در حالی که فشار خون بالا در میان بزرگسالان بسیار شایع است، اما ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. با گذشت زمان، بالا بودن فشار خون به صورت مداوم می‌تواند به بدن شما آسیب برساند. در بیشتر مواقع، تا زمانی که خسارت قابل توجهی به بدن وارد نشود، این آسیب‌ها آشکار نمی‌شوند. فشار خون بالا با بسیاری از بیماری‌های دیگر از جمله بیماری‌های قلبی، کلیوی و سکته مغزی همراه است.
میزان فشار خون دارای دو عدد است: عدد بالا یا سیستولیک فشار را در هنگام ضربان قلب اندازه می‌گیرد، و عدد پایین یا دیاستولیک فشار خون بین ضربان قلب را اندازه‌گیری می‌کند. فشار خون بالا با ثابت بودن عدد ۱۴۰/۹۰ mmHg (میلی‌متر جیوه) یا عدد بالاتر از آن تعریف می‌شود.
فشار خون بالا ممکن است از ترکیبی از عوامل خطر ناشی شود که بسیاری از آن‌ها قابل پیشگیری هستند. پزشکان برای جلوگیری از فشار خون بالا یا کمک به درمان آن، تغییر سبک زندگی و داروها را توصیه می‌کنند.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی و یا رزرو نوبت در مطب دکتر لیلا عسگرپور متخصص بیماری‌های قلبی با شماره تلفن‌های ۰۹۳۹۹۴۵۰۲۵۰ – ۰۲۶۳۲۲۱۶۴۲۶ تماس حاصل فرمایید.
دلایل فشار خون بالا
شما در صورت وجود موارد زیر، بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون بالا هستید:
- اعضای خانواده شما فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی عروقی یا دیابت دارند.
- بالای ۵۵ سال سن دارید.
- اضافه وزن دارید
- به اندازه کافی ورزش نمی‌کنید
- غذاهای سرشار از سدیم (نمک) می‌خورید.
- اهل دود هستید.
- بسیار الکل مصرف می‌کنید (مصرف بیش از دو بار الکل در روز در مردان و بیش از یک بار در روز برای زنان).
علائم فشار خون بالا
اکثر افراد مبتلا به فشار خون بالا هیچ علائم و نشانه‌ای ندارند. با این حال، هنگامی که فشار خون به یک سطح خاص رسید، علائم ظاهر می‌شوند:
- تاری دید یا دو بینی
- سبکی سر / غش کردن
- خستگی
- سردرد
- تپش قلب: به طوری که احساس می‌کنید قلب شما به سرعت می‌تپد، می‌کوبد یا می‌لرزد.
- خون دماغ شدن
- تنگی نفس
- حالت تهوع و / یا استفراغ
هرکسی که این علائم را تجربه کند باید فوراً به پزشک خود مراجعه کند.
تشخیص فشار خون بالا
بهترین روش برای تشخیص فشار خون بالا اندازه‌گیری آن است. میزان فشار خونی که بر حسب میلی‌متر جیوه (mm Hg) بدست می‌آید، دارای دو عدد است.
- فشار خون سیستولیک (عدد بالایی) نشان می‌دهد که خون شما در حین ضربان قلب به دیواره شریان شما چقدر فشار وارد می‌کند.
- فشار خون دیاستولیک (عدد پایینی) نشان می‌دهد که خون شما در حالی که قلب بین ضربان‌ها استراحت می‌کند، چه مقدار به دیواره شریان فشار وارد می‌کند.
اندازه‌گیری فشار خون به چهار دسته کلی تقسیم می‌شود. دستورالعمل‌های انجمن قلب به شرح زیر است:
- فشار خون طبیعی: کمتر از ۱۲۰ (سیستولیک) و ۸۰ (دیاستولیک)
- فشار خون بالا: یک بازه از ۱۲۰ تا ۱۲۹ (سیستولیک) و کمتر از ۸۰ (دیاستولیک)
- فشار خون مرحله ۱: از ۱۳۰ تا ۱۳۹ (سیستولیک) یا ۸۰ تا ۸۹ (دیاستولیک)
- فشار خون مرحله ۲: از ۱۴۰ یا بالاتر (سیستولیک) یا ۹۰ (دیاستولیک)
- فشار خون بالای بحرانی (فوراً با پزشک خود مشورت کنید): بالاتر از ۱۸۰ (سیستولیک) و یا ۱۲۰ (دیاستولیک)
درمان فشار خون بالا
درمان فشار خون بالا به شدت آن و خطرات مرتبط با آن در ایجاد بیماری‌های دیگر بستگی دارد. گزینه‌های درمان عبارتند از:
وزن سالم داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید
چاقی یکی از دلایل اصلی فشار خون است. اگر اضافه وزن دارید، کاهش حتی ۵ درصد از وزنتان، برای مثال ۱۰ پوند اگر ۲۰۰ پوند هستید، می‌تواند فشار خون شما را کاهش دهد.
پزشکان فعالیت بدنی روزانه را برای جلوگیری از فشار خون بالا توصیه می‌کنند. ورزش شدید می‌تواند به کاهش وزن و جلوگیری از آسیب رساندن به رگ‌های خونی کمک کند. همچنین ممکن است استرس را کاهش دهد و به خواب بهتر شما کمک کند.
سیگار کشیدن را متوقف کنید
مواد شیمیایی موجود در سیگار به رگ‌های خونی آسیب می‌رساند و خطر تجمع پلاک در رگ‌ها را افزایش می‌دهد که به آن تصلب شرایین گفته می‌شود.
در صورت داشتن فشار خون بالا، سیگار کشیدن خطر ایجاد مشکلات جدی بهداشتی مانند سکته، بیماری‌های قلبی و سرطان ریه را افزایش می‌دهد.
رژیم غذایی سالم برای قلب را دنبال کنید
برای کمک به کاهش فشار خون، پزشکان رژیم غذایی مناسب برای قلب را توصیه می‌کنند.
- پزشکان رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات، لبنیات کم چرب، غلات سبوس دار، ماهی، مرغ (بدون پوست) و گوشت‌های بدون چربی را توصیه می‌کنند. آن‌ها همچنین مردم را تشویق می‌کنند که مصرف چربی‌های تک غیر اشباع مانند روغن زیتون و کانولا، آجیل‌ها و ماهی‌های چرب را افزایش دهند.
- پزشکان توصیه می‌کنند مصرف چربی‌های ناسالم را کاهش دهید، مانند چربی‌های ترانس که در برخی از محصولات پخته شده فرآوری شده و سایر مواد غذایی وجود دارد. همچنین باید مصرف چربی‌های اشباع موجود در گوشت‌های چرب، پوست مرغ و لبنیات پرچرب مانند کره، خامه و پنیر را محدود کنید. مصرف زیاد این چربی‌ها ممکن است منجر به بالا رفتن سطح کلسترول بد خون شود. کلسترول بد می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا و بیماری عروق کرونر را افزایش دهد.
- همچنین، بسیاری از کارشناسان نگران افزایش قند در رژیم غذایی هستند که با چاقی و دیابت نوع ۲ ارتباط مستقیم دارد. کاهش قند در رژیم غذایی می‌تواند چربی شکم را کاهش دهد و به کاهش وزن کمک کند که می‌تواند منجر به کاهش فشار خون شود.
- مواد مغذی خاص نیز ممکن است مفید باشند. ثابت شده است که پتاسیم موجود در سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج و همچنین موز، ماهی قزل آلا، قارچ، کدو، لوبیای سفید، سیب‌زمینی پخته و آووکادو به پیشگیری و کنترل فشار خون بالا کمک می‌کند.
- برخی شواهد نشان می‌دهد که منیزیم ممکن است فشار خون را کاهش دهد. پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های منیزیم را به شما توصیه کند.
- میزان مصرف نمک را کنترل کنید. مصرف کمتر سدیم به بسیاری از افراد کمک می‌کند تا فشار خون خود را کاهش دهند. پزشکان توصیه می‌کنند که بیشتر افراد روزانه بیش از ۲۳۰۰ میلی‌گرم، معادل یک قاشق چای خوری نمک مصرف نکنند. اگر مبتلا به فشار خون بالا هستید یا در معرض خطر آن قرار دارید، باید روزانه کمتر از ۱۵۰۰ میلی‌گرم نمک مصرف کنید. پزشکان به مردم توصیه می‌کنند که برچسب‌های مواد غذایی رابخوانند و به میزان سدیم آن دقت کنند. غذاهای از پیش بسته بندی شده مانند سوپ‌های کنسرو شده، گوشت‌های آماده، غذاهای آماده، شام‌های منجمد و پیتزاها می‌توانند سرشار از سدیم باشند.
کنترل سطح استرس
استرس می‌تواند به فشار خون بالا کمک کرده و حفظ عادات زندگی سالم را دشوار کند. پزشکان توصیه می‌کنند که بزرگسالان برای کنترل بهتر استرس، هر شب ۷ تا ۸ ساعت بخوابند. ۳ بار در هفته یا بیشتر به مدت ۴۵ دقیقه ورزش کنید. و عوامل استرس‌زای خارجی را تا آنجا که ممکن است به حداقل برسانید. همچنین ممکن است بخواهید تمرینات تنفسی، یوگا، مدیتیشن یا سایر فعالیت‌هایی را که باعث آرامش بدن و ذهن می‌شوند، در نظر بگیرید.
به دنبال مراقبت از بیماری‌های مزمن خود باشید
داشتن آپنه انسدادی خواب، قطع تنفس متناوب، مکرر و موقت در هنگام خواب، به طور قابل توجهی خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد. همچنین خطر ابتلا به سایر مشکلات قلبی عروقی از جمله اختلالات ریتم قلب را افزایش می‌دهد.
افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مستعد ابتلا به انسداد در رگ‌ها هستند که ممکن است منجر به فشار خون و بیماری‌های قلبی شود. این استراتژی‌ها شامل نظارت خانگی بر قند خون، ورزش منظم، کاهش وزن و استفاده از انسولین است.
سایر مشکلات پزشکی از جمله بیماری کلیه، کم‌کاری تیروئید، تومورهای فوق کلیوی و بیماری‌های مرتبط مانند سندرم کوشینگ نیز می‌توانند خطر فشار خون بالا را افزایش دهند.
اگر فشار خون بالا ناشی از یکی از این شرایط باشد، فشار خون ثانویه نامیده می‌شود. اگر یکی از این شرایط را دارید، مهم است که از داروهای تجویز شده توسط پزشک استفاده کنید و برای معاینات منظم به پزشک مراجعه کنید.
نظارت بر فشار خون در دوران بارداری
وقتی بارداری باعث بالا رفتن فشار خون می‌شود، به این حالت فشار خون حاملگی یا پره اکلامپسی گفته می‌شود. این شرایط بالقوه خطرناک نیاز به نظارت دقیق توسط پزشک دارد که می‌تواند نحوه محافظت از سلامتی شما و کودک را توضیح دهد.
داشتن پره اکلامپسی همچنین خطر ابتلا به فشار خون بالا در آینده را افزایش می‌دهد. مهم است که در طول بارداری به طور منظم به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا او بتواند علائم شما را بررسی کند.
بهترین دارو برای کاهش فشارخون بالا چیست؟
فشار خون بالا یا پرفشاری خون به این معنی است که قلب شما سخت کار می‌کند تا خون را از طریق عروق خونی و رگ‌های باریک یا مسدود شده پمپاژ کند. پزشکان برای کمک به افراد برای کاهش فشار خون، علاوه بر توصیه تغییر سبک زندگی، داروهایی را نیز تجویز می‌کنند.
برای گرفتن بهترین نتیجه، بیشتر افراد به ترکیبی از دو یا سه دارو نیاز دارند. برای تعیین اینکه کدام داروها برای شما مناسب هستند، پزشک سن و سلامت کلی قلب و همچنین عملکرد کلیه شما را در نظر می‌گیرد.
بسیاری از داروها برای فشار خون بالا می‌توانند احساس سبکی سر یا سرگیجه ایجاد کنند. پزشک تلاش می‌کند تا با کمک شما یک برنامه دارویی پیدا کند که علائم شما را با حداقل عوارض جانبی تسکین دهد.
دیورتیک‌ها
پزشکان اغلب داروهای مدر را برای بهبود عملکرد کلیه در افراد مبتلا به فشار خون بالا تجویز می‌کنند. کلیه‌های سالم برای دفع مواد زائد و تولید ادرار، خون را فیلتر می‌کنند. وقتی عروق نزدیک کلیه باریک می‌شوند، دفع سدیم از بدن برای کلیه‌ها دشوار شده که باعث افزایش سطح فشار خون می‌شود. دیورتیک‌ها به منظور کاهش فشار خون به از بین بردن سدیم و آب بدن کمک می‌کنند.
پزشکان اغلب دارویی را از گروهی از داروهای مدر به نام تیازید تجویز می‌کنند. عوارض جانبی این دارو ممکن است شامل افزایش ادرار و کم‌آبی احتمالی باشد. پزشک می‌تواند به شما در مورد روش مناسب هیدراته ماندن در طول روز هنگام استفاده از این دارو توصیه‌های لازم را ارائه دهد.
مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین
بازدارنده‌های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) به جلوگیری از تولید هورمونی که رگ‌های خونی را باریک می‌کند، کمک می‌کند. این هورمون همچنین می‌تواند آسیب قلبی و فیبروز، یا سخت شدن عضله قلب و رگ‌های خونی را تسریع کند.
انسداد این هورمون رگ‌ها را متسع یا گشاد می‌کند. این امر کار مورد نیاز قلب را کاهش می‌دهد، جریان خون را افزایش و فشار خون را کاهش می‌دهد. عوارض جانبی این دارو ممکن است سرگیجه و سرفه باشد.
مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II
مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II نیز مانند مهارکننده‌های ACE، به جلوگیری از تنگ شدن رگ‌های خونی کمک می‌کند و باعث کاهش حجم کار قلب می‌شود. این داروها ارتباط نزدیکی با بازدارنده‌های ACE دارند اما احتمال ایجاد عوارض جانبی مانند سرفه در آن‌ها کمتر است.
مسدود کننده‌های کانال کلسیم
مسدود کننده‌های کانال کلسیم باعث کاهش سرعت جذب کلسیم در عضلات قلب و دیواره رگ‌های خونی می‌شوند. به این ترتیب باعث ریلکس شدن آن‌ها شده و فضای بیشتری برای جریان خون ایجاد می‌کنند. برخی از این داروها می‌توانند ضربان قلب را نیز کاهش دهند.
مسدود کننده‌های بتا
بتا بلاکرها یا مسدودکننده‌های بتا از اثرات هورمون آدرنالین بر قلب و عروق خونی جلوگیری می‌کنند. این امر می‌تواند باعث کند شدن ضربان قلب و کاهش شدت آن شود.
برای رسیدن به بهترین نتیجه، بتا بلاکرها تقریباً همیشه با سایر داروهای فشار خون تجویز می‌شوند. عوارض جانبی این داروها می‌تواند شامل افسردگی خفیف خستگی و اختلال عملکرد جنسی باشد که پزشک می‌تواند به شما در مدیریت آن کمک کند.
سایر داروها
پزشک با توجه به سایر مشکلات پزشکی که ممکن است داشته باشید، از جمله دیابت، بیماری کلیوی و بیماری‌های قلبی، داروهای مناسب شما را تجویز می‌کند. اگر فشار خون بالا پس از مصرف ترکیبی از این داروها بهبود نیابد، متخصصان ممکن است داروهای دیگری را تجویز کنند.
- داروهای دیگر ممکن است شامل مسدود کننده‌های آلفا باشند که اثرات شیمیایی موجود در بدن را که رگ‌های خونی را تنگ می‌کند، کاهش می دهند. همچنین مسدود کننده‌های آلفا-بتا می‌توانند ضربان قلب را کاهش دهند تا میزان پمپاژ خون در رگ‌های خونی کاهش یابد. همچنین داروهای با اثر مرکزی، سیستم عصبی را آرام می‌کنند تا از افزایش ضربان قلب و تنگی عروق جلوگیری کنند. گشادکننده‌های عروق نیز از تنگی عروق جلوگیری می‌کنند.
- پزشکان همچنین ممکن است دوز کم روزانه آسپرین را برای افزایش جریان خون و کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی توصیه کنند. از آنجا که آسپیرین خطر خونریزی را افزایش می‌دهد، پزشک قبل از تصمیم گیری در مورد این دارو، به شما کمک می‌کند خطرات و مزایای آن را بسنجید.
- مقادیر بالای LDL یا کلسترول “بد” خون می‌تواند منجر به انسداد کامل یا نسبی عروق شود که یکی از عوامل اصلی ابتلا به فشار خون است. اگر کلسترول بد خون شما بالاست، پزشک ممکن است داروهایی از جمله استاتین‌ها و مهارکننده‌های جذب کلسترول را به عنوان بخشی از برنامه درمان فشار خون بالا توصیه کند.
- از آنجا که دیابت خطر انسداد در رگ‌ها را افزایش می‌دهد، افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده اغلب فشار خون ثانویه دارند. مدیریت مناسب دیابت ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند. پزشکان در مدیریت دیابت نوع ۲ متخصص هستند و ممکن است داروهای دیابت از جمله انسولین را به عنوان بخشی از برنامه درمانی شما تجویز کنند.
