تعریق شبانه به علت بیماری قلبی، دیابت، تغییرات هورمونی، استرس و …

تعریق بدن یک فرآیند طبیعی است که جزئی از فرایند تنظیم دمای بدن محسوب می‌شود. در برخی مواقع، میزان تعریق بدن از معمول بیشتر می‌شود، مانند در حین ورزش یا در سونا. با این حال، تعریق شبانه که هنگام خواب و بدون تحرک بدنی رخ می‌دهد، می‌تواند به دلایلی دیگری ناشی از مسائل سلامتی باشد.

تعریق شبانه یک پدیده است که ممکن است در هنگام خواب و بدون تحرک بدنی رخ دهد. علاوه بر عواملی مانند پتوی سنگین یا اتاق خواب گرم، مسائل سلامتی دیگر نیز می‌توانند مسئول این تعریق بیش از حد باشند.

تعریق شبانه می‌تواند باعث اختلال در کیفیت خواب شود و ممکن است باعث آزردگی و نگرانی شریک زندگی و هم‌بستر شما شود. بنابراین، منطقی است که بخواهید درباره دلایل این تعریق شبانه بیشتر بدانید و راه‌حل‌هایی را برای رفع آن پیدا کنید.

دلایل تعریق شبانه

دلایل تعریق زیاد در شب به دو علت غیر پزشکی (خارجی) و پزشکی (داخلی) تقسیم می‌شوند. دلایل غیر پزشکی این امر عبارتند از:

• خوابیدن در یک اتاق گرم (استاندارد بهداشتی مورد تائید دمای هوا برای خواب، 14-17 درجه است).
• پتوی خیلی گرم، استفاده از مواد و الیاف مصنوعی برای پر کردن داخل بالش و پتو یا روتختی.
• خوردن غذای خیلی زیاد یا غذای خیلی تند (ایجاد سوءهاضمه)، الکل و نوشیدنی‌های حاوی کافئین و سایر نوشیدنی‌های انرژی‌زا قبل از خواب.
• انجام فعالیت بدنی شدید درست قبل از زمان خواب.

علاوه بر این عوامل کاملاً واضح و فیزیکی، دلایل پیچیده‌تر پزشکی در زمینه تعریق بیش از حد بدن در شب وجود دارد، از جمله:

• اختلال در عملکرد غده تیروئید – پرکاری تیروئید
• دیابت، افت قند خون
• برخی از انواع بیماری‌های انکولوژیک
• لنفوم، لنفوگرانولوماتوز (همراه با افزایش غدد لنفاوی)
• برخی از بیماری‌های قلبی، از جمله آندوکاردیت
• بیماری‌های عصبی
• افسردگی، استرس، سندرم اختلال استرسي پس از حادثه
• اختلالات خواب، از جمله بی‌خوابی، روان رنجوری، آپنه
• بیماری‌های خود ایمنی
• آبسه
• استئومیلیت (التهاب بافت استخوان)
• مشکلات سیستم ایمنی، از جمله نقص ایمنی

علاوه بر این، تعریق شبانه می‌تواند به دلیل استفاده از برخی داروها (از جمله فنوتیازیدها)، اضافه وزن، تغییرات هورمونی مربوط به سن (بلوغ، یائسگی و PMS در زنان و آندروپوز در مردان) ایجاد شود.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، دلایل زیادی می‌تواند باعث افزایش تعریق شبانه در زنان و مردان شود. در صورت تجربه‌ی تعریق زیاد در شب که با عوامل پزشکی همراه است، برای تشخیص صحیح و درمان به موقع بیماری‌های احتمالی در مراحل اولیه حتماً به پزشک مراجعه کنید.

تعریق شبانه در کودکان

علاوه بر دلایل زیادی که در بالا ذکر شده است (هپاتیت، ذات الریه و غیره)، تعریق شبانه در کودکان می‌تواند نشان‌دهنده کمبود کلسیفرول (ویتامین D) باشد که در آن پشت سر در هنگام خواب عرق می‌کند، همچنین بیماری مادرزادی قلبی یا فلج مغزی می‌تواند از دلایل تعریق شبانه در کودکان باشد.

• سرفه‌های شبانه و تعریق در کودکان تقریباً در همه بیماری‌های التهابی عفونی در دستگاه تنفسی، همراه با تب، مشاهده می‌شود.
• یکی از علل احتمالی برای تعریق شبانه در کودکان 4 تا 12 ساله می‌تواند به دلیل ترس‌های شبانه است.
• اگر كودكی به عفونت تریمود كبدی و اوپیستوركیازیس مبتلا باشد، دچار ضعف و بی‌حالی، اشتهای ضعیف، تعریق شبانه، اسهال و گلودرد، درد شكم در سمت راست می‌شود. باید این نکته را به خاطر داشته باشید که تعریق شبانه می‌تواند ناشی از بیماری هلمینتیاز باشد.
• اگر کودکی در هنگام خواب خروپف و عرق می‌کند، پس باید با یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه شود، زیرا تنها یک متخصص گوش و حلق و بینی می‌تواند علت احتمالی این علائم را تشخیص دهد: علت‌هایی مانند التهاب لوزه، التهاب لوزه و حلق، انحنای تیغه بینی یا سندرم آپنه انسدادی.
• پرکار بودن غده تیروئید نیز باعث تعریق شدید در هنگام خواب می‌شود و بیماری گریوز اغلب در دختران 11 تا 15 ساله تشخیص داده می‌شود. کودکان 6 – 14 ساله ممکن است به یک تومور نادر در غدد فوق کلیوی – به نام فئوکروموسیتوما مبتلا شوند که علائم آن به صورت تعریق شبانه، حملات اپیزودیک تاکی کاردی (تپش قلب دوره‌ای) و افزایش فشار خون ظاهر می‌شوند.
• متخصصان اطفال هشدار می‌دهند که تعریق شبانه در کودکان و نوجوان، نه تنها می‌تواند نشانه‌ای فیزیولوژیکی از بلوغ (“طوفان‌های هورمونی ” نوجوانان) باشد بلکه ممکن است از علائم لوسمی (لوسمی لنفوبلاستیک حاد یا میلوئید) یا لنفوم هوچکین باشد.

تعریق شبانه در زنان

یکی از شایع‌ترین دلایل تعریق شبانه در زنان بالای 43 تا 45 سال، تغییرات هورمونی مرتبط با یائسگی و دوره‌ی پس از یائسگی است. تعریق شبانه با یائسگی و گرگرفتگی روزانه، از علائم وازوموتور کلاسیک این وضعیت است که به دلیل کاهش سطح استرادیول در خون و نقض ریتم شبانه روزی ترشح GnRH ایجاد می‌شود.

تعریق شبانه قبل از شروع قاعدگی یک پدیده طبیعی از نظر فیزیولوژیکی است و با هورمون‌های زنانه مرتبط است؛ اما اگر زن جوانی دچار تعریق شبانه شود و ارتباطی با چرخه قاعدگی او نداشته باشد، باید برای احتمال ابتلا به مشکلات غده تیروئید یا غده هیپوفیز و همچنین پایان یافتن زودرس عملکرد تخمدان یا احتمال رشد تومور وابسته به هورمون مورد بررسی و معاینه قرار بگیرد.

تعریق زیاد در کف دست‌ها در دوران بارداری می‌تواند ناشی از تغییراتی در سطح هورمون‌ها باشد و تعریق شبانه پس از زایمان نیز با از بین بردن مایعات میان بافتی اضافی جمع شده در دوران بارداری همراه است.

تعریق شبانه در مردان

تعریق شبانه در مردان دارای دلایل گوناگون است ولی می‌توان به چند علت خاص اشاره کرد. در سنین بالای 50 سال، تعریق و ضعف در شب ممکن است نشان‌دهنده آغاز یائسگی مردانه یا آندروپوز باشد. در این وضعیت، کاهش سطح تستوسترون به همراه افزایش فشار خون و اختلالات در سیستم ادراری و تناسلی رخ می‌دهد. این وضعیت به دلیل شرایط فیزیولوژیکی خاصی اتفاق می‌افتد و به بیماری‌های پاتولوژیکی مرتبط نیست. با این حال، باید به خاطر داشت که تعریق شبانه در مردان زیر 40 سال ممکن است نشانه بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان پروستات یا سرطان بیضه باشد.
علاوه بر این، تعریق شبانه پس از مصرف الکل به دلیل این واقعیت رخ می‌دهد که رگ‌های خونی در پاسخ به الکل منبسط می‌شوند، اسیدیته خون افزایش می‌یابد، تولید انسولین توسط لوزالمعده کاهش می‌یابد و بار سمی کبد نیز افزایش می‌یابد. با این حال، افزایش تعریق (و در نتیجه تب درجه کم) ممکن است نشانه مراحل اولیه سیروز کبدی باشد.

تشخیص و درمان تعریق شبانه

برای اینکه بدانید دلیل افزایش تعریق شبانه‌تان چیست، ابتدا باید به یک پزشک عمومی مراجعه کنید تا معاینات اولیه‌ای را بر روی شما انجام دهد و آزمایش‌هایی از جمله موارد زیر را برایتان تجویز کند:

• آزمایش آنالیز کلی ادرار و خون، بیوشیمی خون
• آزمایش خون برای هورمون‌های تیروئید و همچنین سونوگرافی از غده‌ی تیروئید
• کاردیوگرام و سایر موارد

اگر تعریق شبانه، یک مسئله‌ی اولیه باشد (اگر با هیچ مورد آسیب‌شناسی در بدن همراه نباشد)، درمان آن موضعی خواهد بود. درمان‌ها، بسته به میزان ناراحتی و رنجشی که با افزایش تعریق شبانه به بیمار وارد می‌شود، تجویز می‌شوند. روش‌های مدرن برای درمان تعریق شبانه و در هنگام خواب عبارتند از:

• روش دارویی (داروهای آنتی کولینرژیک طبیعی و مصنوعی)
• ضد عرق‌های مخصوص طبی
• فیزیوتراپی (مانند یونتوفورزیس یا یونتوفرز)
• تزریق در کانون تعریق با داروهایی که در انتقال استیل کولین اختلال ایجاد می‌کنند.
• لیزر درمانی
• مداخلات جراحی موضعی یا مرکزی
• رفتار درمانی شناختی (CBT)

چگونه میزان تعریق شبانه و در هنگام خواب را کاهش دهیم؟

مؤثرترین درمان برای کاهش تعریق شبانه در هر بیمار متفاوت خواهد بود و همیشه باید توسط یک پزشک متخصص نظارت شود. برخی از روش‌های بالقوه برای درمان این وضعیت شامل تغییراتی در محیط و رفتار می‌باشند. به طور مثال:

• خنک‌تر بودن فضای اتاق خواب هنگام خوابیدن: اگرچه گرم بودن فضای اتاق خواب، دلیل اصلی تعریق شبانه نیست، اما ممکن است باعث تسهیل یا تحریک آن شود. نگه‌داشتن هوای اتاق در دمای پایین و استفاده از ملافه‌های سبک‌تر می‌تواند باعث جلوگیری از جمع شدن هوای گرما در اطراف بدن در طول شب شود. استفاده از یک تشک و ملحفه با قابلیت تنفس بیشتر بهتر است.
• پوشیدن لباس‌های تنفس‌دار: لباس‌های تنگ گرما را در خود نگه می‌دارند، بنابراین بهتر است لباس‌های سبک و گشادی بپوشید که از مواد تنفس پذیر درست شده و جریان هوای مناسبی را داشته باشد.
• پرهیز از مصرف کافئین، الکل و غذاهای پر ادویه: همه این موارد می‌توانند باعث افزایش درجه حرارت بدن و ایجاد تعریق شوند. اجتناب از مصرف آن‌ها، به خصوص در هنگام شب، ممکن است تعریق شبانه را کاهش دهد.
• نوشیدن آب سرد: نوشیدن مقدار کمی آب خنک قبل از خواب، به برخی از افرادی که تعریق شبانه دارند کمک می‌کند تا دمای بدن مطبوع‌تری داشته باشند.
• حفظ وزن سالم: برخی تحقیقات ارتباطی را بین افزایش وزن و تعریق شبانه نشان داده‌اند. اضافه وزن یا چاقی می‌تواند به بروز سایر مشکلات سلامتی از جمله مواردی که خواب را تحت تأثیر قرار می‌دهند مانند آپنه خواب، کمک کند.
• استفاده از تکنیک‌های آرامش: یافتن راه‌هایی برای آرامش پیدا کردن، می‌تواند خوابیدن را آسان کند. مطالعات همچنین نشان می‌دهد که روش‌هایی مانند تنفس کنترل شده، ممکن است به کاهش چشمگیر میزان گرگرفتگی در زنان یائسه کمک کند.
• از محصولات ضد عرق استفاده کنید.