اسپیرومتری یا نوار ریه، نوعی آزمون عملکرد ریه است که برای اندازه‌گیری جریان هوا در ریه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش همچنین میزان هوای موجود در ریه‌ها را ارزیابی می‌کند. اسپیرومتری با استفاده از دستگاهی به نام اسپیرومتر انجام می‌شود. این دستگاه میزان هوایی که شخص تنفس می‌کند و سرعت خروج هوا از ریه‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. اسپیرومتری یا نوار ریه، یک آزمون بی‌خطر و متداول محسوب می‌شود.
به طور کلی اسپیرومتری یا نوار ریه برای سنجش میزان جریان هوا استفاده می‌شود. پزشکان از اسپیرومتری برای ارزیابی عملکرد ریه‌ها استفاده می‌کنند. اسپیرومتری میزان هوای مورد استفاده در دم و بازدم و همچنین سرعت خروج هوا از ریه‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. دو شاخص مهم حاصل از اسپیرومتری شامل FEV1 و FVC می‌باشند.
مواردی که توسط اسپیرومتری یا نوار ریه تعیین می‌شوند شامل:
اسپیرومتری یا نوار ریه جهت تشخیص بیماری‌های مزمن ریه مانند بیماری مزمن انسدادی ریه و آمفیزم استفاده می‌شود. برخی از پزشکان نیز اسپیرومتری را برای ارزیابی برنامه درمانی بیمار به کار می‌برند. در صورتی که طبق تشخیص پزشک، درمان تاثیری در بهبود نداشته باشد امکان دارد پزشک از روش‌های دیگر درمانی استفاده کند.
در زمان اسپیرومتری یا نوار ریه، بیمار درون یک لوله که به دستگاه اسپیرومتر متصل است، تنفس می‌کند. بیمار بایستی به دستورات و راهنمایی‌های پزشک گوش کرده و سؤالات خود را با پزشک مطرح کند. جهت دستیابی به نتایج دقیق، آزمون بایستی به دقت انجام شود.
به طور کلی، نحوه انجام اسپیرومتری به شرح زیر می‌باشد:
در برخی از مواقع، امکان دارد پس از اسپیرومتری اولیه، بیمار طبق دستور پزشک از برونکودیلاتور استفاده کند. از برونکودیلاتور برای باز کردن مجاری تنفسی استفاده می‌شود. معمولاً پیش از انجام دور بعدی آزمون، بیمار باید ۱۵ دقیقه منتظر بماند. پزشک نتیجه آزمون اسپیرومتری اولیه را با نتیجه پس از استفاده از برونکودیلاتور مقایسه می‌کند. مقایسه این نتایج به پزشک در ارتباط با تأثیر برونکودیلاتور در بهبود جریان هوا کمک می‌کند.
پس از اسپیرومتری، بیمار می‌تواند مصرف هر گونه دارویی که طبق توصیه پزشک متوقف کرده است را دوباره آغاز کند. همچنین بیمار می‌تواند فعالیت‌های روزانه خود را ادامه دهد. پزشک در ارتباط با زمان بررسی نتیجه آزمون، موارد لازم را به بیمار توضیح می‌دهد.
انجام آزمون عملکرد ریه برای افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن ریه بسیار اهمیت دارد. علاوه بر سنجش عملکرد ریه، وجود انسداد مجرای تنفسی نیز توسط اسپیرومتری یا نوار ریه قابل ارزیابی است. این روش در تشخیص انواع مختلف عارضه‌های مزمن ریه مانند بیماری مزمن انسدادی ریه به پزشک کمک می‌کند.
نتایج سنجش عملکرد ریه‌ها برای بیماری‌های محدودکننده و انسدادی ریه متفاوت است. در واقع، اسپیرومتری به پزشک در ارزیابی عملکرد ریه‌ها و طرح‌ریزی برنامه درمانی کمک می‌کند. بیماری‌های مزمن ریه عارضه‌های پیشرونده‌ای هستند که با گذشت زمان تشدید می‌شوند. ارزیابی وضعیت ریه‌ها و برنامه درمانی و میزان پیشروی بیماری دارای اهمیت زیادی است. روش‌های درمانی شامل استفاده از اسپری، کورتیکو استروئید، اکسیژن‌درمانی، رژیم غذایی مناسب، ورزش و سلول‌درمانی می‌باشند.
در طول اسپیرومتری یا نوار ریه، امکان دارد تنفس سریع سبب خستگی، سرفه، سرگیجه، گرفتگی و درد قفسه سینه بیمار شود. در صورت بروز این موارد بایستی به پزشک اطلاع داده شود.
در صورت بروز حمله قلبی در ماه پیش از اسپیرومتری نیز بیمار بایستی حتماً به پزشک در این مورد اطلاع دهد. همچنین اگر بیمار اخیراً از جراحی‌هایی مانند جراحی شکمی، چشم یا قفسه سینه استفاده کرده و یا دچار روی هم افتادگی ریه یا بیماری سل شده است، باید به پزشک اطلاع داده شود. در صورت وجود هر یک از این موارد، امکان دارد پزشک قبل از اسپیرومتری تا زمان بهبود بیمار منتظر بماند.
در ارتباط با جلوگیری از گسترش میکروب‌ها بین بیمارانی که از تجهیزات مشترک سنجش عملکرد ریه استفاده می‌کنند، بایستی بسیار احتیاط شود. پزشک ابزار دهانی و دیگر تجهیزات را برای هر بیمار تعویض می‌کند. همچنین برای جلوگیری از گسترش میکروب‌ها از فیلترهای مخصوصی استفاده می‌شود.
بیمار بایستی پیش از آغاز اسپیرومتری یا نوار ریه هر گونه پرسش در مورد آزمون عملکرد ریه را با پزشک مطرح کند.
نوبت دهی 
