تمرینات تنفس عمیق در بهبود جریان خون، جلوگیری از عفونت در ریه‌ها و آرامش بخشیدن به کل بدن بسیار مفید است.
• از فعالیتهای سنگین دوری کنید: سعی نکنید که هرگونه وزنه برداری سنگین را انجام دهید که باعث فشار اضافی بر قفسه سینه و ریه‌های شما شود.
• آب گرم به همراه داشته باشید: نوشیدن آب گرم به کاهش تجمع مخاط و آرامش پشت گلو کمک می‌کند. همین نتایج را می‌توان از نوشیدن آبگوشت و دمنوش های گیاهی بدست آورد.
• سیر بخورید: سیر به دلیل داشتن یک آنتی بیوتیک طبیعی محبوب است. بهتر است با خرد كردن میخك و بلعیدن آن با مقداری آب مصرف شود.
• میخک و مخلوط زنجبیل را امتحان کنید: ترکیب میخک و زنجبیل اگر به طور منظم خورده شود، در مبارزه با عفونت ریه مفید است.
• کلم بروکلی بخورید: کلم بروکلی بخاطر غنی بودن از ویتامین C مفید است، که می‌تواند به مبارزه با باکتری‌های مضر که باعث مشکل ریه می‌شود کمک کند.
• چای سبز بنوشید: پلی فنول ها موجود در چای سبز در کاهش هر گونه تورم در ریه‌ها موثرتر و سریع‌تر تنفس را بهبود می‌بخشد.